رییس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای کشور از برنامه این انستیتو برای غنی‌کردن نان‌های سنتی و شیر مدارس با ویتامین «دی » خبر داد.
دکتر مجید حاجی‌فرجی در این باره به ایسنا گفت: از سال 84 بحث غنی‌سازی با ویتامین «دی» مطرح شده است. این ویتامین به عنوان یک ریزمغذی برای جلوگیری از مشکلات پوکی استخوان، جهت رشد استخوانی و جلوگیری از بیماری‌های غیرواگیر، خودایمنی و سایر بیماری‌ها نیز نقش موثری دارد.
وی در عین حال با بیان اینکه علی رغم هشدارها در حدود 90 درصد جامعه با درجات مختلفی به کمبود ویتامین «دی» دچار هستند که خطرات آن متوجه همه گروه‌های سنی می‌شودف افزود: ما همزمان با شیوع شناسی کمبود ویتامین «دی»، کار مداخله‌ای را نیز آغاز و شیر و آبمیوه را به صورت آزمایشی با این ویتامین غنی کردیم، اما به دلیل محدودیت‌هایی که در میزان غنی‌سازی این دو ماده داشتیم، جواب خوبی نگرفتیم، در نتیجه پیشنهاد غنی‌سازی شیر مدارس را دادیم که تا امروز به دلیل تامین نشدن اعتبارات کافی انجام نشده است. اما توافق‌هایی با وزارت بهداشت شده و عملیاتی شدن این طرح در انتظار اعتبار است.
به گفته او درصورت اجرایی شدن طرح، شیر مدارس با ویتامین «دی» غنی خواهد شد که حداقل 50 درصد نیاز روزانه دانش آموزان را تامین می‌کند.
حاجی فرجی همچنین با اشاره به ادامه طرح آهن‌یاری دختران جوان و نوجوان و مادران باردار که از مهرماه سال گذشته به دستور معاونت بهداشت آغاز شده، گفت: این طرح در برخی از استان‌ها آغاز شده و تقریبا همه‌گیر بوده است که اگر اعتبار آن تامین شود، معاونت بهداشت به دنبال این است که برای بقیه گروه‌های مردم نیز آن را تامین کند.
غنی‌سازی نان‌های سنتی با ویتامین «دی» به زودی
رییس انستیتو تحقیقات تغذیه همچنین با بیان اینکه طرح اضافه‌کردن ویتامین «دی» به نان لواش نتیجه خوبی داشته است، افزود: در حدود هفت یا هشت ماه است که همکاران ما روی غنی‌سازی نان‌های سنتی با ویتامین «دی» کار می‌کنند. کار بر روی نان لواش تمام شده و نتایج بسیار خوبی داده و قابلیت و اثربخشی آن در انسان نیز دیده شده است. غنی‌سازی باقی نان‌ها هم در دست اقدام است. اگر این کار خوب به اتمام رسد، برای تمام نان‌های سنتی این غنی‌سازی انجام می‌شود؛ چراکه 93 درصد مردم ما نان سنتی مصرف می‌کنند. ما می‌توانیم به همان آردی که با اسید فولیک و آهن غنی می‌شود، ویتامین «دی» هم اضافه کنیم. در واقع با غنی‌سازی آرد کمبود سه عنصر را پوشش می‌دهیم.
برنامه جبران کمبود "زینک" و "روی" در کودکان زیر 5 سال
وی همچنین با اشاره به اینکه در کنار کمبود ویتامین "دی" و "آهن و اسید فولیک"، کمبود "زینک" و "روی" نیز یکی دیگر از مشکلات است، افزود: برای جبران کمبود این ماده در کودکان زیر پنج سال برنامه‌هایی در وزاتخانه شکل گرفته است؛ چنانکه در شهرستان ورامین به صورت پایلوت یکسال است شربت زینک به جمعیت هدف ارائه می‌شود تا چگونگی تداخل آن با باقی عناصر مشخص شود.
حاجی فرجی همچنین درباره شایعاتی که باعث کاهش مصرف لبنیات در کشور می‌شود گفت: تامین کلسیم ارتباط مستقیمی با دریافت لبنیات دارد. اکنون نیازی به غنی‌سازی با کلسیم در شرایط عام جامعه نمی‌بینیم. طی سه دهه گذشته کارهای خوبی در این زمینه شده است. گاهی مردم زیر یک سوم نیاز روزانه کلسیم دریافت می‌کنند. زمانی این میزان به یک‌دوم رسیده بود و به نتایج خوبی هم دست یافته بودیم. اما زمانی به دلیل ایجاد نگرانی درباره آلوده شدن شیرها به وایتکس و برخی میکروب‌ها و قارچ‌ها به خاطر مصرف نان خشک کپک‌زده توسط گاوها، مصرف شیر کاهش یافت.
