علی دادپی
بند 22 برجام درباره آزادی تجارت دو محصول سنتی ایران است که تا سالها بخش عمده صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص داده بودند: پسته و فرش ایرانی. صادرکنندگان ایرانی مشتاقانه منتظر بازگشت به بازار آمریکا هستند و بقول مجتبی عراقچی، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان فرش دستباف تهران، این امید باعث یک اثر روانی مثبت در بازار شده است. با اینحال صادر کننده ایرانی به بازاری متفاوت بر می گردد.
بازارهای مصرف پسته و فرش شباهتی به گذشته ندارند. امروز آمریکا یک تولید کننده عمده پسته از بذریست که از منطقه کرمان به این کشور رفته است. از سال 2005 تولیدکنندگان پسته در این کشور موفق شده اند که حمایت دولت مرکزی فدرال را از تولید پسته جلب کنند تا رسما تلاشهایی برای افزایش تقاضا برای پسته در این کشور صورت گیرد. طبق آخرین آمار موجود در سال 2012، با 24 درصد افزایش، پسته کاران ایالات متحده 275،000 تن پسته به ارزش 1.1 میلیارد دلار تولید کردند. نود و هشت درصد این محصول در کالیفرنیا تولید شده است. امروز ایالات متحده بعد از ایران دومین صادرکننده پسته است و 24 درصد تولید جهانی پسته را تولید می کند.
در بازار فرش هم ایران سالها با رقابت کشورهای ترکیه، هند، پاکستان و چین مواجه بوده است. هر مشکل و دشواری که برای صادرکنندگان فرش ایرانی پدید آمد یک فرصت برای صادرکنندگان فرش از این کشورها بوده است. در حالیکه حضور صادرکنندگان فرش ایرانی کم رنگ شده است صادرکنندگان این کشورها حضورشان را در بازار فرش آمریکا و به تبع آن سهم خود را از این بازار افزایش داده اند. در نتیجه صادرکننده فرش ایرانی به بازاری باز می گردد که از گذشته رقابت در آن بیشتر است. افزایش رقابت به این معناست که بهای واقعی تعادلی برای فرش در بازار ایالات متحده می تواند کمتر از گذشته باشد. این نگرانی وجود دارد که نه تنها وجود محصولات جایگزین برای فرش دستباف ایرانی کشش قیمتی تقاضا برای این محصول را افزایش داده است بلکه از تقاضا برای آن کاسته باشد. به اینها باید عوامل موثر بر تقاضا را نیز اضافه کرد. پس از بحران مالی اخیر بسیاری می پرسند آیا خانواده آمریکایی مایل است صدها یا شاید هزاران دلار صرف محصولی لوکس مانند فرش دستباف ایرانی کند؟
صادرکنندگان فرش و پسته ایران در صورتی در دوره جدید حضورشان در ایالات متحده موفق خواهند که واقعیتهای جدید بازار را در نظر بگیرند و با طراحی استراتژی خود برای ورود مجدد به این بازار رقابت پذیری خود را افزایش بدهند. در سالهای گذشته هیچکدام از این دو محصول یک استراتژی بازاریابی نداشته اند و از استراتژیهای مناسب برای قیمت گذاری بهره نگرفته اند. دانش نرم افزاری ما درباره این دو محصول سنتی اقتصاد ایران ضعیف است و تحلیلگران رقابت و قیمت گذاری در بازارهای جهانی نیازمند داده های آماری به روز برای تحلیل شرایط بازار هستند. ورود مجدد به این بازارها در صورتی موفق است که صادرکنندگان ایرانی تصویر درست و منطبق بر واقعیات از شرایط جدید داشته باشند. این تصویر و اطلاعات باعث تصمیم گیری بهینه ایشان برای سرمایه گذاری و گسترش حضورشان در بازار ایالات متحده می شود.
