محمدرضا جمشیدی
از چندین سال قبل به کرات با این موضوع که اگر جنگی با عنوان جنگ جهانی سوم درگیرد، بی‌شک آب و مناقشات پیرامونی‌اش نقش اساسی خواهد داشت، مواجه بوده‌ایم.
مقوله‌ای که از چند سال پیش با تحرکات خاص ترکیه و محدود شدن برخی منابع جاری آب عراق مصداق یافت و موارد بسیار دیگری از این دست که در اقصی‌نقاط دنیا به‌خصوص خاورمیانه و مناطقی که با کمبود منابع آبی دست و پنجه نرم می‌کنند هم قابل مشاهده است.
در داخل کشور نیز در همین بازه زمانی در مقاطع مختلف بر سر انتقال آب از استانی به استان دیگر با چالش‌هایی مواجه و یا این‌که به کرات بر سر چگونگی انتقال آب دریای خزر منازعات رسانه‌ای بسیاری را شاهد بوده‌ایم.
چند روز پیش دامنه این مناقشات رسانه‌ای که تبدیل به امری طبیعی شده است، گسترده شد و در جلسه شورای اداری استان خوزستان که با حضور دکتر عیسی کلانتری، رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست، مهندس محمود حجتی، وزیر جهادکشاورزی، دکتر عبدالمهدی بخشنده معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی حجتی و نمایندگان مجلس شهرهای استان خوزستان برگزار شد، شاهد درگیری لفظی نمایندگان استان خوزستان با رییس سازمان حفاظت محیط زیست بودیم که اگر وساطت عبدالمهدی بخشنده هم‌استانی آنها صورت نمی‌گرفت معلوم نبود کار به کجا می‌کشید.
مهندس پاپی‌زاده، رییس مجمع نمایندگان استان خوزستان پس از حادثه علت درگیری را ارسال نامه‌ای محرمانه از سوی کلانتری خطاب به دکتر جهانگیری معاون اول رییس جمهور مبنی بر این‌که استان خوزستان آب مازاد دارد و برای انتقال آب بین حوزه‌ای می‌شود اقدام کرد، اعلام و آن را خطرناکترین نامه‌ای در طول تاریخ تلقی کرد که به محیط زیست خوزستان آسیب وارد می‌کند.
کلانتری هم پس از این واکنش تند نمایندگان بار دیگر بر موضع خود پافشاری و تأکید کرد که در خوزستان آب هست، اما مدیریت آب وجود ندارد، چرا که بیش از 3 میلیارد مترمکعب آب این استان به هدر می‌رود.
جدای از این دو موضع، آن چیزی که مبرهن است این‌که استان خوزستان به نسبت بسیاری از استان‌های همجوار خود از آب‌های سطحی بسیار مطلوبی برخوردار است که به نظر می‌رسد در طول ادوار گذشته استفاده بهینه‌ای از آنها نشده و هدرروی بالای این منبع ذی‌قیمت خود می‌تواند گواهی بر این مدعا باشد که مدیریت آب استان خوزستان نیاز به یک بازنگری دارد.
مباحثی از قبیل رعایت نشدن کشت برنج در خارج از استان‌های شمالی که سیاست وزارت جهادکشاورزی می‌باشد، اما در استان‌هایی نظیر خوزستان، اصفهان و... رعایت نمی‌شود و مسایلی از این دست نشان می‌دهد که در مباحث کلان کشوری باید فارغ از تعصبات منطقه‌ای رفتار و اگر هم مسأله و یا گلایه‌ای وجود دارد در محیطی منطقی‌تر و علمی‌تر مباحث را پیگیری کرد.
در این‌که استان خوزستان در سال‌های جنگ تحمیلی متحمل خسارت فراوان شده است و مردم غیور این استان متحمل دشواری‌ها و مصائب بسیاری بوده‌اند هیچ شبهه‌ای وجود ندارد و شایسته است همواره این استان در تصمیم‌گیری‌های ملی در جایگاه شایسته‌ای قرار داشته باشد، همچنانکه در مبحث ریزگردها و سایر مسایل زیست‌محیطی نیز مردم این استان نیازمند عزمی ملی برای زدودن این نارسایی‌ها هستند، اما نکته مهم در این میان این است که باید پذیرفت به دلایل مختلف از جمله سوءمدیریت‌های ادوار گذشته، استان ثروتمند خوزستان از جمله استان‌هایی است که نتوانسته است از منابع ذاتی خود استفاده در خوری داشته باشد و همواره مردم خوزستان از همه ظرفیت‌های استان به‌خصوص در کشاورزی بهره لازم را نبرده‌اند.
لذا در این مقطع به‌نظر می‌رسد موضوع انتقال آب خوزستان و یا هر تصمیم دیگری بیش از هر ضمانت اجرایی نیاز به بررسی کارشناسی و علمی فارغ از تعصبات منطقه‌ای دارد تا در این رهگذر تصمیمی ملی اتخاذ گردد.
تصمیمی که هم منافع مردم منطقه در آن لحاظ شده باشد و هم معیار ملی بر آن حاکم باشد، به واقع موضوع مهم انتقال یا عدم انتقال آب نیست، مهم‌ترین موضوع در این تصمیم‌گیری لطمه نخوردن محیط‌زیست منطقه و منافع مردم خوزستان در کنار تأمین منافع ملی کشور است.