وی ادامه داد: در موضوع وایتکس نیز بزرگ‌نمایی بی‌موردی اتفاق افتاده بود که بعدها در این خصوص بررسی و نظارت صورت گرفت. دوباره نیز بحث مواد افزودنی به شیرها و لبنیات مطرح شد که ما تلاش کردیم آن را از ذهن جامعه پاکسازی کنیم؛ زیرا در شیر پاستوریزه و استرلیزه پروسه‌ای ایجاد می‌شود و برای باکتری‌زدایی، ماده افزودنی به آن اضافه نمی‌شود؛ در حالی که حتی گفته می‌شد که شیرهای ماندگار نیز دارای مواد افزودنی هستند.
کاهش 15 درصدی مصرف لبنیات در کشور بعد از ماجرای پالم
حاجی فرجی افزود: صحبت‌هایی از این دست در فضاهای مجازی و رسانه‌ای، به شکل مستقیم روی مصرف لبنیات در مردم اثر می‌گذارد. بعد از جریان وجود پالم در لبنیات، از مصرف و تولید آن 15درصد کم شد. اگر ما بتوانیم به مردم اطمینان بدهیم که شیر سالم در اختیارشان قرار می‌دهیم و مردم هم به جای نوشابه سر سفره‌هایشان لبنیات بگذارند، حداقل 50درصد نیازشان به کلسیم تامین می‌شود.
اضافه کردن شیرخشک به شیر پاستوریزه مشکلی ندارد
حاجی فرجی همچنین با اشاره به مشکل‌زا نبودن اضافه کردن شیر خشک به لبنیات، گفت: شیر خشک در لبنیات باید طبق استاندردهای جهانی و سازمان استاندارد اضافه شود. مثلا برای ماست‌ها و برخی اقلام لبنی می‌شود تا حدودی از شیرخشک استفاده کرد. حتی می‌شود گفت یک ماده مغذی است، آلوده‌کننده هم نیست و می‌تواند قوام و طعم در لبنیات ایجاد کند. گاهی نیز برخی عناصر را اضافه می‌کنند، بافت آن را تغییر می‌دهند و به کلسیم موجود در آن نیز آسیبی نمی‌رسانند. اما این موضوع باید طبق استاندارد باشد و روی محصول حتما نوشته شده باشد که در آن شیر خشک وجود دارد.
دکتر مجید حاجی‌فرجی در این باره به ایسنا گفت: از سال 84 بحث غنی‌سازی با ویتامین «دی» مطرح شده است. این ویتامین به عنوان یک ریزمغذی برای جلوگیری از مشکلات پوکی استخوان، جهت رشد استخوانی و جلوگیری از بیماری‌های غیرواگیر، خودایمنی و سایر بیماری‌ها نیز نقش موثری دارد.
وی در عین حال با بیان اینکه علی رغم هشدارها در حدود 90 درصد جامعه با درجات مختلفی به کمبود ویتامین «دی» دچار هستند که خطرات آن متوجه همه گروه‌های سنی می‌شودف افزود: ما همزمان با شیوع شناسی کمبود ویتامین «دی»، کار مداخله‌ای را نیز آغاز و شیر و آبمیوه را به صورت آزمایشی با این ویتامین غنی کردیم، اما به دلیل محدودیت‌هایی که در میزان غنی‌سازی این دو ماده داشتیم، جواب خوبی نگرفتیم، در نتیجه پیشنهاد غنی‌سازی شیر مدارس را دادیم که تا امروز به دلیل تامین نشدن اعتبارات کافی انجام نشده است. اما توافق‌هایی با وزارت بهداشت شده و عملیاتی شدن این طرح در انتظار اعتبار است.
به گفته او درصورت اجرایی شدن طرح، شیر مدارس با ویتامین «دی» غنی خواهد شد که حداقل 50 درصد نیاز روزانه دانش آموزان را تامین می‌کند.
حاجی فرجی همچنین با اشاره به ادامه طرح آهن‌یاری دختران جوان و نوجوان و مادران باردار که از مهرماه سال گذشته به دستور معاونت بهداشت آغاز شده، گفت: این طرح در برخی از استان‌ها آغاز شده و تقریبا همه‌گیر بوده است که اگر اعتبار آن تامین شود، معاونت بهداشت به دنبال این است که برای بقیه گروه‌های مردم نیز آن را تامین کند.
