کشاورزی> شرایط مناسب تولید در سال 2014 باعث شد قیمت غلات، دانه های روغنی و شکر کاهش پیدا کند.
طی چند ماه گذشته، براساس گزارش ها مختلف از قیمت های جهانی محصولات کشاورزی که توسط سازمان های مختلف منتشر می شود، قیمت محصولات کشاورزی همواره رو به کاهش بوده است و این روند کاهش همین طور ادامه پیدا کرده است و در حال رکورد زدن است. درباره دلایل کاهش قیمت محصولات کشاورزی در جهان، مؤسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی گزارشی منتشر کرده است.
براساس این گزارش، افزایش قیمت محصولات کشاورزی و مواد غذایی که تقریباً از سال 2006 به دلیل خشکسالی و شرایط آب و هوایی آغاز شده بود؛ با وقوع بحران مالی غرب و افزایش قیمت نفت در سال 2008، رشد چشمگیری داشت. روند افزایشی قیمت ها تا سال 2013 ادامه داشت. با افزایش قیمت محصولات کشاورزی انگیزه تولید افزایش یافت و پس از آن قیمت های جهانی محصولات کشاورزی به دلیل افزایش برداشت در مناطق عمده تولیدی و انباشت ذخایر، روند کاهشی را تجربه کرد. شرایط مناسب تولید در سال 2014 نیز ادامه داشت و در نتیجه قیمت غلات، دانه های روغنی و شکر کاهش بیشتری یافت. با وجود کاهش قیمت نهاده های خوراک دام، قیمت گوشت در سال 2014 افزایش چشمگیری داشت. دلایل این افزایش قیمت را می توان کاهش تعداد گله، شیوع چندین بیماری و محدودیت عرضه خلاصه کرد. قیمت فرآورده های لبنی در نیمه نخست سال 2014 افزایش و در نیمه دوم همان سال کاهش یافت. قیمت ماهی نیز علیرغم کاهش اندک در سال 2014، بالاتر از قیمت سال 2013 بود.
رکورد برداشت محصولات گندم و ذرت، باعث کاهش قیمت غلات و افزایش بیش از حد ذخایر در سال 2014 شد؛ به طوری که قیمت گندم به پایین ترین سطح خود از سال 2010 رسید. تولید برنج در سال 2014 اندکی کمتر از سال 2013 بود، اما فشار بر قیمت جهانی به دلیل افزایش تقاضا وجود داشته است. به طوری که مصرف جهانی برنج برای اولین بار در ده سال اخیر بیش از تولید افزایش یافته (مازاد تقاضا) و منجر به کاهش ذخایر جهانی شد.
تولید دانه های روغنی به رکورد جدیدی در سال 2014 دست یافت و تولید سویا بیشترین رشد تولید را داشت. عدم هماهنگی مصرف با افزایش تولید (تغییر در مصرف به اندازه تغییر در تولید)، قیمت دانه های روغنی را کاهش داد. قیمت روغن نباتی به دلیل رشد اندک تولید و تقاضا، همچنان تحت فشار باقی ماند.
قیمت جهانی شکر به دلیل تولید بیش از مصرف (برای پنجمین فصل متوالی)، روند کاهشی خود را ادامه داد. کاهش قیمت شکر به خصوص به دلیل کاهش ارزش پول برزیل در مقابل دلار امریکا رخ داده است. انتظار می رود فصل جاری مطابق با روند گذشته نباشد؛ به دلیل اینکه رشدی در تولید جهانی شکر اتفاق نیفتاده است و افزایش تولید شکر در اروپا با کاهش شدید تولید در کشورهای برزیل و پاکستان جبران شده است. انتظار می رود برخی از تولیدکنندگان عمده شکر به دلیل قیمت های پایین، تولید خود را محدود سازند. قیمت های انواع گوشت، مخصوصاً گوشت گاو، در سال 2014 به رکورد جدیدی دست یافت. در همین سال، شیوع ویروس PEDv در امریکا و تب خوکی در بلاروس و اتحادیه اروپا، عرضه و قیمت گوشت خوک را تحت تأثیر قرار داد. قیمت گوشت گوسفند در سال 2014 نیز مانند سال های گذشته افزایش یافت که دلیل آن کاهش جمعیت دام در نیوزیلند به علت تغییر مزارع پرورش گوسفند به فعالیت های سود آور تولید محصولات لبنی بوده است. با توجه به جانشینی انواع گوشت، افزایش قیمت گوشت گاو، گوسفند و خوک، منجر به افزایش قیمت گوشت مرغ شده است. به عبارتی دیگر با افزایش قیمت گوشت قرمز، مصرف کنندگان، گوشت مرغ را جایگزین آن کرده اند که با افزایش تقاضا برای گوشت مرغ، قیمت آن افزایش یافته است (قیمت دو کالای جانشین رابطه مستقیم با هم دارند).
