صنایع غذایی> در روزهای اخیر خبری مبنی بر افزایش تعرفه گمرکی برای واردات محصولات لبنی ایران به کشور عراق منتشر شده بود که موجی از احساس تبعیض و نگرانی را در بین فعالین این حوزه در داخل کشور به وجود آورده بود. خبر از این قرار بود که دولت عراق تعرفه واردات شیر و خامه از ایران به خاک کشورش را از 15 درصد به 40 درصد رسانده است. 

 حتی در این باره دبیر انجمن صنایع لبنی کشور در گفت و گویی اظهار داشت که طی چند ماهه گذشته نیز تعرفه صادرات پنج درصدی ماست ایران به عراق به ۲۵ درصد رسید و معتقد بود این رشد 25 درصدی اخیر در تعرفه تنها مربوط به جمهوری اسلامی ایران است چرا که ترکیه با کشور عراق پروتکل امضا کرده و همینطور مصر و عربستان عضو اتحادیه عرب هستند که تعرفه بین اعضا این اتحادیه معنی ندارد. 

رضا باکری در گفت و گو با خبرنگار تابناک اقتصادی اظهار داشت، قبلا هم مصوبه ای در جهت افزایش تعرفه وجود داشت ولی چون مدت مشخص نبود، مسئولان ایرانی با مذاکره با طرف های عراقی، تعرفه را کاهش می دادند. ولی این دفعه مصوبه چهار سال مدت دارد. وی اظهار داشت: هرچند هنوز کارخانه ها با همان روند قبلی صادرات را ادامه می دهند ولی با توجه به اینکه پیش از این، صادرات محصولات لبنی به کشور عراق، حاشیه سود چشمگیری برای صنایع لبنی نداشت و با این وضعیت کاملا زیانده شده، منتها کارخانه ها امیدوارند که یا تعرفه ها کاهش پیدا کند و دوباره به حالت اول بازگردد و یا اینکه دولت این تفاوت نرخ تعرفه را به عنوان مشوق صادراتی به صنایع لبنی پرداخت کند. 

پس از این صحبت ها، خبرنگار تابناک اقتصادی طی گفت و گویی با سید حمید حسینی، دبیرکل اتاق ایران و‌ عراق دلایل این افزایش تعرفه و اقدامات ایران را جویا شد که در ادامه ملاحظه می کنید:

دکتر حسینی ضمن تکذیب این ادعا که افزایش تعرفه تنها برای کشور ایران می باشد، اظهار داشتند: وزارت صنایع عراق سالانه حدود یک میلیارد دلار پول برای واردات لبنیات از ایران، ترکیه و عربستان اختصاص می دهد و در این شرایط هر کشور دیگری هم جای عراق باشد به این فکر می افتد که در جهت کاهش ارزبری اقداماتی را انجام دهد. و در حال حاضر وزارت صنایع عراق پشنهاد افزایش تعرفه از 10 درصد به 35 درصد را به هیات دولت عراق داده است و نکته مهم این است که این افزایش تعرفه فقط برای ایران نیست، بلکه برای تمامی کشورهایی است که قصد صادرات محصولات لبنی به عراق را دارند. 