از چندین سال قبل به کرات با این موضوع که اگر جنگی با عنوان جنگ جهانی سوم درگیرد، بی‌شک آب و مناقشات پیرامونی‌اش نقش اساسی خواهد داشت، مواجه بوده‌ایم.
مقوله‌ای که از چند سال پیش با تحرکات خاص ترکیه و محدود شدن برخی منابع جاری آب عراق مصداق یافت و موارد بسیار دیگری از این دست که در اقصی‌نقاط دنیا به‌خصوص خاورمیانه و مناطقی که با کمبود منابع آبی دست و پنجه نرم می‌کنند هم قابل مشاهده است.
در داخل کشور نیز در همین بازه زمانی در مقاطع مختلف بر سر انتقال آب از استانی به استان دیگر با چالش‌هایی مواجه و یا این‌که به کرات بر سر چگونگی انتقال آب دریای خزر منازعات رسانه‌ای بسیاری را شاهد بوده‌ایم.
چند روز پیش دامنه این مناقشات رسانه‌ای که تبدیل به امری طبیعی شده است، گسترده شد و در جلسه شورای اداری استان خوزستان که با حضور دکتر عیسی کلانتری، رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست، مهندس محمود حجتی، وزیر جهادکشاورزی، دکتر عبدالمهدی بخشنده معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی حجتی و نمایندگان مجلس شهرهای استان خوزستان برگزار شد، شاهد درگیری لفظی نمایندگان استان خوزستان با رییس سازمان حفاظت محیط زیست بودیم که اگر وساطت عبدالمهدی بخشنده هم‌استانی آنها صورت نمی‌گرفت معلوم نبود کار به کجا می‌کشید.
مهندس پاپی‌زاده، رییس مجمع نمایندگان استان خوزستان پس از حادثه علت درگیری را ارسال نامه‌ای محرمانه از سوی کلانتری خطاب به دکتر جهانگیری معاون اول رییس جمهور مبنی بر این‌که استان خوزستان آب مازاد دارد و برای انتقال آب بین حوزه‌ای می‌شود اقدام کرد، اعلام و آن را خطرناکترین نامه‌ای در طول تاریخ تلقی کرد که به محیط زیست خوزستان آسیب وارد می‌کند.
کلانتری هم پس از این واکنش تند نمایندگان بار دیگر بر موضع خود پافشاری و تأکید کرد که در خوزستان آب هست، اما مدیریت آب وجود ندارد، چرا که بیش از 3 میلیارد مترمکعب آب این استان به هدر می‌رود.
جدای از این دو موضع، آن چیزی که مبرهن است این‌که استان خوزستان به نسبت بسیاری از استان‌های همجوار خود از آب‌های سطحی بسیار مطلوبی برخوردار است که به نظر می‌رسد در طول ادوار گذشته استفاده بهینه‌ای از آنها نشده و هدرروی بالای این منبع ذی‌قیمت خود می‌تواند گواهی بر این مدعا باشد که مدیریت آب استان خوزستان نیاز به یک بازنگری دارد.
مباحثی از قبیل رعایت نشدن کشت برنج در خارج از استان‌های شمالی که سیاست وزارت جهادکشاورزی می‌باشد، اما در استان‌هایی نظیر خوزستان، اصفهان و... رعایت نمی‌شود و مسایلی از این دست نشان می‌دهد که در مباحث کلان کشوری باید فارغ از تعصبات منطقه‌ای رفتار و اگر هم مسأله و یا گلایه‌ای وجود دارد در محیطی منطقی‌تر و علمی‌تر مباحث را پیگیری کرد.
در این‌که استان خوزستان در سال‌های جنگ تحمیلی متحمل خسارت فراوان شده است و مردم غیور این استان متحمل دشواری‌ها و مصائب بسیاری بوده‌اند هیچ شبهه‌ای وجود ندارد و شایسته است همواره این استان در تصمیم‌گیری‌های ملی در جایگاه شایسته‌ای قرار داشته باشد، همچنانکه در مبحث ریزگردها و سایر مسایل زیست‌محیطی نیز مردم این استان نیازمند عزمی ملی برای زدودن این نارسایی‌ها هستند، اما نکته مهم در این میان این است که باید پذیرفت به دلایل مختلف از جمله سوءمدیریت‌های ادوار گذشته، استان ثروتمند خوزستان از جمله استان‌هایی است که نتوانسته است از منابع ذاتی خود استفاده در خوری داشته باشد و همواره مردم خوزستان از همه ظرفیت‌های استان به‌خصوص در کشاورزی بهره لازم را نبرده‌اند.
لذا در این مقطع به‌نظر می‌رسد موضوع انتقال آب خوزستان و یا هر تصمیم دیگری بیش از هر ضمانت اجرایی نیاز به بررسی کارشناسی و علمی فارغ از تعصبات منطقه‌ای دارد تا در این رهگذر تصمیمی ملی اتخاذ گردد.
تصمیمی که هم منافع مردم منطقه در آن لحاظ شده باشد و هم معیار ملی بر آن حاکم باشد، به واقع موضوع مهم انتقال یا عدم انتقال آب نیست، مهم‌ترین موضوع در این تصمیم‌گیری لطمه نخوردن محیط‌زیست منطقه و منافع مردم خوزستان در کنار تأمین منافع ملی کشور است.
نظر شما