وزیر جهاد کشاورزی در سخنرانی مراسم انتخاب نمونه‌های برتر کشاورزی در مرکز همایش‌های بین‌المللی صداوسیما گفت: بخش زنجیره تولید گمشده بخش کشاورزی است و متأسفانه در این حوزه نتوانستیم آن طور که باید و شاید قدم برداریم.

به گزارش خبرنگار ایانا، وزیر جهاد کشاورزی امروز در سخنرانی مراسم انتخاب نمونه‌های برتر کشاورزی در مرکز همایش‌های بین‌المللی صداوسیما با سپاس از دست‌اندرکاران صداوسیما گفت: امروز پس از یک وقفه طولانی دوباره پخش برنامه‌های آموزشی و ترویجی کشاورزی به کشاورزان عزیزمان در دستور کار قرار گرفت، که امیدوارم با کمک این عزیزان و همکاری فعال دوستان بخش ترویج ضرورت و نیاز مملکتمان است را ایفای نقش کنیم و آنچه که تحت عنوان انتقال یافته‌ها هست، توسط همکاری دوستانمان در صداوسیما تقدیم حضور مردم شریف و بهره‌برداران عزیز بخش کشاورزی در سرتاسر کشور شود.

محمود حجتی افزود: فکر می‌کنم ما یک درسی را از این نمونه‌ها که امروز به نحوی به‌خاطر بزرگداشت یا پاسداشت از زحمات این عزیزان این محفل برگزار شده، می‌توانیم بگیریم و فوق‌العاده مؤثر است و آن چگونگی مدیریت کشور و جوهر مایه هر حرکتی که مدیران کشور می‌خواهند اعمال کنند. آن جوهر مایه اعتماد به نفس است. درسی که ما از عزیزان نمونه می‌گیریم، اعتماد به نفس است. در فضای شاید غبارآلودی که همه مقدمات که بخش عمده‌ای به خاطر تنبلی و بی‌حالی است، دست به دست هم می‌دهد که ما کاری نمی‌توانیم بکنیم. کشور ما کشور کم‌آب و خشک است. تغییر اقلیم در حال وقوع است. مشکلات کم‌آبی روزبه‌روز نمایان‌گرتر هست. دوستان با این حرکتی که انجام دادند، تلاشی که انجام دادند، درس بزرگی را به ما آموختند و آن اینکه ما با همین منابع محدود آب و کمتر از آنچه که امروز مصرف می‌کنیم و در آینده باید مصرف کنیم در راستای حفاظت از منابع پایه، آب و خاک و به‌خاطر پایداری تولید، باید قطعاً کمتر از امروز آب مصرف کنیم و کمتر از امروز از خاک حفاظت کنیم.

وی بیان کرد: این عزیزان این آموزش را به ما دادند که ما می‌توانیم با همین فضا، ابزار و امکانات در اختیار، تولید کرد، اما قطعاً اصول فنی، مهندسی و آموزش‌های لازم را که ضروری بوده، فرا گرفتند. به‌دقت توصیه‌های فنی را به‌کار گرفتند و امروز شاهد نتیجه کار و تلاش آنها هستیم. ما اگر این نمونه‌ها را یک ارزیابی کنیم، نسبت به متوسط تولیدی که امروز در کشور داریم، در واحد سطح، درباره زراعت، باغبانی، درباره ضریب تبدیلی که اشاره کردند و...، نمونه‌های ما می‌توانند چندین برابر متوسط ملی‌مان تولید کنند. نمونه ما در تولید گندم آبی بیش از سه‌برابر متوسط ملی تولید کرده است. در گندم دیم بیش از پنج برابر متوسط ملی تولید شده. در محصولات باغی بیش از هفت تا ۱۰۰ برابر می‌شود و... این ارقام دو برابر و شدنی است و با روش‌های امروزی هم آبیاری کنیم، کاهش مصرف آب را خواهیم داشت. حجتی ادامه داد: تجربه چند سال اخیر این را به ما آموخت. شما ببینید در حالی نمونه ذرت دانه‌ای ما بالای ۱۷ تن تولید ذرت دانه‌ای‌اش بوده که متوسط آن هفت تن است. سیستم آبیاری تیپ است و مصرف آب را به‌شدت کاهش داده است. یعنی مصرف کمتر و تولید بیش از ۲,۵ برابر متوسط ملی در محصولی که کشت تابستانه است و آب زیاد می‌خواهد.