وی معتقد است که خبرهایی غیر واقع در این حوزه، باعث ایجاد احساس تبعیض در مملکت ما می شود. در حال حاضر حتی در کشور عراق احساسی توسط آمریکایی ها دامن زده می شود که به عراقی ها بگویند که ایران در همه شئون شما دخالت می کند و در همه کارهای شما، ایران تصمیم گیری می کند و با این کارها سعی دارند که مسئولین عراقی با ایران فاصله بگیرند تا دچار این اتهام نشوند که ایران در عراق همه کار می کند. و در کشور ایران نیز عده ای متاسفانه تلاش می کنند تا به بنگاه های اقتصادی این احساس را القا کنند که عراقی ها نمی خواهند با شما کار کنند و شما بیهوده تلاش می کنید. نمونه این قبیل کارها، همین خبر خلاف واقعی بود که در بین فعالین صنایع لبنی منتشر شد که عراقی ها علی رقم کمک های ایران، برای صادرات محصولات شما، افزایش تعرفه گذاشته اند ولی عربستان بدون تعرفه صادرات محصولات لبنیات را به کشور عراق خواهد داشت. ولی در واقعیت اینگونه نیست. مثلا در کنار افزایش تعرفه لبنیات، تعرفه آب میوه ها هم افزایش پیدا کرده است. مثلا یکی از محصولات صادراتی آبمیوه عربستان در بازار عراق، تقاضا و شرایط مطلوبی دارد، و در این شرایط با افزایش نرخ تعرفه این محصولات، صادرکنندگان بزرگ عربستانی گلایه کرده اند که شما بر علیه عربستان کار می کنید. ولی عراقی ها هم می گویند برای منافع کشور خودمان تصمیم می گیریم. وی اظهار داشت: البته وزارت بازرگانی و گمرک عراقی قول هایی به ما داده است که در این مصوبه تجدید نظر و این افزایش را تدریجی بکنیم و یکباره افزایش ندهیم، ولی به اعتقاد من اینکه عملیاتی بشود را بعید می دانم. وی همچنین معتقد است با این افزایش تعرفه در حال حاضر هیچ تغییری در صادرات و بازار محصولات لبنی در عراق نداشته است. زیرا مصرف کننده عراق در این شرایط پول بیشتری پرداخت می کند و هیچ تاثیری در بازار نخواهد گذاشت.

حسینی در ادامه بازهم به افزایش نرخ تعرفه محصولات لبنی اشاره داشت و گفت: در بین کشورهای صادرکننده به عراق، تنها اردن از امتیاز سی درصدی تخفيف گمرگي نسبت به ساير كشورها برخوردار است. و دلیل این موضوع هم برمیگردد به اینکه در زمان صدام و پس از صدام، بسیاری از سرمایه داران عراقی در اردن شرکت هایی تاسیس کردند و در حال حاضر دولت عراق برای اینکه این افراد و سرمایه آنها را جذب کند و به بازار عراق برگرداند، این امتیاز را به اردن داده تا از معافیت گمرکی استفده کنند. و به نوعی خود عراقی ها در اردن تولیداتی دارند و به کشور عراق صادر می کنند. دبیرکل اتاق ایران و‌ عراق معتقد است هرچند اردن سهم قابل توجهی در بازار عراق ندارد و در حال حاضر بیشترین سهم بازار به ترتیب در اختیار ترکیه، ایران، چین، روسیه، آمریکا، عربستان و کویت می باشد. ضمن اینکه بر اساس آخرین خبرها هنوز مرز زمینی عربستان با عراق راه اندازی نشده است و در حال ساخت و ساز می باشد و صادرات این کشور به عراق، از طریق دریا و امارات انجام می شود. حتی اگر هم مرز زمینی راه اندازی شود، به نظر نمی آید که مرز فعالی باشد. هرچند در حال حاضر عربستان، بازار قطر را از دست داده است و طبیعی است که سعی کند در جایی دیگر وارد بازار شود. و طبیعتا بخشی از بازار عراق را چه ما بخواهیم چه نخواهیم، به دست عربستان خواهد افتاد.

وی در ادامه گفت و گو با خبرنگار تابناک اقتصادی با توجه به شرایط فعلی عراق در زمینه تولید گفت: 95 درصد نیازهای عراق از طریق واردات تامین می شود و مقامات عراقی سعی دارند که صنایع تولیدی در کشورشان تاسیس شود و به جای واردات، تولید محصولات مورد نیاز را در داخل کشور عراق در اولویت قرار دهند. دکتر حسینی معتقد است در این شرایط بایستی به سمت تولید در خاک عراق حرکت کنیم و با تعرفه صفر درصد اقدام به واردات محصولات خام و اولیه به خاک عراق کنیم و در آنجا تولید نهایی محصول را انجام دهیم. به عنوان نمونه در حال حاضر یکی از برندهای ایرانی در زمینه تولید محصولات لبنی با ایجاد کارخانه ای با ظرفیت اشتغال 2 هزار نفر در کشور عراق، تولید محصولات لبنی را شروع کرده است و توافق شده است که 50 درصد نیروی ایرانی و 50 درصد هم نیروی عراقی مشغول کار شوند. با این کار شیر خشک تولید داخل با تعرفه صفر درصد وارد عراق می شود و در آنجا محصول نهایی تولید می شود.