مواد غذایی> رئیس اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی ماهیان سردآبی کشور گفت: برای جایگزینی واردات ۵ میلیون دلاری تخم ماهی قزل آلا، طرح ۵ ساله این اتحادیه برای جایگزینی تولید داخلی به جای وارداتی به سازمان شیلات رفت.

 آرش نبی‌زاده رئیس اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی ماهیان سردآبی کشور در نشست خبری اظهار کرد: به دلیل کاهش تولید تخم چشم‌زده ماهی قزل‌آلا فعلا امکان قطع واردات یک باره این محصول را نداریم؛ این امر منجر به ضرر و زیان هنگفت پرواربندان و کاهش تولید ماهی قزل‌آلا در کشور می‌شود.

وی افزود: سابقه نشان داده است که هر موقع واردات  تخ ماهی قزل آلا یا حتی ارز دولتی آن قطع میشود قاچاق این محصول از کشورهای عراق، ارمنستان و ترکیه به صورت کولبری اتفاق میافتاد که امکان ردیابی آن نیز وجود ندارد که در نهایت منجر به آلودگی مزارع کشور به ویروس می‌شود. 

نبی زاده گفت: در سال‌های گذشته نیز این اتفاق افتاد و حدود 80 درصد از تولید تخم چشم زده ماهی قزل‌آلا و 40 تا 60 هزار تن  خود ماهی  به دلیل ویروس‌های وارداتی از بین رفت.

رئیس اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی ماهیان سردآبی کشور ادامه داد: میزان تولید تخم چشم زده ماهی قزل‌آلا بر اساس آمار ثبت‌شده سازمان دامپزشکی کشور 36 میلیون قطعه است که 20 تا 50 درصد این رقم نیز به صورت غیرثبتی در کشور تولید می‌شود و در مجموع رقم تولید آن در این بخش  حدود 50 تا 60 میلیون قطعه است در حالیکه سالانه به 450 تا 500 میلیون قطعه نیازمندیم.

نبی‌زاده در پاسخ به اینکه چرا این بیماری به کشور آمد، گفت: در سال‌های گذشته سازمان دامپزشکی اجازه داد که واردات این محصول در اشکال مختلف به کشور انجام شود، به طوریکه شاهد ورود محموله‌های تقلبی با گواهی سلامت تقلبی بودیم؛ این محصولات آلوده از کشورهایی مانند ترکیه و آذربایجان به ایران آمدند و گواهی آمریکا و دیگر کشورهای معتبر تولید کننده  را به صورت جعلی بر روی محصولات خود داشتند.

وی گفت: قبل از سال 1380 بیماری رصد شده در حوزه ماهی قزل‌آلا نداشتیم اما بعد از این مدت ویروس‌ها VHS، IHM و IPM که سویه‌های اروپایی هستند به کشورمان آمد. این بیماری از سال 91 خودش را در کشور نشان داد و در سال 92 بخش‌های وسیعی از مزارع تولید ماهی و تخم قزل‌آلا را از بین برد.

رئیس اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی ماهیان سردآبی کشور در پاسخ به سوال خبرنگار تسنیم که چرا در آن مقطع شما به عنوان اتحادیه اجازه واردات نمونه‌های وارداتی را دادید گفت: در آن مقطع اتحادیه به دنبال اصلاح نژاد و تلاقی نسل ماهی قزل‌آلا با گونه‌های خارجی بود تا در این محصول افزایش و بهبود عملکرد ایجاد شود اما این کارهای علمی در نهایت تبدیل به فعالیت‌های تجاری شد و حتی خود مراکز تکثیر تخم ماهی قزل‌آلا وارد این بخش شدند.

نبی‌زاده گفت: در سالهای 81 و 82 طرح اصلاح نژاد تخم ماهی قزل‌آلا با 200 هزار دلار پیشنهاد شد اما سازمان شیلات وقت موافقت نکرد و این بودجه را اختصاص نداد.

وی یادآور شد که 140 مرکز تکثیر تخم چشم زده ماهی قزل‌آلا در کشور وجود دارد که در حال حاضر به غیر از 10 شرکت همه آنها خود نیز اقدام به واردات تخم ماهی می‌کنند.

رئیس اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی ماهیان سردآبی کشور با بیان اینکه کشورهای تولیدکننده خارجی حاضر نیستند نسل‌هایی از تخم ماهی را به ما بدهند تا ما بتوانیم بر روی آنها تولید و تکثیر انجام بدهیم گفت: در این زمینه باید خود در کشورمان اقدام به کار تحقیقاتی و علمی کنیم اما این امر در اولویت سازمان شیلات قرار ندارد و بخش خصوصی نیز حاضر نیست برای پروژه‌های بلندمدت به این شکل سرمایه‌گذاری کند؛ راه دیگر تولید مشترک این محصول با شرکت‌های خارجی در کشور خودمان است.