پایان سال 2013، به علت کاهش تولید محصولات لبنی در چین و کاهش تولید شیر در نیمه اول سال 2013 در امریکا، اتحادیه اروپا، نیوزیلند و استرالیا، محصولات لبنی با افزایش قیمت همراه بود. با شروع سال 2014، قیمت محصولات لبنی شروع به کاهش کرد که دلایل آن کاهش تقاضای وارداتی در چین، افزایش تولید در کشورهای عمده صادرکننده و اعمال ممنوعیت واردات پنیراز طرف کشور روسیه بر چندین کشور عمده تولیدکننده بود.
در سال2013 تولید شیر جهان بالغ بر 753 میلیون تن و ارزش آن حدود 300 میلیارد دلار برآورد شده است. قیمت جهانی شیر به تغییرات بسیار جزیی در بخش عرضه، تقاضا و فروش داخلی و خارجی حساس است. بعلاوه همانند سایر محصولات کشاورزی، تحت تأثیر عوامل اقلیمی، شرایط آب و هوایی، رشد اقتصادی و... تغییر مییابد.
بر اساس آمارهای فائو شاخص قیمت شیر و لبنیات طی خردادماه سال 1393 الی خردادماه 1394 حدود 32.1 درصد کاهش یافته است. در بین محصولات عمده کشاورزی، شیر بیشترین کاهش قیمت را تجربه کرده است.
اگرچه قیمت شیر خام درب مزارع درکشورهای منتخب در حال کاهش است اما روند کاهش هزینه های تولید از جمله هزینه های خوراک تا حدودی تبعات ناشی از کاهش قیمت شیر خام را تعدیل کرده است؛ به عنوان نمونه در طی سال متنهی به می 2015 (اردیبهشت 1394)، قیمت شیر خام در آمریکا 31 درصد کاهش یافته است. در مقابل هزینه خوراک از جمله دانه و کنجاله سویا به ترتیب 23.1 و 33.3 درصد کاهش نشان می دهد؛ ضمن اینکه قدرت برابری دلار امریکا در مقابل یورو حدود 17.7 درصد رشد داشته است. به عبارتی این عوامل بخش بزرگی از تبعات ناشی از کاهش قیمت شیر خام را جبران کرده است.
