دکتر پرویز جهانگیری دبیر انجمن افزودنی‌ها از جمله مدیران کم‌حرف و نجیب صنعت غذاست که به واسطه سال‌ها حضور در تشکل‌های صنایع غذایی ید طولایی در این بخش دارد.
دل او از کارشکنی‌های متعدد توسط مدیران میانی جامعه پردرد است و معتقد است در سال تولید ملی تغییر خاصی در روند مدیریتی آنها دیده نشده است.
او همچنین نسبت به نگرش خاص تمامیت خواهانه در تشکل‌های صنایع غذایی انتقاد دارد و معتقد است افرادی که در تکاپو هستند سکاندار تمام تشکل‌های صنایع غذایی باشند در عمل راه به جایی نخواهد برد.
آنچه در پی می‌آید ماحصل گفت‌وگو با این مدیر باتجربه صنعت غذا می‌باشد که حاوی نکات بسیاری است.
شش ماه از سال می‌گذرد، به نظر جنابعالی آیا در سال تولید ملی، موانع و مشکلات تولید کمتر شده است؟
متاسفانه در کشور دستورات لازم از سوی مقام‌های طراز اول دولت صادر می‌شود، اما در عمل نه تنها در لایه‌های میانی تحرک لازم مشاهده نمی‌شود، بلکه موانع تولید هم افزایش می‌یابد.
بارها اعلام کرده‌ام تحریم داخلی که با انجام یکسری اقدام‌های نسنجیده صورت می‌گیرد لطمه بیشتری به تولید می‌زند.
همچنین بخش خصوصی اگر مداخله‌ای در کارش صورت نگیرد می‌تواند به راه خود ادامه دهد، اما تصمیم‌های خلق‌الساعه همواره مشکلات بسیاری ایجاد کرده است.
به اعتقاد من حدود 20 درصد از تولیدکنندگانی که تولیدشان متوقف شده است به دلیل نوع عملکردی است که در وزارت صنعت، معدن و تجارت، استاندارد، وزارت بهداشت صورت می‌گیرد و برای تولید ایجاد مانع می‌کنند.
ممکن است بفرمایید این ارگان‌ها چه موانعی پیش پای تولیدکنندگان می‌گذارند؟
ببینید حدود سه ماه است که می‌خواهیم ماده اولیه تولید وارد کنیم، مجوزهای لازم را اخذ کرده‌ایم، اما سه ماه است که نمی‌توانیم وارد سایت وزارت صنعت، معدن و تجارت شویم. مراجعه می‌کنیم اعلام می‌شود که دوباره به سایت مراجعه کنید، اما متاسفانه هنوز توفیقی در این خصوص حاصل نشده است.
به نظر من این وزارتخانه باید نوآوری‌هایش را در این شرایط متوقف کند، اجازه دهد تا تولیدکنندگان به روشی که سال‌ها به آن عادت کرده‌اند، کار کنند، بعد به مرور زمان با مشورت روش‌های نوین را اجرا کنند.
ببینید تولید شیر قرار بود به حدود 10 میلیون تن برسد، اما امروز به کمتر از چهار میلیون تن رسیده است و در این شرایط به جای برنامه‌ریزی برای صادرات باید به فکر واردات باشیم.
در این بخش هم دستورات لازم از سوی مراجع بالاتر صادر شده است، اما به دلیل نبود همکاری لایه‌های میانی وضعیت تولید شیر در کشور به حال و روز فعلی رسیده است، البته شاید این رده میانی مدیران حسن نیت هم داشته باشند، اما متوجه تبعات نوع مدیریت خود نیستند و در اینجا شایسته است مشورت‌های لازم را با تولیدکنندگان انجام دهند.
به راستی چرا صنعت لبنیات ما که تا دیروز حرف اول را در منطقه می‌زد، امروز باید به جایی برسد که تولیدات این صنعت به نصف برسد و واحدهای تولیدی لبنیات شیر برای فرآوری نداشته باشند. چرا باید دام‌هایی که سال‌ها روی آنها زحمت کشیده شده بود و میانگین تولید شیر هر دام به 80 لیتر رسیده بود راهی کشتارگاه شوند؟ در واقع ارایه گزارش‌های نادرست مدیران میانی باعث بروز این مشکل‌ها شده است.