در شرایط فعلی بنظر می رسد خوب است دولت، همانطور که با رویکردی واحد و متمرکز به سراغ مذاکرات و تصویب برجام رفت، با رویکردی مشابه و تشکیل یک گروه کاری مسلط به شرایط روز با دانش کارشناسی تحلیل بازارها و قیمت گذاری به طراحی یک استراتژی مناسب برای ورود به بازار آمریکا باشد. حرف صادرکننده فرش ایرانی را باید جدی گرفت که تاثیر اقتصادی صنعت فرش دستباف در ایران، بویژه در مناطق روستایی در این سالهای خشکسالی، آنقدر هست که آنرا هم رده خودروسازی قرار دهد. ولی متاسفانه حمایتها از فرش دستباف ایرانی که کیفیتش زبانزد جهانیان است شباهت یا تناسبی به حمایت از سایر صنایع ندارد.
این گروه کاری می تواند طرحهایی برای بازاریابی، قیمت گذاری، اعتبارات بانکی مورد نیازی، حذف موانع اداری و صد روز اول بعد از حذف تحریمها پیشنهاد کند. در این برهه از زمان فرش ایرانی گرانتر از محصولات رقیبی خود است. و مصرف کننده آمریکایی بیش از همیشه حساس به تغییرات قیمتی. این در کنار قاچاق محصولات اولیه ایرانی به رقبای آن در تولید فرش باعث شده است که مصرف کننده آمریکایی از خود بپرسد چرا باید 50 درصد برای فرش ایرانی بیشتر بپردازد درحالیکه فرش هندی با پشم ایرانی 50 درصد ازرانتر است؟ این پرسشیست که می توان با کار کارشناسی و تبلیغات درست به آن پاسخ داد. از سوی دیگر با استفاده از ظرفیتهای هنری کشور می توان تصویر این براند ایرانی را بازسازی کرد.
بخش کارشناسی بازارهای جهانی و صادر کنندگان فرش یک فرصت عالی برای همکاری و همراهی برای شروع یک فصل جدید در پیش رو دارند. استفاده از این فرصت لازمه موفقیت صنعت فرش ایران وگرنه این صنعت در دنیای جدید بازارهای ینگه دنیا شکست خواهد خورد.
بند 22 برجام درباره آزادی تجارت دو محصول سنتی ایران است که تا سالها بخش عمده صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص داده بودند: پسته و فرش ایرانی. صادرکنندگان ایرانی مشتاقانه منتظر بازگشت به بازار آمریکا هستند و بقول مجتبی عراقچی، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان فرش دستباف تهران، این امید باعث یک اثر روانی مثبت در بازار شده است. با اینحال صادر کننده ایرانی به بازاری متفاوت بر می گردد.
بازارهای مصرف پسته و فرش شباهتی به گذشته ندارند. امروز آمریکا یک تولید کننده عمده پسته از بذریست که از منطقه کرمان به این کشور رفته است. از سال 2005 تولیدکنندگان پسته در این کشور موفق شده اند که حمایت دولت مرکزی فدرال را از تولید پسته جلب کنند تا رسما تلاشهایی برای افزایش تقاضا برای پسته در این کشور صورت گیرد. طبق آخرین آمار موجود در سال 2012، با 24 درصد افزایش، پسته کاران ایالات متحده 275،000 تن پسته به ارزش 1.1 میلیارد دلار تولید کردند. نود و هشت درصد این محصول در کالیفرنیا تولید شده است. امروز ایالات متحده بعد از ایران دومین صادرکننده پسته است و 24 درصد تولید جهانی پسته را تولید می کند.