عوامل موثر بر کاهش قیمت جهانی شیر و محصولات لبنی عبارتند از:
-ادامه رشد تولید شیر در امریکا
-محدودیت صادرات محصولات لبنی به روسیه
-استمرار شرایط اقلیمی مناسب در استرالیا و اثربخشی مثبت این شرایط بر هزینه هـای تولیـد و حاشـیه سود تولیدکننده
-کاهش نسبی خرید شیر و محصولات لبنی از سوی چین به دلیل بهبود شرایط تولید شیر درداخل
-کاهش نسبی خرید شیر و محصولات لبنی از سوی چـین بـه دلیـل کـاهش رشـد اقتصـادی و تعـدیل تقاضای داخلی شیر
-تحریم واردات محصولات لبنی از سوی روسیه
-تضعیف ارزش پول ملی روسیه در مقابل ارزهای خارجی
-کاهش رشد اقتصادی در کشورهای با اقتصاد نوظهور مانند چین و برزیل
-عدم رعایت میزان سهیمه تولید در اتحادیه اروپا از سوی کشورهایی مانند لهستان، مجارستان، بلژیک و لوکزامبورگ
-حذف سهمیه شیر در اتحادیه اروپا و رشد تولید شیر
-محدودیت برای صادرات محصولات لبنی اتحادیه اروپا به روسیه
-تداوم کاهش قیمت جهانی علوفه وتضمین حاشیه سود برای تولیدکننده علیرغم کاهش قیمت جهانی شیر
-ارزش قدرت برابری دلار امریکا در برابر سایر ارزها از جمله یورو و روبل روسـیه (ایـن عامـل منجـر بـه کاهش واردات از سوی کشورهای عضو یورو و روسیه میشود)
-کاهش رشد اقتصادی در کشورهای با اقتصاد نفتی و کشورهای نوظهور اقتصادی
تولید، مصرف و تجارت ماهی در سال 2014 به رکورد جدیدی دست یافت. قیمت ماهی و فرآورده های آن در نیمه اول سال 2014 به دلیل قیمت های بالای خوراک در سال های 2012-13، در سطح بالایی بود. اما در نیمه دوم سال 2014 به دلیل افزایش عرضه برخی گونه های ماهی و کاهش تقاضا در ژاپن و چند کشور اروپایی، کاهش یافت. اما همچنان قیمت ها بالاتر از سال 2013 بود.
تولید بیش از مصرف پنبه (مازاد عرضه) در جهان در سال 2014، ذخایر جهانی را برای پنجمین فصل متوالی افزایش داد و قیمت های جهانی روند کاهشی خود را طی کردند. مجموع ذخایر جهانی تحت تأثیر سیاست های کشور چین در خصوص موجودی ذخایرش است (کشور بزرگ در بازار جهانی). از جمله این سیاست ها میتوان به کاهش حمایت های چین از پنبه کاران و کاهش سهمیه های وارداتی اشاره کرد. این دو سیاست بازار پنبه را در سال 2014 تحت تأثیر قرار داد.
روند کاهشی قیمت اتانول و بایودیزل در سال 2014، به دلیل کاهش قیمت مواد اولیه سوخت های زیستی و کاهش شدیدی قیمت نفت خام در نیمه دوم همان سال، ادامه یافت.
منبع:صدای اقتصاد
طی چند ماه گذشته، براساس گزارش ها مختلف از قیمت های جهانی محصولات کشاورزی که توسط سازمان های مختلف منتشر می شود، قیمت محصولات کشاورزی همواره رو به کاهش بوده است و این روند کاهش همین طور ادامه پیدا کرده است و در حال رکورد زدن است. درباره دلایل کاهش قیمت محصولات کشاورزی در جهان، مؤسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی گزارشی منتشر کرده است.
براساس این گزارش، افزایش قیمت محصولات کشاورزی و مواد غذایی که تقریباً از سال 2006 به دلیل خشکسالی و شرایط آب و هوایی آغاز شده بود؛ با وقوع بحران مالی غرب و افزایش قیمت نفت در سال 2008، رشد چشمگیری داشت. روند افزایشی قیمت ها تا سال 2013 ادامه داشت. با افزایش قیمت محصولات کشاورزی انگیزه تولید افزایش یافت و پس از آن قیمت های جهانی محصولات کشاورزی به دلیل افزایش برداشت در مناطق عمده تولیدی و انباشت ذخایر، روند کاهشی را تجربه کرد. شرایط مناسب تولید در سال 2014 نیز ادامه داشت و در نتیجه قیمت غلات، دانه های روغنی و شکر کاهش بیشتری یافت. با وجود کاهش قیمت نهاده های خوراک دام، قیمت گوشت در سال 2014 افزایش چشمگیری داشت. دلایل این افزایش قیمت را می توان کاهش تعداد گله، شیوع چندین بیماری و محدودیت عرضه خلاصه کرد. قیمت فرآورده های لبنی در نیمه نخست سال 2014 افزایش و در نیمه دوم همان سال کاهش یافت. قیمت ماهی نیز علیرغم کاهش اندک در سال 2014، بالاتر از قیمت سال 2013 بود.
