محمدحسن سیدزاده- استفاده از روغن پالم در برخی از صنایع غذایی در سال گذشته تیتر یک رسانه‌های کشور بود و حرف و حدیث‌ها و تصمیم‌های مختلفی را در پی داشت که درنهایت موجب شد محدودیت‌هایی در میزان استفاده از روغن پالم وضع شود اما تصمیم اخیر ستاد تنظیم بازار (متشکل از معاون اجرایی رییس‌جمهوری و وزرای صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی، دادگستری، کشور، کار، رفاه و تعاون اجتماعی، امور اقتصاد و دارایی، اطلاعات و همچنین رییس بانک مرکزی، رییس اتاق اصناف و رییس اتاق بازرگانی) برای سپردن تامین و توزیع روغن پالم به انجمن روغن نباتی موجب اعتراض انجمن‌های مواد غذایی کشور شده است. روغن پالم علاوه‌بر کاربرد در صنعت روغن نباتی در صنایع دیگری همچون شکلات، بستنی، چیپس، اسنک و لوازم آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد و جزو مواد اولیه این صنایع محسوب می‌شود. همین امر باعث شده تا انجمن‌های صنایع غذایی برای تامین مواد اولیه صنعت در سال جدید احساس نگرانی کنند. چندی پیش محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز به ستاد تنظیم بازار نامه‌ای نوشت تا سهمیه هریک از انجمن‌های مرتبط با مصرف این نوع روغن را مستقیم به خودشان اختصاص دهند.
ضرورت نداشتن دخالت انجمن روغن نباتی در توزیع مواد اولیه
محمدرضا مرتضوی، رییس هیات مدیره کانون صنایع غذایی ایران در گفت‌وگو با صمت درباره نحوه توزیع روغن پالم به واحدهای تولیدی گفت: رویه ستاد تنظیم بازار برای واگذاری تامین و توزیع روغن پالم به انجمن‌ها رویه خوبی است اما باید به این نکته توجه داشت که بخشی از نیاز روغن پالم مربوط به صنایع دیگری غیراز صنعت روغن نباتی است و تجربه نشان داده که انجمن روغن نباتی امور مربوط به کارخانه‌های روغن‌نباتی را مدیریت می‌کند و لزومی ندارد در توزیع روغن سایر صنایع دخالتی داشته باشد.
وی در توضیح اینکه روغن پالم در چه صنایعی استفاده می‌شود، اظهار کرد: به غیر از صنایع روغن نباتی در صنایع دیگری همچون صنعت شیرینی و شکلات، چیپس و اسنک، خامه‌های صنعتی و صنعت آرایشی و بهداشتی نیز به نوعی دیگر روغن پالم مورداستفاده قرار می‌گیرد.
مرتضوی با بیان اینکه انجمن‌ها تصمیم گرفته‌اند سهمیه روغن از سوی انجمن روغن نباتی به کانون صنایع غذایی سپرده شود، گفت: در صورت رخ دادن این اتفاق، کانون این سهمیه را بین واحدهای صنعتی که از انجمن‌های خود تاییدیه داشته باشند، توزیع خواهد کرد. در واقع بخشی که مربوط به تولید روغن است باید در اختیار انجمن روغن نباتی بوده و بخشی که مربوط به صنایع غذایی و دیگر بخش‌هاست نیز باید در اختیار خود صنایع قرار گیرد.
رییس هیات مدیره کانون صنایع غذایی ایران با بیان اینکه نباید انحصاری در اختیار یک بخش قرار گیرد، تصریح کرد: وزارت بهداشت اینکه روی استفاده از روغن پالم در صنایع و اینکه به چه میزان باشد، بسیار حساس است. بنابراین، این موضوع، مقوله‌ای بسیار جدی است تا بیشتر از میزان مورد تصویب وزارت بهداشت مورد استفاده قرار نگیرد و به همین منظور نیاز به نظارت قوی وجود دارد که با سپردن آن به انجمن‌ها به طور قطع این امر بیشتر محقق خواهد شد.