در بازار فرش هم ایران سالها با رقابت کشورهای ترکیه، هند، پاکستان و چین مواجه بوده است. هر مشکل و دشواری که برای صادرکنندگان فرش ایرانی پدید آمد یک فرصت برای صادرکنندگان فرش از این کشورها بوده است. در حالیکه حضور صادرکنندگان فرش ایرانی کم رنگ شده است صادرکنندگان این کشورها حضورشان را در بازار فرش آمریکا و به تبع آن سهم خود را از این بازار افزایش داده اند. در نتیجه صادرکننده فرش ایرانی به بازاری باز می گردد که از گذشته رقابت در آن بیشتر است. افزایش رقابت به این معناست که بهای واقعی تعادلی برای فرش در بازار ایالات متحده می تواند کمتر از گذشته باشد. این نگرانی وجود دارد که نه تنها وجود محصولات جایگزین برای فرش دستباف ایرانی کشش قیمتی تقاضا برای این محصول را افزایش داده است بلکه از تقاضا برای آن کاسته باشد. به اینها باید عوامل موثر بر تقاضا را نیز اضافه کرد. پس از بحران مالی اخیر بسیاری می پرسند آیا خانواده آمریکایی مایل است صدها یا شاید هزاران دلار صرف محصولی لوکس مانند فرش دستباف ایرانی کند؟
صادرکنندگان فرش و پسته ایران در صورتی در دوره جدید حضورشان در ایالات متحده موفق خواهند که واقعیتهای جدید بازار را در نظر بگیرند و با طراحی استراتژی خود برای ورود مجدد به این بازار رقابت پذیری خود را افزایش بدهند. در سالهای گذشته هیچکدام از این دو محصول یک استراتژی بازاریابی نداشته اند و از استراتژیهای مناسب برای قیمت گذاری بهره نگرفته اند. دانش نرم افزاری ما درباره این دو محصول سنتی اقتصاد ایران ضعیف است و تحلیلگران رقابت و قیمت گذاری در بازارهای جهانی نیازمند داده های آماری به روز برای تحلیل شرایط بازار هستند. ورود مجدد به این بازارها در صورتی موفق است که صادرکنندگان ایرانی تصویر درست و منطبق بر واقعیات از شرایط جدید داشته باشند. این تصویر و اطلاعات باعث تصمیم گیری بهینه ایشان برای سرمایه گذاری و گسترش حضورشان در بازار ایالات متحده می شود.
در شرایط فعلی بنظر می رسد خوب است دولت، همانطور که با رویکردی واحد و متمرکز به سراغ مذاکرات و تصویب برجام رفت، با رویکردی مشابه و تشکیل یک گروه کاری مسلط به شرایط روز با دانش کارشناسی تحلیل بازارها و قیمت گذاری به طراحی یک استراتژی مناسب برای ورود به بازار آمریکا باشد. حرف صادرکننده فرش ایرانی را باید جدی گرفت که تاثیر اقتصادی صنعت فرش دستباف در ایران، بویژه در مناطق روستایی در این سالهای خشکسالی، آنقدر هست که آنرا هم رده خودروسازی قرار دهد. ولی متاسفانه حمایتها از فرش دستباف ایرانی که کیفیتش زبانزد جهانیان است شباهت یا تناسبی به حمایت از سایر صنایع ندارد.
این گروه کاری می تواند طرحهایی برای بازاریابی، قیمت گذاری، اعتبارات بانکی مورد نیازی، حذف موانع اداری و صد روز اول بعد از حذف تحریمها پیشنهاد کند. در این برهه از زمان فرش ایرانی گرانتر از محصولات رقیبی خود است. و مصرف کننده آمریکایی بیش از همیشه حساس به تغییرات قیمتی. این در کنار قاچاق محصولات اولیه ایرانی به رقبای آن در تولید فرش باعث شده است که مصرف کننده آمریکایی از خود بپرسد چرا باید 50 درصد برای فرش ایرانی بیشتر بپردازد درحالیکه فرش هندی با پشم ایرانی 50 درصد ازرانتر است؟ این پرسشیست که می توان با کار کارشناسی و تبلیغات درست به آن پاسخ داد. از سوی دیگر با استفاده از ظرفیتهای هنری کشور می توان تصویر این براند ایرانی را بازسازی کرد.
بخش کارشناسی بازارهای جهانی و صادر کنندگان فرش یک فرصت عالی برای همکاری و همراهی برای شروع یک فصل جدید در پیش رو دارند. استفاده از این فرصت لازمه موفقیت صنعت فرش ایران وگرنه این صنعت در دنیای جدید بازارهای ینگه دنیا شکست خواهد خورد.
نظر شما