رکورد برداشت محصولات گندم و ذرت، باعث کاهش قیمت غلات و افزایش بیش از حد ذخایر در سال 2014 شد؛ به طوری که قیمت گندم به پایین ترین سطح خود از سال 2010 رسید. تولید برنج در سال 2014 اندکی کمتر از سال 2013 بود، اما فشار بر قیمت جهانی به دلیل افزایش تقاضا وجود داشته است. به طوری که مصرف جهانی برنج برای اولین بار در ده سال اخیر بیش از تولید افزایش یافته (مازاد تقاضا) و منجر به کاهش ذخایر جهانی شد.
تولید دانه های روغنی به رکورد جدیدی در سال 2014 دست یافت و تولید سویا بیشترین رشد تولید را داشت. عدم هماهنگی مصرف با افزایش تولید (تغییر در مصرف به اندازه تغییر در تولید)، قیمت دانه های روغنی را کاهش داد. قیمت روغن نباتی به دلیل رشد اندک تولید و تقاضا، همچنان تحت فشار باقی ماند.
قیمت جهانی شکر به دلیل تولید بیش از مصرف (برای پنجمین فصل متوالی)، روند کاهشی خود را ادامه داد. کاهش قیمت شکر به خصوص به دلیل کاهش ارزش پول برزیل در مقابل دلار امریکا رخ داده است. انتظار می رود فصل جاری مطابق با روند گذشته نباشد؛ به دلیل اینکه رشدی در تولید جهانی شکر اتفاق نیفتاده است و افزایش تولید شکر در اروپا با کاهش شدید تولید در کشورهای برزیل و پاکستان جبران شده است. انتظار می رود برخی از تولیدکنندگان عمده شکر به دلیل قیمت های پایین، تولید خود را محدود سازند. قیمت های انواع گوشت، مخصوصاً گوشت گاو، در سال 2014 به رکورد جدیدی دست یافت. در همین سال، شیوع ویروس PEDv در امریکا و تب خوکی در بلاروس و اتحادیه اروپا، عرضه و قیمت گوشت خوک را تحت تأثیر قرار داد. قیمت گوشت گوسفند در سال 2014 نیز مانند سال های گذشته افزایش یافت که دلیل آن کاهش جمعیت دام در نیوزیلند به علت تغییر مزارع پرورش گوسفند به فعالیت های سود آور تولید محصولات لبنی بوده است. با توجه به جانشینی انواع گوشت، افزایش قیمت گوشت گاو، گوسفند و خوک، منجر به افزایش قیمت گوشت مرغ شده است. به عبارتی دیگر با افزایش قیمت گوشت قرمز، مصرف کنندگان، گوشت مرغ را جایگزین آن کرده اند که با افزایش تقاضا برای گوشت مرغ، قیمت آن افزایش یافته است (قیمت دو کالای جانشین رابطه مستقیم با هم دارند).
پایان سال 2013، به علت کاهش تولید محصولات لبنی در چین و کاهش تولید شیر در نیمه اول سال 2013 در امریکا، اتحادیه اروپا، نیوزیلند و استرالیا، محصولات لبنی با افزایش قیمت همراه بود. با شروع سال 2014، قیمت محصولات لبنی شروع به کاهش کرد که دلایل آن کاهش تقاضای وارداتی در چین، افزایش تولید در کشورهای عمده صادرکننده و اعمال ممنوعیت واردات پنیراز طرف کشور روسیه بر چندین کشور عمده تولیدکننده بود.
در سال2013 تولید شیر جهان بالغ بر 753 میلیون تن و ارزش آن حدود 300 میلیارد دلار برآورد شده است. قیمت جهانی شیر به تغییرات بسیار جزیی در بخش عرضه، تقاضا و فروش داخلی و خارجی حساس است. بعلاوه همانند سایر محصولات کشاورزی، تحت تأثیر عوامل اقلیمی، شرایط آب و هوایی، رشد اقتصادی و... تغییر مییابد.
بر اساس آمارهای فائو شاخص قیمت شیر و لبنیات طی خردادماه سال 1393 الی خردادماه 1394 حدود 32.1 درصد کاهش یافته است. در بین محصولات عمده کشاورزی، شیر بیشترین کاهش قیمت را تجربه کرده است.