سهم ۱۰ هزار تنی مواد غذایی از روغن پالم
مرتضوی با بیان اینکه سهم بخش صنایع غذایی حدود ۱۰ هزار تن از کل سهمیه روغن پالم است، افزود: وزارت بهداشت دستور داده است که این مقوله از زیر نظر انجمن روغن نباتی خارج شود و نظارت عالی در اختیار کانون صنایع غذایی باشد. در کانون نیز جلساتی برای هماهنگی این موضوع تشکیل شده است. وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با این موضوع موافق است و این امر به‌طور قطع به نفع تمامی صنایع خواهد بود.
وی با اشاره به حرف و حدیث‌های زیادی که سال گذشته در زمینه استفاده از روغن پالم در مواد غذایی به وجود آمد، گفت: در صنعت غذا همواره دو دیدگاه صنعتی و تغذیه‌ای وجود دارد بدین معنا که در بخش صنعتی باید بهترین مواد غذایی با رعایت اصول و استانداردهای بهداشتی تولید شود و در اختیار مردم قرار گیرد اما دیدگاه دیگری در زمینه فرهنگ‌سازی در استفاده از مواد غذایی وجود دارد که مربوط به دیدگاه تغذیه‌ای است. به طور مثال باید بهترین نمک با رعایت اصول استاندارد تولید شود اما از سوی دیگر باید فرهنگ‌سازی برای استفاده درست نیز انجام شود و این دو دیگاه باهم منافاتی ندارد بنابراین در بحث روغن‌ها باید انواع روغن را برای مصارف مختلف داشته باشیم و مطابق نوع مصرف آن را انتخاب کنیم.
رییس کانون صنایع غذایی ایران با بیان اینکه روغن پالم به تنهایی مضر نیست، تصریح کرد: باید دید روغن پالم در چه صنایعی و به چه میزان مصرف می‌شود زیرا استفاده از این روغن در برخی صنایع، سلامت افراد را هم به خطر نمی‌اندازد.
مشکلات تامین روغن پالم در صنعت شکلات
جمشید مغازه‌ای، دبیر انجمن تولیدکنندگان شیرینی و شکلات نیز در گفت‌وگو با صمت با انتقاد از نحوه توزیع روغن پالم به عنوان یکی از مواد اولیه صنعت شیرینی و شکلات اظهار کرد: روغن پالم در صنعت شیرینی و شکلات در تولید شکلات صبحانه و روکش‌های بستنی کاربرد دارد هرچند به طور مستقیم مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و بیشتر پایه روغن‌های دیگری است که در این صنعت کاربرد دارد.
وی با اشاره به اینکه بناست مدیریت استفاده از این روغن نیز با تعامل و رایزنی‌هایی که با سازمان غذا و دارو انجام شده برعهده انجمن شیرینی و شکلات باشد، تصریح کرد: بهتر است هر صنعتی برای آنکه مواد اولیه مورد نیاز خود را تهیه کند مدیریت آن در اختیار انجمن مرتبط با آن صنعت قرار گیرد تا نظارت درست‌تری در این زمینه انجام شود تا همچون سال گذشته مشکلاتی ایجاد نشود.
وی افزود: در سال گذشته بسیاری از صنایع برای تامین سهمیه روغن مورد نیاز خود با مشکلات زیادی روبه‌رو بوده‌اند که در نهایت با توافق‌های انجام شده موفق به دریافت سهمیه شدند. دبیر انجمن تولیدکنندگان شیرینی و شکلات با بیان اینکه در مجموع مطابق برآوردها حدود ۵۲۰هزار تن روغن پالم مورد نیاز صنایع مختلف است، اظهار کرد: درباره میزان معین شده نیز بحث‌هایی وجود دارد که ستاد تنظیم بازار ۴۲۰ هزار تن را برای نیاز صنایع در نظر گرفته که به طور قطع با این میزان، صنایع با کمبود روبه‌رو خواهند بود. البته سهم صنعت شیرینی و شکلات از این رقم چندان زیاد نیست.
مغازه‌ای درباره مشکلات احتمالی ایجاد شده با واگذاری تامین و توزیع روغن پالم به انجمن روغن نباتی نیز گفت: نظارت و تشخیص اینکه چه میزان روغن پالم در تولید چه محصولاتی لازم است در حیطه تخصص انجمن‌های هر صنعت است. اکنون نیز در حال پیگیری و مذاکره هستیم تا تامین و توزیع سهم هر صنعت به انجمن مرتبط با آن سپرده شود.