با توجه به تداوم روند صعودی افزایش نرخ ارز روند صادرات صنایع غذایی در پنج ماهه امسال را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با توجه به وابستگی‌هایی که بخش‌هایی از صنعت غذا به واردات مواد اولیه دارد، افزایش قیمت ارز صرفا به نفع صادرکننده نمی‌تواند باشد، چرا که از سوی دیگر قیمت تمام شده محصول را افزایش می‌دهد. در این شرایط تولیدکننده و صادرکننده مواهب صادرات را با معایب واردات می‌تواند به نوعی تطبیق داده و به حرکت خود ادامه دهند، اما متاسفانه موانعی که بر سر راه وجود دارد مشکل‌زا شده است.
باید بپذیریم قیمت ارز در شرایط فعلی افزایش یافته است و نمی‌توان دستور داد تا قیمت ارزان شود، بازار ارز قانون خود را دارد و به هر حال ما در آن چارچوب باید عمل کنیم.
در بسیاری از موارد دولت یارانه‌ها را حذف کرده است، در حالی به عنوان نمونه برای حفظ سلامت جامعه در بسیاری از کشورها به لبنیات یارانه اختصاص می‌یابد.
در بسیاری از نقاط دنیا از صنعت غذا مالیات نمی‌گیرد، اما در کشور ما سازمان امور مالیاتی به شیوه‌های مختلف به گونه‌ای عمل می‌کند که واحدها علی‌الراس شوند.
یا در مورد پنج درصد مالیات بر ارزش افزوده هنوز معلوم نیست کجای اجرای این قانون به نفع مصرف‌کننده شده است جز اینکه قیمت کالاها را 20 درصد به ضرر مصرف‌کننده گران‌تر کرده است.
لطفا پیرامون آخرین وضعیت تولید و صادرات گلوکز، نشاسته و مشتقات آن توضیح دهید.
ما به تازگی در این بخش در حال صنعتی شدن هستیم. ما اگر به سابقه تاریخی رجوع کنیم از سه هزار سال پیش در کشور نشاسته تولید می‌شده و تا قبل از انقلاب تنها دو واحد به طور صنعتی تولید می‌کردند و بقیه واحدها سنتی بودند.
امروز به دلیل کافی نبودن تحقیقات در این بخش از حدود یکهزار مشتقات نشاسته که در دنیا استخراج می‌شود تنها دو تا سه محصول در کشور تولید می‌شود، بنابراین کار عمده‌ای هنوز در این بخش صورت نگرفته است.
در چند دهه گذشته همواره دچار بحران بوده‌ایم و هیچ‌گاه فرصت برای نوآوری مدیران فراهم نبوده است.
هم‌اکنون متوسط سرانه مصرف در این بخش چهار تا پنج کیلوگرم بیشتر نیست و ما در این بخش فعالیت اصولی نداشته‌ایم و توسعه این صنعت متوجه تنها دو تا سه محصول بوده است. اگر بتوانیم این بخش را هدایت شده پیش ببریم و بخش خصوصی به جای رقابت صرف، تعامل با هم داشته باشند می‌توان شاهد پیشرفت و تنوع تولید در این بخش باشیم.
هم‌اکنون در شرکت «پارس استا» حدود 10 نوع محصول از نشاسته تولید می‌شود و به عنوان تنها واحد مطرح در این بخش هستیم که در بازار اثرگذار هم بوده‌ایم. صادرات این بخش روند مطلوبی دارد، اما هنوز هم خیلی کمتر از ظرفیت‌های گسترده این بخش در کشور است.
امروز در بازار منطقه ایران رقیب اصلی چین است. روزگاری چینی‌ها با نصف قیمت ایران محصول خود را روانه بازار و منطقه می‌کردند، اما هم‌اکنون ما از چینی‌ها به دلیل تفاوت نرخ ارز ارزان‌‌تر و محصولات خود را به بازار جهانی عرضه می‌کنیم. در این شرایط اگر قرار باشد ارز دولتی وارد بازار شود دوباره شاهد از دست رفتن مزیت‌های صادراتی خواهیم بود.
به نظر من بازار ارز را باید در همه عرصه‌ها آزاد گذاشت که اگر اینگونه شود صنعت گلوکز و نشاسته ایران قابلیت تصاحب بازار صادراتی منطقه را خواهد داشت.