غنی‌سازی نان‌های سنتی با ویتامین «دی» به زودی
رییس انستیتو تحقیقات تغذیه همچنین با بیان اینکه طرح اضافه‌کردن ویتامین «دی» به نان لواش نتیجه خوبی داشته است، افزود: در حدود هفت یا هشت ماه است که همکاران ما روی غنی‌سازی نان‌های سنتی با ویتامین «دی» کار می‌کنند. کار بر روی نان لواش تمام شده و نتایج بسیار خوبی داده و قابلیت و اثربخشی آن در انسان نیز دیده شده است. غنی‌سازی باقی نان‌ها هم در دست اقدام است. اگر این کار خوب به اتمام رسد، برای تمام نان‌های سنتی این غنی‌سازی انجام می‌شود؛ چراکه 93 درصد مردم ما نان سنتی مصرف می‌کنند. ما می‌توانیم به همان آردی که با اسید فولیک و آهن غنی می‌شود، ویتامین «دی» هم اضافه کنیم. در واقع با غنی‌سازی آرد کمبود سه عنصر را پوشش می‌دهیم.
برنامه جبران کمبود "زینک" و "روی" در کودکان زیر 5 سال
وی همچنین با اشاره به اینکه در کنار کمبود ویتامین "دی" و "آهن و اسید فولیک"، کمبود "زینک" و "روی" نیز یکی دیگر از مشکلات است، افزود: برای جبران کمبود این ماده در کودکان زیر پنج سال برنامه‌هایی در وزاتخانه شکل گرفته است؛ چنانکه در شهرستان ورامین به صورت پایلوت یکسال است شربت زینک به جمعیت هدف ارائه می‌شود تا چگونگی تداخل آن با باقی عناصر مشخص شود.
حاجی فرجی همچنین درباره شایعاتی که باعث کاهش مصرف لبنیات در کشور می‌شود گفت: تامین کلسیم ارتباط مستقیمی با دریافت لبنیات دارد. اکنون نیازی به غنی‌سازی با کلسیم در شرایط عام جامعه نمی‌بینیم. طی سه دهه گذشته کارهای خوبی در این زمینه شده است. گاهی مردم زیر یک سوم نیاز روزانه کلسیم دریافت می‌کنند. زمانی این میزان به یک‌دوم رسیده بود و به نتایج خوبی هم دست یافته بودیم. اما زمانی به دلیل ایجاد نگرانی درباره آلوده شدن شیرها به وایتکس و برخی میکروب‌ها و قارچ‌ها به خاطر مصرف نان خشک کپک‌زده توسط گاوها، مصرف شیر کاهش یافت.
وی ادامه داد: در موضوع وایتکس نیز بزرگ‌نمایی بی‌موردی اتفاق افتاده بود که بعدها در این خصوص بررسی و نظارت صورت گرفت. دوباره نیز بحث مواد افزودنی به شیرها و لبنیات مطرح شد که ما تلاش کردیم آن را از ذهن جامعه پاکسازی کنیم؛ زیرا در شیر پاستوریزه و استرلیزه پروسه‌ای ایجاد می‌شود و برای باکتری‌زدایی، ماده افزودنی به آن اضافه نمی‌شود؛ در حالی که حتی گفته می‌شد که شیرهای ماندگار نیز دارای مواد افزودنی هستند.
کاهش 15 درصدی مصرف لبنیات در کشور بعد از ماجرای پالم
حاجی فرجی افزود: صحبت‌هایی از این دست در فضاهای مجازی و رسانه‌ای، به شکل مستقیم روی مصرف لبنیات در مردم اثر می‌گذارد. بعد از جریان وجود پالم در لبنیات، از مصرف و تولید آن 15درصد کم شد. اگر ما بتوانیم به مردم اطمینان بدهیم که شیر سالم در اختیارشان قرار می‌دهیم و مردم هم به جای نوشابه سر سفره‌هایشان لبنیات بگذارند، حداقل 50درصد نیازشان به کلسیم تامین می‌شود.
اضافه کردن شیرخشک به شیر پاستوریزه مشکلی ندارد
حاجی فرجی همچنین با اشاره به مشکل‌زا نبودن اضافه کردن شیر خشک به لبنیات، گفت: شیر خشک در لبنیات باید طبق استاندردهای جهانی و سازمان استاندارد اضافه شود. مثلا برای ماست‌ها و برخی اقلام لبنی می‌شود تا حدودی از شیرخشک استفاده کرد. حتی می‌شود گفت یک ماده مغذی است، آلوده‌کننده هم نیست و می‌تواند قوام و طعم در لبنیات ایجاد کند. گاهی نیز برخی عناصر را اضافه می‌کنند، بافت آن را تغییر می‌دهند و به کلسیم موجود در آن نیز آسیبی نمی‌رسانند. اما این موضوع باید طبق استاندارد باشد و روی محصول حتما نوشته شده باشد که در آن شیر خشک وجود دارد.
نظر شما