محمد‌رضا جمشیدی

سال‌هاست حدیث هفتاد من ضایعات پر‌شمار محصولات کشاورزی در مراحل مختلف تولید را می‌شنویم. اینکه بالغ بر 30 درصد محصولات کشاورزی ضایع می‌شود و به عبارتی ایرانی‌ها غذای 15 میلیون نفر را دور می‌ریزند، آمار و ارقامی است که حداقل در طول دو دهه گذشته به‌کرات در رسانه‌ها منعکس شده است و حتی راهکارهایی نیز توسط کارشناسان و تحلیلگران ارایه شده است، اما به راستی آیا گوش شنوایی وجود داشته است؟
روزگاری دبیر انجمن برنج کشور در گفت‌و‌گو با نگارنده اعلام کرد که اگر تنها در مورد برنج جلوی ضایعات در مراحل مختلف گرفته شود خود‌کفایی در یک قدمی کشور قرار دارد، اما در طول سال‌های گذشته تا چه حد مانع هدر‌رفت تولیدات این محصول استراتژیک در کشور بوده‌ایم؟!
آیا برداشت برنج با کمباین گندم متوقف شده یا هنوز هم به دلیل اندازه متفاوت دانه‌های این محصول با‌ارزش، باید شاهد ریزش و خردگی دانه‌های برنج که با هزاران مشقت و با صرف آب فراوان تولیدمی شود ،باشیم؟
طرح نوسازی ساختار فرسوده شالی‌کوبی‌ها به کجا رسیده و هم‌اکنون چند درصد شالی‌کوبی‌ها نوسازی شده و در نهایت اینکه برای درست مصرف کردن برنج چه فرهنگسازی‌هایی برای مصرف‌کنندگان کرده‌ایم؟
حدیث ضایعات کشاورزی تنها به برنج ختم نمی‌شود، هم‌اکنون بیشترین منابع آبی در بخش کشاورزی به عنوان مصرف‌کننده 90 درصد آب کشور صورت می‌گیرد و هنوز هم غالب مزارع کشاورزی به شیوه غرقابی کشت می‌شود.
حلقه تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی به‌رغم پیشرفت در یک دهه گذشته هنوز از انس و الفت لازم برای کشت ارقام و واریته‌های مورد نیاز صنعت برخوردار نیست، اگر سری به باغات مختلف کشور بزنیم این نابسامانی مشاهده می‌شود و فعالان صنایع تبدیلی که باید ارزش‌افزوده بخش کشاورزی را ارتقا دهند، بیشتر به دنبال واردات میوه و کنستانتره خارجی هستند و در این زمینه لازم است هماهنگی‌های لازم توسط جهاد کشاورزی صورت پذیرد.
به عبارتی در شرایط فعلی باید پذیرفت ضایعات کشاورزی در حالی در اقتصاد ایران رخ می‌دهد که این مقوله مهم جایگاهی در حد معاونت‌های وزارتخانه برای خود می‌طلبد و شاید پر‌بیراه نباشد که پیشنهاد 7 سال پیش خود مبنی بر ضرورت تشکیل «سازمان کاهش ضایعات کشاورزی» را دوباره تکرار کنم تا اگر در دولت‌های نهم و دهم به بایگانی رفت، در دولت یازدهم که با شعار تدبیر و امید به میدان آمده روی این پیشنهاد اندیشه‌ای مجدد صورت پذیرد. سازمانی که می‌تواند در صورت ظهور پر‌قدرت و با تدوین الگوهای مناسب کاشت، داشت، برداشت، حمل‌و‌نقل، نگهداری، سرد‌خانه، مصرف و‌... انقلابی را در اقتصاد کشاورزی ایجاد نماید.