ايرنا- مديرکل دفتر پيش آگاهي سازمان حفظ نباتات کشور گفت: امسال به دليل شرايط آب و هوايي با طغيان مگس زيتون در استان هاي زنجان، قزوين و گيلان مواجه شده ايم که کانون اصلي طغيان اين آفت باغ ويلاهاي غيرمسکوني هستند.

مگس ميوه زيتون يکي از مهمترين آفات زيتون در کشورهاي حوزه درياي مديترانه است طبق آمارها در سال 1383 شاهد افزايش جمعيت اين آفت در 10 استان کشور گيلان، قزوين، زنجان، مازندران، اصفهان، گلستان، سمنان، مرکزي، ايلام، کرمانشاه شديم تا جايي که سطح آلودگي در 13 هزار هکتار برآورد شده بود.

اکنون اين آفت در اغلب باغ هاي زيتون کشور کنترل شده است اما خطر طغيان آن همچنان وجود دارد که در اين رابطه «اکبر آهنگران» در گفت و گو با خبرنگار اقتصادي ايرنا اظهار داشت: در واقع ساکنان اين باغ ويلاها، نه تنها به جنبه اقتصادي محصول زيتون باغ خود توجهي ندارند بلکه با رها کردن باغ هايشان به مدت طولاني، اين مکان ها را به کانون هاي طغيان آفت مگس زيتون تبديل مي کنند. 

وي اظهار داشت: براساس نتايج سامانه جامع پيش آگاهي سازمان حفظ نباتات در استان ها ناشي از زماني که تعداد آفت مگس زيتون در تله ها افزايش پيدا مي کند و ثبت مي شود، زمان عمليات مبارزه با اين آفت کليد مي خورد.

وي تصريح کرد: اوايل شهريورماه امسال با افزايش ميزان جمعيت آفت به دليل مساعد بودن شرايط آب و هوايي، اقدام هاي لازم براي مبارزه با افت آغاز و دوره هاي آموزشي براي باغداران برگزار شد.

آهنگران اضافه کرد: براي کنترل آفت و مبارزه با آن روش هاي بيولوژيک، «کارت زرد» از سوي سازمان حفظ نباتات تامين و ارسال شد و همچنين بخشي از اين موارد توسط استانداري استان هاي زنجان، گيلان و قزوين خريداري و در اختيار باغداران قرار گرفت.

يکي از روشهاي غيرشيميايي مبارزه با آفات گلخانه‌اي استفاده از کارتهاي زرد است زيرا وقتي اين کارت ها در اطراف گياهان آويخته مي شوند، به دليل رنگ آن، حشرات به سمت آن جلب شده و چون آغشته به مواد چسبنده است، حشره به کارت مي چسبد و به دام مي افتد.

آهنگران اظهار داشت: خوشبختانه در باغ هاي صنعتي زيتون به دليل رعايت مسائل بهداشتي و اقدام هاي به موقع کنترلي، مشکلي وجود نداشت اما باغ هاي مسن به ويژه در رودبار گيلان که نيازمند نوسازي هستند، دچار مشکل شدند.

وي اضافه کرد: مبارزه با افت مگس زيتون در باغ هاي مسن زيتون کار دشواري است زيرا بيشتر باغداران اقدامي براي مبارزه با آفت ها نمي کنند بنابراين قرار شد مسئولان جهادکشاورزي در استان ها از استانداري هاي خود تقاضاي اعتبار کنند تا خودشان وارد عمل شده و به صورت تک به تک در باغ هاي مسن عمليات مبارزه را انجام بدهند تا جمعيت آفت کاهش يابد.

آهنگران گفت: امسال در باغ هايي که با افزايش جمعيت آفت مگس زيتون مواجه بوديم، براي کاهش خسارت ها، سازمان حفظ نباتات کشور باغداران را به برداشت زودهنگام ميوه زيتون توصيه کرد تا محصولشان کمترين خسارت را ببيند.

