در هفته‌های اخیر، موضوع افزایش قیمت سبوس برای فروش به دامداران به چالشی اساسی بین دامداران، وزارت جهاد کشاورزی، ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت تبدیل شده است. از یک سو سازمان حمایت معتقد است که افزایش قیمت نداشته ایم و اگر وزارت جهاد کشاورزی اصرار بر کاهش قیمت سبوس دارد، بایستی بهای شیرخام هم کاهش یابد، اما در طرف مقابل، دامداران بیان می‌کنند که محاسبات نرخ شیرخام در خردادماه امسال، بر مبنای سبوس ۸۴۰ تومان و نرخ نهایی ۱۱۰۰ تومان درب دامداری‌ها می‌باشد و اگر نرخ جدید ستاد تنظیم بازار یعنی ۱۲۵۰ تومان ابلاغ شود، بهای تمام شده سبوس درب دامداری، ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان افزایش خواهد داشت.

تازه‌ترین اظهار نظر در این باره، صحبت‌های سید محمدرضا مرتضوی رئیس کانون صنایع‌غذایی ایران می‌باشد. وی در گفتگو با «دنیای‌اقتصاد»، اظهار داشته است: "ستاد تنظیم بازار طی چندماه اخیر به این اجماع رسید که نرخ آرد را ثابت نگه داشته و تغییر جدیدی در آن اعمال نکند. علت این موضوع نیز در وهله نخست مربوط به اهمیت موضوع نان بود و مرحله دوم به مصرف آرد نانوایی‌های سنتی مربوط می‌شد. با توجه به اینکه قرار بر این بود در قیمت‌گذاری شیر مصرفی، تجدید نظر شود، محاسبات جدید قیمت شیر برپایه نرخ واقعی سبوس صورت گرفت که این رقم بین ۸۰۰ تا ۱۲۵۰ تومان بود. مرتضوی در ادامه به رضایت وزارت جهادکشاورزی و دامداران از این قیمت‌گذاری اشاره کرد و گفت: علاوه بر اینکه دامداران از نرخ‌های جدید سبوس ابراز رضایت کردند، وزارت جهادکشاورزی نیز موافقت خود را با این فرمول جدید اعلام کرد. با ارزش‌گذاری واقعی در قیمت سبوس، موضوع پرداخت یارانه از سمت دولت به دامداری‌ها نیز منتفی اعلام شد. همچنین به تبع این تغییرات، ستاد تنظیم بازار نرخ واقعی سبوس را در محاسبات قیمت آرد و نان اعمال کرد. این تغییر قیمت‌ها باعث نشد که دامداران هزینه اضافی برای دریافت سبوس پرداخت کنند، زیرا تمامی هزینه‌های اضافی در قیمت شیر لحاظ شده بود. طی روز‌های اخیر تعدادی از دامداران به تحریک برخی افراد درخواست یارانه خرید سبوس کرده‌اند. دریافت چنین یارانه‌هایی رسما برداشت از بیت‌المال است و هیچ‌گونه توجیه اقتصادی ندارد. از این رو به نظر می‌رسد برخی دامداران به‌دنبال کسب رانت‌های اضافی از طریق حواله‌های آزاد هستند. رئیس کانون صنایع‌غذایی ایران با تاکید بر ایجاد رانت توسط عده‌ای سودجو افزود: مصرف سبوس در جیره دام شیری از نظر وزنی حدود ۶ درصد و از نظر ارزشی حدود ۱۴ درصد است که به هیچ عنوان مبلغ سنگینی برای دامدار به‌شمار نمی‌رود. از این رو، تخصیص چنین یارانه‌ای به دامداری‌های بزرگ، تنها برداشت مجدد پول از خزانه دولت است که هیچ توجیهی غیر از رانت ندارد. "

این اظهارات در حالی بیان شده است که سید احمد مقدسی رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی گاوداران در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی تاکید دارد که محاسبات و آنالیز نرخ شیرخام بر مبنای سبوس ۸۴۰ تومان بود که این نرخ درب دامداری به ۱۱۰۰ تومان می‌رسد و سازمان حمایت با علم به اینکه نرخ تمام شده سبوس برای دامدار، ۱۱۰۰ تومان است، بهای شیرخام را درب دامداری ۲۳۹۰ تومان تعیین کرد و در ستاد تنظیم بازار مصوب و ابلاغ شد.  