نبی‌زاده تصریح کرد: در شرایط فعلی اگر به شرکت اصلی واردکننده تخم ماهی چشم زده قزل‌آلا بگوییم که شما از این بعد اجازه واردات مستقیم در کشورمان ندارید وحتما باید سرمایه‌گذاری کنید ممکن است به یک باره بازار ایران را خالی از محصول کنند زیرا این شرکت و شرکت‌های تابع آن 85 درصد از نیاز بازار داخلی کشورمان را تامین می‌کنند

وی گفت: اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی ماهیان سردآبی این تضمین را می‌دهد که ظرف مدت 3 تا 5 سال از واردات این محصول بی‌نیاز شویم که لزوم آن سپردن مسئولیت تنظیم بازار به این تشکل بخش خصوصی است اما در شرایط فعلی بی‌برنامگی‌ها در این ارتباط وجود دارد و دولت مسئولیت را به بخش خصوصی واگذار نمی‌کند.

رئیس اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی ماهیان سردآبی کشور تاکید کرد: بر همین اساس در ابتدا با شرکت‌های کوچک تولید کننده تخم ماهی قزل‌آلا وارد مذاکره می‌شویم و آنها را مکلف به تولید این محصول در کشور می‌کنیم به طوریکه در سال اول 100 میلیون قطعه از واردات ما کم خواهد شد و در نهایت طی 5 سال شرکت‌های دیگر و بزرگ‌تر را نیز برای از دست ندادن بازار بزرگ ایران مکلف به تولید در کشورمان به جای واردات می‌کنیم اما قراردادی که در حال حاضر برای واردات تخم ماهی انجام می‌شود به نوعی قرارداد ترکمانچای است.

وی یادآور شد که در صورتی که خود بخش خصوصی برای اصلاح نژاد تخم ماهی قزل‌آلا ورود نکند دولت به این فکر نیست زیرا تولید آبزیان را به صورتی فانتزی نگاه می‌کند و مانند روغن و گوشت توجهی به آن ندارد.

نبی‌زاده در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار تسنیم در ارتباط با امکان بیوتروریسم بودن آلودگی مزارع ماهی قزل‌آلای ایران توسط شرکت‌های کشورهای رقیب گفت: اوایل نیز بنده هم این فکر را داشتند و به بررسی پرداختم و حتی سازمان بازرسی و سازمان دامپزشکی کشور نیز به این موضوع ورود کردند اما باید توجه داشت که طمع واردکنندگان باعث آلودگی مزارع پرورش ماهی شد زیرا آنان اقدام به واردات تخم ماهی‌های آلوده، گواهی سلامت تقلبی کرده بودند.

وی افزود: به طور قطع اما نمی‌توان ظن بیوتروریسم را رد کرد زیرا این امکان همیشه وجود دارد و همینکه امروز وابسته به واردات تخم ماهی قزل‌آلا هستیم نیز خود می‌تواند یک اقدام بیوتروریستی باشد.

رئیس اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی ماهیان سردآبی کشور در پاسخ به این سوال خبرنگار تسنیم که چرا به جای واردات تخم ماهی اقدام به واردات اسپرم نمی‌کنید، گفت: مخاطرات واردات اسپرم در مقایسه باتخم ماهی بسیار کمتر است و ارز بسیار کمتری برای واردات آن صرف می‌شود و همچنین باعث می شود که بخشی از چرخه تولید در داخل کشورمان انجام شود.

وی افزود: استفاده از اسپرم نیز خود نوعی از وابستگی است و باید بتوانیم آن را با دریافت تکنولوژی یا ایجاد مراکز اصلاح نژاد و تحقیقات در کشور خودمان تولید کنیم.

نبی زاده در پایان گفت: در حال حاضر قیمت هر قطعه تخم ماهی قزل‌آلا 110 تومان است که در صورت حذف آن به 200 تومان افزایش می‌یابد در گذشته نیز این سابقه وجود داشته و انگیزه‌ای برای کار علمی برای آن وجود نداشته است.

وی افزود: قیمت تمام شده هر عدد تخم ماهی قزل‌آلا 65 تا 70 تومان است که در صورت افزایش سطح تولید و استفاده از علم روز دنیا می‌توان این هزینه‌ها را نیز کاهش داد.

منبع:تسنیم