تصفیه روغن‌های خام به‌وسیله کارخانه‌ها
محمد قبله، دبیر انجمن صنایع روغن نباتی نیز درباره اعتراض برخی صنایع غذایی در زمینه نحوه واردات و توزیع روغن پالم گفت: تا دی سال گذشته مشکلی در تامین مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌های تولید چیپس، پفک، بستنی، شکلات و محصولات آرایشی و بهداشتی اتفاق نیفتاده بود و پس از توقف واردات روغن پالم از دی ماه تا اواسط اسفند ۹۳ از سوی وزارت بهداشت، مشکلاتی در تامین مواد اولیه کارخانه‌ها به وجود آمد تا اینکه درنهایت با دستور معاون اجرایی رییس‌جمهوری واردات ۶۰ هزار تن روغن پالم آزاد شد.
وی با بیان اینکه تاخیر در واردات روغن پالم باعث شد مشکلاتی در تامین نیاز برخی صنایع ایجاد شود، افزود: هیچ کارخانه‌ای در صنعت غذا و کشاورزی مجوز مصرف روغن خام را ندارد و این صنایع باید از روغن تصفیه‌شده استفاده کنند، در این شرایط حتی اگر قرار باشد شرکت‌های صنعتی برای واردات روغن اقدام کنند، باید آن را به کارخانه‌های روغن بدهند تا تصفیه شود. وی با اشاره به واردات حدود ۴۳۰ هزار تن روغن پالم در طول سال گذشته تصریح کرد: روغن پالم علاوه بر مصرف در صنعت روغن‌نباتی، در صنایع آرایشی و بهداشتی و همچنین تولید بستنی، چیپس و پفک نیز کاربرد دارد. در این شرایط وقتی واردات یک کالا سهمیه‌بندی می‌شود، اختلاف قیمت و بازار سیاه برای آن ایجاد خواهد شد. وی افزود: در حال‌حاضر بین قیمت هر کیلو روغن پالم وارداتی و فروش آن در داخل ۴۰۰ تومان اختلاف وجود دارد، به طوری که هر کیلو روغن پالم وارداتی با قیمت ۲۳۰۰ تومان خریداری و به قیمت بیش از ۲۷۰۰ تومان در داخل عرضه می‌شود. وی با بیان اینکه اختلاف قیمت بین روغن پالم وارداتی و بازار و همچنین توقف واردات روغن پالم از سوی وزارت بهداشت از دی‌ماه پارسال باعث شد تا تامین این روغن برای برخی صنایع با مشکل روبه‌رو شود، اظهار کرد: وزارت بهداشت با وجود مصوبات کارگروه تنظیم بازار، از دی‌ماه مانع از ترخیص روغن پالم شده است تا اینکه در نهایت با دستور معاون اجرایی رییس‌جمهور، واردات این روغن از سر گرفته شد.
کنترل وزارت بهداشت بر محصول نهایی
دبیر انجمن صنایع روغن نباتی تصریح کرد: وزارت بهداشت در حالی از واردات روغن پالم جلوگیری کرد که هیچ جایگزینی برای این روغن در تولید روغن سرخ‌کردنی و روغن نیمه‌جامد وجود ندارد. این درحالی است که وزارت بهداشت باید محصول نهایی را کنترل کند و اگر معتقد است نباید از روغن پالم استفاده کنیم، جایگزینی برای این روغن به انجمن‌های تولیدی اعلام کند.
وی با بیان اینکه درحال‌حاضر بحث سهمیه‌بندی روغن پالم برای صنعت و خانوار به میزان ۱۷۰ و ۲۵۰ هزار تن مطرح است که در این زمینه در ستاد تنظیم بازار تصمیم‌گیری خواهد شد، افزود: وزارت بهداشت در حالی از مصرف روغن پالم در تولید روغن نباتی انتقاد می‌کند که اجازه استفاده از این روغن را در تولید بستنی صادر کرده است.