 

مقدسی در ادامه افزود: مبنای محاسبات آنالیز شیرخام، سبوس به قیمت ۱۱۰۰ تومان درب دامداری بوده است نه نرخ ۱۲۵۰ تومانی که آقای مرتضوی بیان می‌کنند.

 

به گفته  رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی گاوداران در حال حاضر اگر دولت به دنبال افزایش قیمت سبوس به رقم ۱۲۵۰ تومان است، باید در نظر بگیرد که نرخ تمام شده با توجه به هزینه‌های جانبی همچون هزینه حمل، درب دامداری به ۱۴۰۰ تومان افزایش خواهد داشت، در نتیجه طبیعی است که دامدارن به این تغییر قیمت اعتراض داشته باشند.

 

مقدسی با تکذیب ادعا‌های مرتضوی مبنی بر ایجاد رانت برای دامداران افزود: متاسفانه برخی از افراد که در این افزایش قیمت سبوس، منتفع هستند در مقابل اعتراض به حق ما دامداران، مقاومت می‌کنند و ما را به رانت خواری متهم می‌کنند، این در حالی است که خود ایشان به دنبال رانت خواری هستند و توانسته اند در طول شش ماه با لابی گری، نرخ سبوس را ۱۴۰ درصد افزایش دهند تا در چرخه تولید آرد، دامدار دچار ضرر و زیان شود نه صنایع غذایی.  

مقدسی در ادامه تاکید کرد ما مخالفتی با افزایش و آزاد سازی نرخ سبوس نداریم، اما این اقدام بایستی با آزادسازی نرخ شیرخام همراه شود و دوباره سازمان حمایت بر مبنای نرخ جدید سبوس، بهای تمام شده شیرخام را محاسبه کند.

در حال حاضر اگر افزایش قیمت سبوس از ۸۴۰ تومان به ۱۲۵۰ تومان ابلاغ شود، سبوس درب دامدرای ۱۴۰۰ تومان برای دامدار تمام می‌شود و بر اساس محاسبات علمی، برای تولید هرکیلوگرم شیرخام، ۷۰ گرم سبوس نیاز است و با این افزایش قیمت (۱۴۰۰ تومان) بهای شیرخام نیز برای هر کیلوگرم، ۶۰ تومان افزایش خواهد داشت. یعنی شیرخام از ۲۳۹۰ تومان فعلی به ۲۴۵۰ تومان بایستی افزایش یابد. این افزایش قیمت سبوس، در بهای تمام شده گوشت قرمز نیز تاثیر مستقیم خواهد داشت.

مقدسی در بخش دیگر این گفتگو با اشاره به اظهارات مرتضوی در خصوص میزان مصرف سبوس در جیره دام شیری، بیان داشت: برای بنده سوال است که ایشان از کی تا حالا دامدار شده است. مقدسی تاکید کرد: قبل اظهار نظر در خصوص صنعت دامداری،  پروانه بهره برداری و ادرس گاوداری خودشان را به ما هم بدهند تا از نزدیک ببینیم.  

محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی نیز در روز‌های اخیر در گفتگویی، در خصوص افزایش قیمت سبوس توسط ستاد تنظیم بازار، گفت: به مصلحت نیست که در طول هفت ماه  قیمت سبوس دوبار افزایش قیمت داشته باشد و ۱۲۰ درصد رشد کند.  عضو کابینه دولت دوازدهم با اشاره به اینکه در حال حاضر بیش از ۸۰ درصد گندم توسط دولت با قیمت ۶۶۰ تومان به کارخانجات تولید آرد تحویل داده می‌شود، ادامه داد: نمی‌توان سبوس گندمی که با قیمت دولتی در اختیار تولیدکنندگان آرد قرار می‌گیرد را با قیمت یک هزار و ۲۰۰ تومان به دامداران تولید کننده گوشت و شیر بازگرداند. وزیر جهاد کشاورزی در پایان، خاطرنشان کرد: مکاتباتی در خصوص افزایش قیمت سبوس انجام داده‌ایم که امیدواریم تصمیم صحیحی در این زمینه  اتخاذ شود.

تابناک اقتصادی