اگرچه قیمت شیر خام درب مزارع درکشورهای منتخب در حال کاهش است اما روند کاهش هزینه های تولید از جمله هزینه های خوراک تا حدودی تبعات ناشی از کاهش قیمت شیر خام را تعدیل کرده است؛ به عنوان نمونه در طی سال متنهی به می 2015 (اردیبهشت 1394)، قیمت شیر خام در آمریکا 31 درصد کاهش یافته است. در مقابل هزینه خوراک از جمله دانه و کنجاله سویا به ترتیب 23.1 و 33.3 درصد کاهش نشان می دهد؛ ضمن اینکه قدرت برابری دلار امریکا در مقابل یورو حدود 17.7 درصد رشد داشته است. به عبارتی این عوامل بخش بزرگی از تبعات ناشی از کاهش قیمت شیر خام را جبران کرده است.
عوامل موثر بر کاهش قیمت جهانی شیر و محصولات لبنی عبارتند از:
-ادامه رشد تولید شیر در امریکا
-محدودیت صادرات محصولات لبنی به روسیه
-استمرار شرایط اقلیمی مناسب در استرالیا و اثربخشی مثبت این شرایط بر هزینه هـای تولیـد و حاشـیه سود تولیدکننده
-کاهش نسبی خرید شیر و محصولات لبنی از سوی چین به دلیل بهبود شرایط تولید شیر درداخل
-کاهش نسبی خرید شیر و محصولات لبنی از سوی چـین بـه دلیـل کـاهش رشـد اقتصـادی و تعـدیل تقاضای داخلی شیر
-تحریم واردات محصولات لبنی از سوی روسیه
-تضعیف ارزش پول ملی روسیه در مقابل ارزهای خارجی
-کاهش رشد اقتصادی در کشورهای با اقتصاد نوظهور مانند چین و برزیل
-عدم رعایت میزان سهیمه تولید در اتحادیه اروپا از سوی کشورهایی مانند لهستان، مجارستان، بلژیک و لوکزامبورگ
-حذف سهمیه شیر در اتحادیه اروپا و رشد تولید شیر
-محدودیت برای صادرات محصولات لبنی اتحادیه اروپا به روسیه
-تداوم کاهش قیمت جهانی علوفه وتضمین حاشیه سود برای تولیدکننده علیرغم کاهش قیمت جهانی شیر
-ارزش قدرت برابری دلار امریکا در برابر سایر ارزها از جمله یورو و روبل روسـیه (ایـن عامـل منجـر بـه کاهش واردات از سوی کشورهای عضو یورو و روسیه میشود)
-کاهش رشد اقتصادی در کشورهای با اقتصاد نفتی و کشورهای نوظهور اقتصادی
تولید، مصرف و تجارت ماهی در سال 2014 به رکورد جدیدی دست یافت. قیمت ماهی و فرآورده های آن در نیمه اول سال 2014 به دلیل قیمت های بالای خوراک در سال های 2012-13، در سطح بالایی بود. اما در نیمه دوم سال 2014 به دلیل افزایش عرضه برخی گونه های ماهی و کاهش تقاضا در ژاپن و چند کشور اروپایی، کاهش یافت. اما همچنان قیمت ها بالاتر از سال 2013 بود.
تولید بیش از مصرف پنبه (مازاد عرضه) در جهان در سال 2014، ذخایر جهانی را برای پنجمین فصل متوالی افزایش داد و قیمت های جهانی روند کاهشی خود را طی کردند. مجموع ذخایر جهانی تحت تأثیر سیاست های کشور چین در خصوص موجودی ذخایرش است (کشور بزرگ در بازار جهانی). از جمله این سیاست ها میتوان به کاهش حمایت های چین از پنبه کاران و کاهش سهمیه های وارداتی اشاره کرد. این دو سیاست بازار پنبه را در سال 2014 تحت تأثیر قرار داد.
روند کاهشی قیمت اتانول و بایودیزل در سال 2014، به دلیل کاهش قیمت مواد اولیه سوخت های زیستی و کاهش شدیدی قیمت نفت خام در نیمه دوم همان سال، ادامه یافت.
منبع:صدای اقتصاد
نظر شما