محمدرضا جمشیدی

دکتر علیرضا رفیعی‌پور، رئیس سازمان دامپزشکی کشور اخیراً با توجه به انتشار اخباری درخصوص شیوع تب برفکی، انتشار این‌گونه اخبار را بازی رسانه‌ای میان تولیدکنندگان و واردکنندگان گوشت قرمز به کشور دانست که امنیت غذایی را تهدید می‌کند و اعلام کرد که در هر موضوعی نمی‌توان جلوی این همه شبکه‌های اجتماعی و اخبار راست و دروغ را گرفت، اما مرجع صلاحیت‌دار این موضوع در حوزه بیماری‌های دامی نظیر تب برفکی و... مؤسسات تحقیقاتی و پژوهشی هستند.
وی در عین‌حال تأکید کرد که مخاطبان تنها به اخبار منتشر شده در سایت سازمان دامپزشکی توجه داشته باشند و درخصوص تب برفکی هم واقعیت این است که در سال گذشته در همین‌ بازه زمانی ۶۶ کانون تب برفکی در کشور ایجاد شده بود، اما امسال تنها ۳۰ کانون در کشور شناسایی شده که مربوط به قاچاق دام زنده هست و اخبار رسانه‌ها واقعیت ندارد.
درخصوص این صحبت‌ها و به‌طور کلی وضعیت، تولید، واردات و تأمین گوشت قرمز در کشور نکاتی چند به شرح زیر ارائه می‌شود:
۱-‌ هم‌اکنون تنها حدود ۲۰ درصد از نیاز سالانه کشور به گوشت قرمز از طریق واردات تأمین می‌شود و از این مقدار نیز تنها ۷ درصد با ارز ترجیحی تأمین می‌شود، یعنی به عبارتی این همه‌ جار و جنجال و جریان‌سازی رسانه‌ای تنها برای تأمین ۲۰ درصد نیاز کشور است.
به‌عبارتی سالانه حدود ۱۷۰ هزار تن گوشت قرمز گرم و منجمد وارد کشور می‌شود که نقش مهمی در تنظیم بازار و دسترسی اقشار آسیب‌پذیر به گوشت قرمز دارد.
۲-‌ به‌راستی دلیل این همه هجمه به واردات گوشت قرمز از مبادی جز برزیل چیست؟ آیا ردپای مافیایی در میان است؟ چرا وقتی بزرگترین مرجع نظارتی و بهداشتی کشور نظیر سازمان دامپزشکی فرضیه‌ای را رد می‌کند، بازهم عده‌ای بر طبل جریان‌سازی رسانه‌ای و تهدید امنیت غذایی جامعه می‌کوبند؟
گوشت‌های گرم وارداتی دارای پروتکلی است که اگر رعایت نشود قطعاً اجازه ورود به کشور نمی‌یابد، به‌عنوان نمونه گوشت‌های گرم وارداتی از کشورهای روسیه، مغولستان، پاکستان و... در حضور دامپزشک و روحانی ایرانی در کشتارگاه کشور مبدأ ذبح شرعی می‌شود، این گوشت‌ها در مرز ایران مجدداً توسط دامپزشک زیر نظر سازمان دامپزشکی کنترل می‌شود تا اجازه ورود به کشور پیدا کند، در واحدهای کشتارگاهی کشور پس از ورود، قطعه‌بندی و وکیوم می‌شود و در شهرهای مرزی باعث ایجاد اشتغال شده که در آنجا هم کلیه اقدامات با کنترل دامپزشک ناظر صورت می‌گیرد.
نکته جالب‌تر این‌که حمل گوشت قرمز از کشتارگاه اولیه تا مراکز قطعه‌بندی و... با ماشین‌های یخچالدار و ترموگراف‌دار انجام می‌شود و درصورت هرگونه تغییر دما و یا بروز مشکل، دامپزشک‌های مربوط اجازه ادامه مسیر را نمی‌دهند.
مساله قابل تامل‌ دیگر این‌که پس از عبور از کشتارگاه‌های قطعه‌بندی کننده و وکیوم‌کننده، باز با همان پروتکل، ماشین‌ها به سمت مراکز استان‌ها حرکت می‌کنند و مجدداً در سکوهای تخلیه پس از تایید دامپزشک مستقر، اجازه تخلیه می‌یابند و ناظران بهداشتی هم با تائید دما و ترموگراف در کل مسیر، سلامت گوشت قرمز را برای تخلیه اعلام می‌کنند.
البته در واحدهای بسته‌بندی خانوار هم دامپزشک مستقر وجود دارد، پس دلیل این همه هجمه به گوشت‌های وارداتی گرم به غیر از مبداء برزیل چیست؟
۳-‌ مقایسه گوشت وارد شده از مبدأ برزیل به کشور با گوشت‌های وارد شده از سایر مبادی نشان می‌دهد که گوشت‌های وارداتی برزیل از قیمت بالاتری برخوردار است، به‌صورت مخلوط وارد کشور می‌شود و بین ۴۰ تا ۷۰ روز زمان برای واردات این گوشت‌ها صرف می‌شود که طبیعی است شرایط ماندگاری پرریسک‌تری را تجربه می‌کند، حال چرا دستگاه‌های اجرایی تمایل بیشتری به واردات گوشت قرمز از برزیل دارند پرسشی که پاسخی برای آن نیافته‌ایم.
۴-‌ نکته دیگر این‌که واردکنندگان گوشت از کشورهای روسیه، پاکستان، مغولستان و... قبل از واردکردن گوشت قرمز به کشور از هیچ مرجعی ارز موردنیاز را دریافت نمی‌کنند، این در حالی‌است که بر پایه شنیده‌ها برخی از واردکنندگان گوشت قرمز از برزیل تحت عنوان خود تأمینی مبالغ قابل توجهی ارز قبل از واردات گوشت دریافت می‌کنند که تفاوت زمانی دریافت ارز تا رفع تعهد و واردکردن کالا به چند همت سودآوری برای آن‌ها منجر می‌شود.
۵-‌ یکی از آسیب‌های امروز جامعه، مشکل بیکاری و به‌دنبال آن آسیب‌های اجتماعی ناشی از بیکاری است.
درخصوص وارد کردن و وکیوم کردن گوشت قرمز از مبادی کشورهای پاکستان، روسیه و مغولستان اشتغالزایی بسیاری ایجاد می‌شود به‌طوری که هزاران نفر هم‌اکنون در کشتارگاه‌های اردبیل، تبریز، زاهدان و چابهار برای قطعه‌بندی بی‌خس کردن، وکیوم‌بندی و حمل و نقل گوشت قرمز از این مبادی مشغول به کار هستند.
آیا این رویکرد نمی‌تواند انگیزه قابل توجه برای حمایت وزارت جهادکشاورزی، پشتیبانی امور دام و... از واردات گوشت قرمز از مبادی جز برزیل باشد.
۶-‌ خوشبختانه امروز بخش قابل توجهی از نیاز کشور به گوشت قرمز توسط دامداران زحمتکش این مرز و بوم تأمین می‌شود، هرچند که آمار دقیقی در دست نیست، اما آیا تأمین نیاز واقعی کشور به واردات از کشورهای نزدیک‌تر باید در اولویت‌ سیاستگذاری متولیان باشد یا مبادی دورتر؟!