بنا بر این گزارش، آنچه از این اظهارات برمی‌آید، اهمیت نظارت بر محصولات تولیدی است که به طور قطع این امر توسط انجمن‌های مرتبط با هر صنعت بهتر انجام خواهد شد. توجه به این نکته نیز ضروری است که انحصار مواد اولیه در دست یک بخش می‌تواند منجر به ایجاد بازار سیاه شود که جز افزایش قیمت تمام‌شده کالای تولیدی نتیجه دیگری نخواهد داشت و در انتها دود آن به چشم مصرف‌کننده خواهد رفت. باید منتظر ماند و دید با توجه به اعتراض‌های انجمن‌های مواد غذایی در جلسه اخیر ستاد تنظیم بازار، بازنگری بر این تصمیم خواهد شد یا خیر.
ضرورت نداشتن دخالت انجمن روغن نباتی در توزیع مواد اولیه
محمدرضا مرتضوی، رییس هیات مدیره کانون صنایع غذایی ایران در گفت‌وگو با صمت درباره نحوه توزیع روغن پالم به واحدهای تولیدی گفت: رویه ستاد تنظیم بازار برای واگذاری تامین و توزیع روغن پالم به انجمن‌ها رویه خوبی است اما باید به این نکته توجه داشت که بخشی از نیاز روغن پالم مربوط به صنایع دیگری غیراز صنعت روغن نباتی است و تجربه نشان داده که انجمن روغن نباتی امور مربوط به کارخانه‌های روغن‌نباتی را مدیریت می‌کند و لزومی ندارد در توزیع روغن سایر صنایع دخالتی داشته باشد.
وی در توضیح اینکه روغن پالم در چه صنایعی استفاده می‌شود، اظهار کرد: به غیر از صنایع روغن نباتی در صنایع دیگری همچون صنعت شیرینی و شکلات، چیپس و اسنک، خامه‌های صنعتی و صنعت آرایشی و بهداشتی نیز به نوعی دیگر روغن پالم مورداستفاده قرار می‌گیرد.
مرتضوی با بیان اینکه انجمن‌ها تصمیم گرفته‌اند سهمیه روغن از سوی انجمن روغن نباتی به کانون صنایع غذایی سپرده شود، گفت: در صورت رخ دادن این اتفاق، کانون این سهمیه را بین واحدهای صنعتی که از انجمن‌های خود تاییدیه داشته باشند، توزیع خواهد کرد. در واقع بخشی که مربوط به تولید روغن است باید در اختیار انجمن روغن نباتی بوده و بخشی که مربوط به صنایع غذایی و دیگر بخش‌هاست نیز باید در اختیار خود صنایع قرار گیرد.
رییس هیات مدیره کانون صنایع غذایی ایران با بیان اینکه نباید انحصاری در اختیار یک بخش قرار گیرد، تصریح کرد: وزارت بهداشت اینکه روی استفاده از روغن پالم در صنایع و اینکه به چه میزان باشد، بسیار حساس است. بنابراین، این موضوع، مقوله‌ای بسیار جدی است تا بیشتر از میزان مورد تصویب وزارت بهداشت مورد استفاده قرار نگیرد و به همین منظور نیاز به نظارت قوی وجود دارد که با سپردن آن به انجمن‌ها به طور قطع این امر بیشتر محقق خواهد شد.
سهم ۱۰ هزار تنی مواد غذایی از روغن پالم
مرتضوی با بیان اینکه سهم بخش صنایع غذایی حدود ۱۰ هزار تن از کل سهمیه روغن پالم است، افزود: وزارت بهداشت دستور داده است که این مقوله از زیر نظر انجمن روغن نباتی خارج شود و نظارت عالی در اختیار کانون صنایع غذایی باشد. در کانون نیز جلساتی برای هماهنگی این موضوع تشکیل شده است. وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با این موضوع موافق است و این امر به‌طور قطع به نفع تمامی صنایع خواهد بود.