در مصاحبه‌های گذشته پیرامون تشکیل کمیته مشترکی با وزارت بهداشت توضیحاتی دادید و در عین حال از یک بام و دو هوای این وزارتخانه نسبت به سختگیری با تولیدکنندگان داخلی و تسامح با کالاهای وارداتی گلایه داشتید، هم‌اکنون شرایط و نحوه تعامل با این وزارتخانه چگونه است؟
متاسفانه هنوز هم ناهماهنگی در این زمینه مشاهده می‌شود. گلی به نام چای مکه یا چای ترش وجود دارد که طبیعی و بسیار خوش‌طعم است و اثرهای خوبی برروی بهداشت جامعه می‌تواند داشته باشد، اما وزارت بهداشت این گیاه را تایید نمی‌کند. متاسفانه دلایل مورد تایید نبودن این گیاه را هم اعلام نمی‌کنند. ما حاضریم دلایلی را که در همه دنیا این گیاه را مورد تایید کرده ارایه دهیم، اما برای تایید نکردن آن هیچ ادله‌ای از سوی این مرجع اعلام نمی‌شود.
اینها مسایلی است که برای تولیدکنندگان ایجاد مشکل می‌کند. این گیاه به عنوان آنتی‌اکسیدان طبیعی می‌تواند عمل کند و وارد بدن شود، مانع برخی سرطان‌ها می‌شود و ... اما در این بخش سلیقه‌ای عمل می‌شود.
البته امیدوارم با فعال‌تر شدن این کمیته مسایل اینچنینی در این بخش حل شود.
در مصاحبه‌ای اعلام کردید که صنعت افزودنی‌ها می‌تواند ارزآوری بسیاری در کشور داشته باشد، برای رونق این بخش چه پیشنهادهایی دارید؟
به نظر من رهاسازی عامل تحول در این بخش است. تا دو سال پیش استابیلایزرهای ما 100 درصد وارداتی بود، اما هم‌اکنون حدود 50 درصد نیاز کشور در داخل تولید می‌شود. نشاسته‌های مدیفیه «پارس استا» در این بخش می‌تواند اثرگذار باشد. ما به نتایج خوبی در این زمینه دست یافته‌ایم و هم‌اکنون به تدریج در حال ورود به بازار هستیم.
ما تولید رنگ زعفران را از 50 درصد سنتتیک و 50 درصد طبیعی به 100 درصد طبیعی تبدیل کرده‌ایم، اما متاسفانه توجهی به این بخش نمی‌شود و در کنار آن رنگ صنعتی به عنوان رنگ خوراکی از عربستان سعودی وارد کشور می‌شود و به سلامت جامعه آسیب می‌زند.
در طول دو تا سه ماه اخیر شاهد اخبار و مسایل مختلفی پیرامون تشکل‌های صنایع غذایی بوده‌ایم. به نظر جنابعالی در شرایطی که صنعت غذا بیش از پیش به انسجام تشکل‌ها نیاز دارد، چرا اینگونه رفتار نمی‌شود؟
انحصار و انحصارگرایی هیچ‌گاه مطلوب نبوده است. ما متاسفانه در تشکل‌های صنایع غذایی هم شاهد این مساله ناگوار هستیم.
من لزومی نمی‌بینم که وقتی در تشکلی حضور دارم به تشکل دیگر هم بروم و آنجا را نیز قبضه کنم، اما متاسفانه این روند در راس تشکل‌های صنایع غذایی وجود دارد و این رویکرد مشکلات بسیاری در تشکل‌های صنایع غذایی ایجاد کرده و شاید به دلیل رفتار اینگونه در تشکل‌ها بنده به هیچ کدام از آنها نزدیک نشدم.
معتقدم این وضعیت در تشکل‌های صنایع غذایی پایدار نخواهد بود.
ما باید در نظر داشته باشیم که با ایجاد تشکل به صنعت خود خدمت کنیم، نه اینکه برای خود پست و سمت ایجاد کنیم و از منافع آن بهره‌مند شویم.
وجود تشکل‌ها در سال‌های گذشته منشأ تحول‌های بسیار در صنعت غذا بوده است، امیدوارم در مقطع فعلی هم دوستان ما در تشکل‌ها مسایل را جامع‌تر ببینند و نباید گروهی در تشکل‌ها همه منافع را برای خود بخواهند.
منبع: اقتصاد سبز
کد خبر 21174
نظر شما