به گزارش ایانا، وزیر جهاد کشاورزی در ادامه تأکیدات خود بر دستاوردهای نمونه‌های کشاورزی ادامه داد: میزان شلتوکی که نمونه ما برداشته است را نگاه کنید. نمونه ما ۱۰، ۱۱ تن شلتوک برداشت کرده. چرا بقیه نمی‌توانند برداشت کنند؟ چرا همسایه همین کشاورز نمونه که همان آب، خاک و اقلیم دارد، نمی‌تواند برداشت کند؟ ما همه دور هم جمع شده‌ایم که پاسخ همین پرسش را بدهیم و این نمونه را به همه معرفی کنیم و او را راهنمای خودمون و کشور قرار دهیم و این اعتماد به نفس را در خودمان و در ملت ایجاد کنیم و همین‌طور که عزیزان ما، بزرگان ما و رهبر ما درباره بخش کشاورزی، نگاه به تولید ملی، نگاه به امنیت غذایی، نگاه به اینکه تولید نان خودمان (شاخص غذایی) را غذای خودمان را خودمان تولید کنیم. این اعتماد به نفس را پیدا کنیم که می‌توانیم. نمونه‌های ما این را به ما آموختند. نمونه‌های ما باید بتوانند مصاحبه کنند و تجربیات خود را ارائه دهند. درباره چگونگی توانمندی امروز در اغاز کار با یک موتور و دست‌فروشی که حال کارآفرین و تولیدکننده نمونه بشده اند بحث و صحبت کنند.

حجتی با اشاره به اینکه یکی از مشکلات و معضلات تولید گندم ما بذر بود و در همین چند سال گذشته بذری را که می‌خواستیم در اختیار مردم قرار دهیم از سیلو می‌گرفتیم و بذر سیلو هم بدترین بذر بود، تأکید کرد: حال نمونه تولیدکننده بذر ما بالای ۱۲ تن بذر گواهی شده تولید می‌کند. مگر این‌ها گلوگاه‌های تولید نبود؟ آیا آب بیشتر مصرف کرده؟ متأسفانه فرهنگی هست که بخش مهمی‌اش از روی کم‌اطلاعی است. وقتی تولید محصولی در بخش کشاورزی می‌رود، در بالا سروصدا بلند می‌شود که آب زیاد مصرف شد. حالا با آب بیش از این داشته تا دیروز مصرف می‌شده است.

وی در ادامه دفاع از بخش کشاورزی علمی و تأثیر آن در کاهش مصرف آب، یادآور شد: این که گندم به‌صورت تیپ تولید شود و مصرف آب به مصرف خودش برسد، باورکردنی نبود و تصور نمی‌توانستیم بکنیم که ما یک روز به اینجا برسیم که گندم را به‌صورت تیپ تولید کنیم و امسال هم تا آنجا که اطلاع دارم، البته گزارش نهایی را هنوز نگرفته ام، ده‌ها هزار تن کشت گندم در چارچوب سیستم آبیاری به‌صورت تیپ داشته‌ایم.

حجتی با بیان اینکه ما ظرفیت‌های فوق‌العاده زیاد بالقوه‌ای در بخش کشاورزی داریم که از آنها استفاده نمی‌کنیم، عنوان کرد: به نسبت سایر کشورها آب کمتر داریم و همین آبی که توصیه می‌شود از نظر فنی و زیست‌محیطی خوب استفاده نمی‌کنیم. بعضی وقت‌ها بد استفاده می‌کنیم.

وزیر جهاد کشاورزی با اعلام اینکه بهره‌وری آب در بخش مزرعه طی گزارشی که معاونت آب و خاک تهیه کرده، از ۳۷ درصد به به ۴۳ درصد در مزرعه رسیده است، اظهار داشت: هر درصدی که شما افزایش بهره‌وری می دهید، حدود یک میلیارد مترمکعب آب صرفه‌جویی می شود. یعنی تولید و خلق آب جدید با فشار کمتر به ذخایر حیاتی کشور یا بهبود آبیاری.

وی با بیان این که طبق گزارش‌های وزارت نیرو سال گذشته ۱۶ هزار حلقه چاه غیرمجاز بسته‌ شده است، اضافه کرد: با کمک کشاورزان ۱۰ هزار چاه غیر مجاز هم امسال گزارش بستند. یعنی آب کمتری مصرف شده است. عزیزان می‌دانند که همین چاه‌هایی که هست، آب‌دهی‌اش کمتر شده. این هم دلیل آن ادعا که دوستانمان در بخش آب مطرح می‌کنند.

حجتی از رسانه‌ها خواهش کرد در عرصه و میدان عملیات عزیزان کاردان ما در بخش کشاورزی و بهره‌وران آموزش‌دیده در بخش کشاورزی به اطلاع مردم رسانده شود و اعلام گردد که بخش کشاورزی اقتصادی شده، به سمت تولید انبوه و بهره‌ور در مقایسه با سایر بخش ها با سرمایه‌گذاری کمتر، بازدهی بیشتری را به همراه خواهد داشت و وقتی که به اینجا برسیم، می‌بینیم حمایت‌های دولت، مجلس و مقام معظم رهبری را نیز داریم که امیدواریم بتوانیم این مسیر را به همین شکل ادامه دهیم.