مديرکل دفتر پيش آگاهي سازمان حفظ نباتات افزود: ميوه کنسروي زيتون بايد تا اواخر مهرماه برداشت شود و اگر باغداران بخواهند ميوه زيتون به روغن بيفتد بايد آن را تا اواخر آبان ماه روي درخت نگه داري کنند که به دليل طغيان آفت مگس زيتون توصيه شد باغداران تمامي ميوه هاي زيتون خود را برداشت کنند زيرا تا يک ماه ديگر مي تواند خسارت هنگفتي به باغداران وارد کند.

وي ادامه داد: باغداران استان هاي قزوين، زنجان و گيلان همکاري خوبي با ادارات کل جهادکشاورزي در استان ها داشتند اما در برخي از نقاط اين استان ها باغ ويلاهايي وجود دارد که به دليل اين که گاهي به آنها سر مي زنند، کانون آفت هستند تا جايي که هرچقدر باغداران ديگر بخواهند اين آفت را کنترل کنند، فايده چنداني ندارد.

وي مشکل اصلي طغيان آفت زيتون را ميوه زيتون دانست و افزود: در واقع لارو اين مگس در ميوه زندگي مي کند که مي تواند خسارت زيادي به باغداران وارد کند.

اين مقام مسئول در سازمان حفظ نباتات کشور گفت: هنوز آماري از خسارت ميوه زيتون نداريم زيرا اگر ميوه قابل مصرف کنسروي سريع جمع آوري شده باشد به طور حتم خسارت نمي بينند و ميوه روغني نيز در باغ هاي صنعتي به دليل کنترل هاي مناسب آفات با مشکل خاصي مواجه نخواهند شد.

آهنگران بر اين باور است که آفت مگس زيتون قابليت ريشه کني ندارد اما مي توان آن را با رعايت برخي اصول از جمله مبارزه با آفاتي همچون پسيل زيتون و شپشک سياه زيتون، کنترل کرد.

وي اظهار داشت: باغداران براي کاهش خسارت ها علاوه بر بکارگيري توصيه هاي کارشناسان سازمان حفظ نباتات، مي توانند با اصلاح، نوسازي، جوان سازي و هرس به موقع باغ هاي زيتون در کنترل آفات مذکور ميوه زيتون موثر باشند.

به گزارش ايرنا، در سال 1396 به دليل سرمازدگي و تنش هاي آب و هوايي، کمتر از 85 هزارتن ميوه زيتون در سطح 55 هزار هکتار باغات بارور توليد شد که نسبت به سال قبل از آن 11 هزار تن کاهش داشت.

طبق آمارها در سال 95 حدود 96 هزارتن ميوه زيتون در کشور توليد شد که بين 60 تا 65 درصد آن به کنسرو زيتون و 35 تا 40 درصد آن به روغن زيتون تبديل شده بود.

سرانه مصرف روغن زيتون کشور بين 11 هزار و 500 تا 12 هزار تن در سال است که نزديک يک سوم آن در داخل کشور توليد و بقيه از طريق واردات تامين مي شود.

ميانگين جهاني عملکرد توليد زيتون در هر هکتار 1700 کيلوگرم است در حالي که در بيشتر باغ هاي زيتون کشور عملکرد توليد زيتون 2100 کيلوگرم در هکتار برآورد مي شود.

42 کارخانه روغن کشي و هشت هزار کارگاه توليدي کنسروي در مناطق زيتون خيز کشور از جمله زنجان، قزوين و گيلان فعال هستند.

اکنون در 26 استان کشور زيتون کشت مي شود که بيش از 50 درصد ارقام زيتون کشت شده در ايران، روغني هستند؛ البته بخشي از ارقام زيتون دو منظوره است به طوري که مي توان علاوه بر استفاده از دانه، روغن آن را نيز استحصال کرد.

همچنين انتقال «ژرم پلاسم زيتون» از کلکسيون شوراي بين المللي زيتون و روغن زيتون با هدف اصلاح نژاد کيفيتي، شناسائي و طبقه بندي انواع ارقام روغن زيتون ايراني در دستور کار معاونت باغباني وزارت جهاد کشاورزي قرار گرفته است.