محمدرضا جمشيدي
از ديرباز باغباني به‌عنوان يكي از مزيت‌هاي اصلي بخش كشاورزي به‌شمار مي‌رود، بخشي كه به رغم محدوديت‌هاي منابع آبي و تغيير كاربري‌هاي پرشمار بازهم با اهداي طلاي سبز و چند محصول ديگر ارزآور به بخش كشاورزي چون نگين انگشتري مي‌درخشد.
در سال 96 در مجموع 6 ميليون و 131 هزار تن محصول كشاورزي به ارزش 5 ميليارد و 770 ميليون دلار صادر شد كه از اين ميزان، بخش باغباني با صادرات 2 ميليون تن به ارزش بالغ بر 3 ميليارد دلار حدود 30 درصد وزني و بيش از 50 درصد ارزش صادرات كل بخش كشاورزي را به‌خود اختصاص داد.
نيم نگاهي به صادرات در زيربخش باغباني نشان مي‌دهد كه اين بخش نسبت به سال 1395 از نظر وزني 27 درصد و ارزشي با 5 درصد رشد مواجه بوده است و البته سيب درختي كماكان صدرنشين صادرات محصولات باغباني از نظر وزني مي‌باشد.
نيم نگاهي به آمار صادرات محصولات برتر باغي در سال گذشته نشان مي‌دهد سيب درختي با 71 درصد رشد وزني و 132 درصد ارزشي از جهش صادراتي مطلوبي برخوردار بوده است.
خرما هم با 250 ميليون دلار صادرات نسبت به سال 95 از رشد 21 درصدي وزني و 20 درصدي ارزشي برخوردار بوده است، اما پسته يا همان «طلاي سبز» كشاورزي هم با وجود 1115 ميليون دلار صادرات نسبت به سال قبل 5 درصد وزني و 7 درصد ارزشي با كاهش صادرات روبه‌رو بوده است تا در كنار كشمش و انجير به‌عنوان محصولاتي خود را معرفي كنند كه برخلاف غالب محصولات باغي روند نزولي در صادرات را تجربه كردند.
رشد 20 درصدي وزني و 26 درصدي ارزشي صادرات كيوي و 72 درصدي وزني و 87 درصدي ارزشي آب ميوه در كنار رشد 93 درصدي وزني و 137 درصدي ارزشي آلو و گوجه هم به نوبه خود قابل اعتناست، هرچند در زمينه صادرات پرتقال با وزن 17 هزار تن به ارزش 8 ميليون دلار در عمل نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد 455 درصدي وزني و 660 درصدي ارزشي چشمگير و قابل توجه‌تر مي‌باشد.
جداي از اين موارد اگر رشد غيرطبيعي صادرات پرتقال در سال 1396 را بيشتر از آنكه ناشي از افزايش توليد صرف و ارتقاي قدرت بازاريابي در بازار جهاني قلمداد كنيم، بي‌شك سرمازدگي شديد سال 1395 عامل افت توليد و صادرات شده بود كه يكساله چنين رشدي را تجربه كرده‌ايم.
البته شايد نكته كليدي و شاه بيت آناليز صادرات محصولات باغي در سال 1396 روند كاهشي صادرات پسته باشد، روندي كه با توجه به تحركات جهاني رقبا و افزايش سطح زيركشت باغات پسته در دنيا به‌ويژه ايالات متحده آمريكا در كنار كاهش سطح زيركشت در كشور بيم آن را مي‌دهد كه در آينده‌اي نه چندان دور تلالو برق طلاي سبز در سبد صادرات محصولات كشاورزي كه در كنار طلاي سرخ هميشه چشم‌نواز بود كاهش يابد.
به‌هرحال با وجود همه اين فراز و فرودها بايد پذيرفت بخش باغباني كشور با احياي مجدد معاونت باغباني در طول 4 سال گذشته در مسير درست و رو به رشدي قرار گرفته كه با وجود آنكه هنوز هم تا رسيدن به وضعيت ايده‌آل فاصله بسيار مشاهده مي‌شود، اما بارقه‌هاي اميد بسياري را روشن كرده است و البته بايد پذيرفت در زمينه بسته‌بندي، بازاريابي، قيمت تمام شده و عواملي از اين دست هنوز هم براي رسيدن به حد قابل توجه و در حد ظرفيت‌ها در صادرات محصولات باغي نيازمند اقدامات منسجم‌تري هستيم.
نظر شما