به گزارش خبرنگار ایانا، وی نکته دومی را مورد تاکید قرار داد و گفت: بخش زنجیره تولید گمشده بخش کشاورزی است که متأسفانه در این حوزه نتوانستیم آنطور که باید و شاید قدم برداریم و آنجا هم نمونه می‌خواهیم، پیشرو می‌خواهیم، پیشگام می‌خواهیم و شاید در محافل ما کمتر به آن پرداخته می شود. تولید کشاورزی بدون زنجیره، ابتر است. ما زنجیره را باید دقت و سرمایه‌گذاری تشکیلاتی، ساختاری، نظام‌مندی خیلی بیشتر از گذشته انجام دهیم. این گمشده ما است. عزیزان نمونه اینجا هستند. شاید هم توقع درستی نباشد، اما فکر می‌کنم همین نمونه‌ها یا جنس همین نمونه‌ها با حمایتی که همکاران به‌عمل می‌آورند، ما باید این زنجیره‌ها را تا سفره جلو برویم. سفره هم چه در داخل کشور و چه خارج کشور و تا زمانی که به این موضوع نپردازیم، کار ما ناقص است و خدای ناکرده با شکست روبه‌رو می‌شویم. با کفران نعمت خداوند متعال روبه‌رو می‌شویم. با جلوه‌های اشک بار و مصیبت‌باری در مزارع روبه‌رو می‌شویم که می‌بینیم تولیدکننده ما محصولش را تولید کرده با هزار زحمت و مشقت، با همه مشخصات فنی که گفتید و گفتیم. بعد یک روزی در عرصه با مصرف بیش از حد آب ۲۰ تن گوجه فرنگی به‌طور مثال تولید می‌کرد، امروز ۱۲۰ تن ۱۵۰ تن می‌تواند تولید کند. با همان سیستم نوین آبیاری، با سیستم نشاءکاری، با بذر مرغوب، با تیمار فوق‌العاده، اما محصولش خریدار ندارد.

وزیر جهاد کشاورزی با سخنانی که حاکی از تأسف شدیدش بابت این مشکل داشت، افزود: "تا کی می‌خواهیم شاهد این وضع باشیم؟ حالا فقط در گوجه فرنگی نیست، در پیاز و سیب‌زمینی محدود نیست، در خیار محدود نیست، در سبزی و صیفی محدود نیست. در مرکبات مگر شاهدش نیستیم، تازه چیزی که در آب و خاک اختصاص دادیم در مرکبات خیلی کم داریم تولید می‌کنیم. البته نسبت به متوسط جهانی وضعمان خوب است، اما نسبت به عملکرد نمونه‌مان یک‌ششم، یک‌هفتم است. اگر بتوانیم این ۱۰، ۱۵ تنی که داریم در هکتار به ۴۰ تن تبدیل کنیم. همین نهال را مهندسی بکاریم، آب کمتری مصرف کنیم، این ۲۰ تن به بالای ۵۰، ۶۰ تن رسانده شود. یعنی پنج میلیون تن تولید مرکبات ۱۰ میلیون تن شود. آن وقت می‌خواهیم چکار کنیم؟ الان که در پنج میلیون تن برای بازارش مانده ایم. در آن صورت می‌خواهیم چکار کنیم؟"

حجتی بیان کرد: "ما به قاعده مزرعه تا سفره آن طور که باید و شاید نپرداختیم. تمام امکاناتش را هم داریم، اما کاهلی کرده ایم و می‌کنیم. بی‌توجهی کرده ایم و می‌کنیم. در دستور کار خودمان قرار ندادیم."

وی ادامه داد: امروز بیاییم با هم پیمان ببندیم که یکی از موضوع‌های اصلی همه‌ما چه آنها که در ستاد و میدان هستیم؛ اعم از بهره‌برداران و تولیدکنندگان، این زنجیره‌ها را تا سفره ببریم. اگر توانستیم حقیقی، نتوانستیم حقوقی. راهی هم جز این ندارد. این تجربه تمام آنهایی است که این مسیر را زودتر از ما رفتند و جواب مثبت گرفتند. ما راهی جز این نداریم. کوتاه‌مدت هم نگاه نکنیم. بلندمدت نگاه کنیم.

حجتی با بیان اینکه تولیدکننده سیب‌زمینی ما خودش باید سردخانه داشته باشد، عنوان کرد: اگر نتوانست، ۱۰ تولیدکننده را کنار هم بگذارید سردخانه برای آن ها احداث کنیم. ما نمی‌توانیم شش میلیون تن سیب‌زمینی تولید کنیم و همان روز هم تازه‌خوری مصرف کنیم. بخشی را باید بگذاریم در سردخانه تا در دوره های سه یا چهار ماهه عرضه کنیم در بازار. بخشی هم باید برود به سمت صنایع تبدیلی.