وی با اشاره به حرف و حدیث‌های زیادی که سال گذشته در زمینه استفاده از روغن پالم در مواد غذایی به وجود آمد، گفت: در صنعت غذا همواره دو دیدگاه صنعتی و تغذیه‌ای وجود دارد بدین معنا که در بخش صنعتی باید بهترین مواد غذایی با رعایت اصول و استانداردهای بهداشتی تولید شود و در اختیار مردم قرار گیرد اما دیدگاه دیگری در زمینه فرهنگ‌سازی در استفاده از مواد غذایی وجود دارد که مربوط به دیدگاه تغذیه‌ای است. به طور مثال باید بهترین نمک با رعایت اصول استاندارد تولید شود اما از سوی دیگر باید فرهنگ‌سازی برای استفاده درست نیز انجام شود و این دو دیگاه باهم منافاتی ندارد بنابراین در بحث روغن‌ها باید انواع روغن را برای مصارف مختلف داشته باشیم و مطابق نوع مصرف آن را انتخاب کنیم.
رییس کانون صنایع غذایی ایران با بیان اینکه روغن پالم به تنهایی مضر نیست، تصریح کرد: باید دید روغن پالم در چه صنایعی و به چه میزان مصرف می‌شود زیرا استفاده از این روغن در برخی صنایع، سلامت افراد را هم به خطر نمی‌اندازد.
مشکلات تامین روغن پالم در صنعت شکلات
جمشید مغازه‌ای، دبیر انجمن تولیدکنندگان شیرینی و شکلات نیز در گفت‌وگو با صمت با انتقاد از نحوه توزیع روغن پالم به عنوان یکی از مواد اولیه صنعت شیرینی و شکلات اظهار کرد: روغن پالم در صنعت شیرینی و شکلات در تولید شکلات صبحانه و روکش‌های بستنی کاربرد دارد هرچند به طور مستقیم مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و بیشتر پایه روغن‌های دیگری است که در این صنعت کاربرد دارد.
وی با اشاره به اینکه بناست مدیریت استفاده از این روغن نیز با تعامل و رایزنی‌هایی که با سازمان غذا و دارو انجام شده برعهده انجمن شیرینی و شکلات باشد، تصریح کرد: بهتر است هر صنعتی برای آنکه مواد اولیه مورد نیاز خود را تهیه کند مدیریت آن در اختیار انجمن مرتبط با آن صنعت قرار گیرد تا نظارت درست‌تری در این زمینه انجام شود تا همچون سال گذشته مشکلاتی ایجاد نشود.
وی افزود: در سال گذشته بسیاری از صنایع برای تامین سهمیه روغن مورد نیاز خود با مشکلات زیادی روبه‌رو بوده‌اند که در نهایت با توافق‌های انجام شده موفق به دریافت سهمیه شدند. دبیر انجمن تولیدکنندگان شیرینی و شکلات با بیان اینکه در مجموع مطابق برآوردها حدود ۵۲۰هزار تن روغن پالم مورد نیاز صنایع مختلف است، اظهار کرد: درباره میزان معین شده نیز بحث‌هایی وجود دارد که ستاد تنظیم بازار ۴۲۰ هزار تن را برای نیاز صنایع در نظر گرفته که به طور قطع با این میزان، صنایع با کمبود روبه‌رو خواهند بود. البته سهم صنعت شیرینی و شکلات از این رقم چندان زیاد نیست.
مغازه‌ای درباره مشکلات احتمالی ایجاد شده با واگذاری تامین و توزیع روغن پالم به انجمن روغن نباتی نیز گفت: نظارت و تشخیص اینکه چه میزان روغن پالم در تولید چه محصولاتی لازم است در حیطه تخصص انجمن‌های هر صنعت است. اکنون نیز در حال پیگیری و مذاکره هستیم تا تامین و توزیع سهم هر صنعت به انجمن مرتبط با آن سپرده شود.
تصفیه روغن‌های خام به‌وسیله کارخانه‌ها
محمد قبله، دبیر انجمن صنایع روغن نباتی نیز درباره اعتراض برخی صنایع غذایی در زمینه نحوه واردات و توزیع روغن پالم گفت: تا دی سال گذشته مشکلی در تامین مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌های تولید چیپس، پفک، بستنی، شکلات و محصولات آرایشی و بهداشتی اتفاق نیفتاده بود و پس از توقف واردات روغن پالم از دی ماه تا اواسط اسفند ۹۳ از سوی وزارت بهداشت، مشکلاتی در تامین مواد اولیه کارخانه‌ها به وجود آمد تا اینکه درنهایت با دستور معاون اجرایی رییس‌جمهوری واردات ۶۰ هزار تن روغن پالم آزاد شد.
وی با بیان اینکه تاخیر در واردات روغن پالم باعث شد مشکلاتی در تامین نیاز برخی صنایع ایجاد شود، افزود: هیچ کارخانه‌ای در صنعت غذا و کشاورزی مجوز مصرف روغن خام را ندارد و این صنایع باید از روغن تصفیه‌شده استفاده کنند، در این شرایط حتی اگر قرار باشد شرکت‌های صنعتی برای واردات روغن اقدام کنند، باید آن را به کارخانه‌های روغن بدهند تا تصفیه شود. وی با اشاره به واردات حدود ۴۳۰ هزار تن روغن پالم در طول سال گذشته تصریح کرد: روغن پالم علاوه بر مصرف در صنعت روغن‌نباتی، در صنایع آرایشی و بهداشتی و همچنین تولید بستنی، چیپس و پفک نیز کاربرد دارد. در این شرایط وقتی واردات یک کالا سهمیه‌بندی می‌شود، اختلاف قیمت و بازار سیاه برای آن ایجاد خواهد شد. وی افزود: در حال‌حاضر بین قیمت هر کیلو روغن پالم وارداتی و فروش آن در داخل ۴۰۰ تومان اختلاف وجود دارد، به طوری که هر کیلو روغن پالم وارداتی با قیمت ۲۳۰۰ تومان خریداری و به قیمت بیش از ۲۷۰۰ تومان در داخل عرضه می‌شود. وی با بیان اینکه اختلاف قیمت بین روغن پالم وارداتی و بازار و همچنین توقف واردات روغن پالم از سوی وزارت بهداشت از دی‌ماه پارسال باعث شد تا تامین این روغن برای برخی صنایع با مشکل روبه‌رو شود، اظهار کرد: وزارت بهداشت با وجود مصوبات کارگروه تنظیم بازار، از دی‌ماه مانع از ترخیص روغن پالم شده است تا اینکه در نهایت با دستور معاون اجرایی رییس‌جمهور، واردات این روغن از سر گرفته شد.
کنترل وزارت بهداشت بر محصول نهایی
دبیر انجمن صنایع روغن نباتی تصریح کرد: وزارت بهداشت در حالی از واردات روغن پالم جلوگیری کرد که هیچ جایگزینی برای این روغن در تولید روغن سرخ‌کردنی و روغن نیمه‌جامد وجود ندارد. این درحالی است که وزارت بهداشت باید محصول نهایی را کنترل کند و اگر معتقد است نباید از روغن پالم استفاده کنیم، جایگزینی برای این روغن به انجمن‌های تولیدی اعلام کند.
وی با بیان اینکه درحال‌حاضر بحث سهمیه‌بندی روغن پالم برای صنعت و خانوار به میزان ۱۷۰ و ۲۵۰ هزار تن مطرح است که در این زمینه در ستاد تنظیم بازار تصمیم‌گیری خواهد شد، افزود: وزارت بهداشت در حالی از مصرف روغن پالم در تولید روغن نباتی انتقاد می‌کند که اجازه استفاده از این روغن را در تولید بستنی صادر کرده است.
بنا بر این گزارش، آنچه از این اظهارات برمی‌آید، اهمیت نظارت بر محصولات تولیدی است که به طور قطع این امر توسط انجمن‌های مرتبط با هر صنعت بهتر انجام خواهد شد. توجه به این نکته نیز ضروری است که انحصار مواد اولیه در دست یک بخش می‌تواند منجر به ایجاد بازار سیاه شود که جز افزایش قیمت تمام‌شده کالای تولیدی نتیجه دیگری نخواهد داشت و در انتها دود آن به چشم مصرف‌کننده خواهد رفت. باید منتظر ماند و دید با توجه به اعتراض‌های انجمن‌های مواد غذایی در جلسه اخیر ستاد تنظیم بازار، بازنگری بر این تصمیم خواهد شد یا خیر.
نظر شما