وزیر جهاد کشاورزی یادآور شد: یا وقتی پنبه تولید می‌کنیم، منتظریم از ما بخرند، اما اگر نخریدند چه باید کرد؟ باید منتظر خرید توسط دولت شوند؟ بدترین شکل بازار دولت است، بیش ترین هزینه را برای مملکت و کمترین بهره‌وری را دارد. خریدهای تضمینی که به شکل سنتی انجام می‌دهیم، بدترین روش حمایتی از تولیدکنندگان است. بدترین روشی که می‌توانیم نسخه بپیچیم این است.

وی بهترین روش را این دانست که دولت با ایجاد ساختارهای فنی و آموزشی لازم از تولید اقتصادی در کشاورزی و تمام حلقه‌های آن به صورت حقیقی یا حقوقی حمایت کند. این روش‌های سنتی هم که درباره روش‌های تولید داشتیم، غلط است. مالکیت و مدیریت لزوماً یکی نیست. من می‌توانم مالک باشم، اما مدیر لایقی نباشم. پول دارم و ممکن است در مزرعه باشم، اما در بازار نباشم. یا در بازار باشم‌ و در مزرعه نباشم. یا ممکن است در بازار داخلی بتوانم مدیر خوبی باشم، اما در بازار بین‌المللی نتوانم مدیر موفق و خوبی باشم. خیلی از همکارانی که خیلی توانمند بودند و رفیق یکدیگر هم بودیم طی این دوره هفت، هشت ساله‌ گذشت به بازار رفتند اما نتوانستند. هرکسی که جایی موفق هست، جای دیگر لزوماً موفق نیست. خواهش می‌کنم این‌ها را در روش‌ها فرمول ننویسیم. آن کشاورزی که گوجه فرنگی تولید می‌کند، آیا باید در تجارت بین‌الملل هم خوب عمل کند؟ این‌طور نیست. او می تواند سهامدار شرکت بازرگانی شود... و این کارها را می‌توانیم بکنیم و نکردیم. بنده باورم این است و با این درسی که امروز گرفتم این باور را بیشتر دریافت کردم، می‌توانیم در این مسئله از مزرعه تا سفره در چارچوب زنجیره با مشارکت تولیدکننده و لحاظ اهلیت و حمایت دولت این کار را با عنایت پروردگان می‌توانیم انجام دهیم.

حجتی در ادامه خواستار این شد که دست‌اندرکاران تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر در لابه‌لای مشغله‌های جاری، سرفصلی را برای امور راهبردی، توسعه‌ای و آینده‌نگری بخش در لابه‌لای همه کارهایشان باز کنند.

وی تأکید کرد: "من ادعایی ندارم، اما یکی از آن هایی هستم که به اندازه یکی از متوسط های شما گرفتاری کاری دارم و بخش عمده‌ای از وقت من از اختیار خودم نیز خارج است. شما وقت بیشتری را می‌توانید مدیریت کنید. ولی اصرار دارم برای اینکه بخشی از این وقتی که می‌توانیم مدیریت کنیم در امور راهبردی، توسعه‌ای و آینده نگری باشد. درگیر دغدغه های روزمره نباشد. روزها می آید و می رود. اما اگر امروز را خوب تدبیر کنیم، در آینده نگرانی نخواهیم داشت. خیلی از این روزمرگی‌ها را ریشه‌یابی کنیم، می‌بینیم دیروز نپرداختیم، امروز مبتلا به بلایای آن شدیم. اگر دیروز می‌پرداختیم، از نظر زمانی و منابع، امروز این همه هزینه نمی‌دادیم که امروز همه وقت ما به امور جاری،انفعالی و ابتکاری می‌گذرد."

وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه یکی از معضلاتی که داشتیم و در این دور وقتی شروع به کار کردیم، در سفر سال نخست ریاست جمهوری به اردبیل مسئله تولید محصول عمده اردبیل یعنی سیب‌زمینی بود، اظهار داشت: "فصل برداشت بود. پرسیدم چقدر سردخانه دارید؟ گفتند حدود هفت و هشت هزار تن سردخانه! فقط انبار است که این یعنی هیچی. از این می‌فهمیم که می‌خواهیم ۹۰۰ هزار تن سیب‌زمینی را یک‌روزه بدهیم به بازار که در واقع شامل دلال می شود و او هم می‌زند به سر کشاورز...، اما حالا بذر را که قبلاً وابسته بودیم، تولید کردیم، کشت استمرار ایجاد کردیم، نظام تولید کردیم، بهره‌وری آب را بردیم بالا و سیب‌زمینی را به صورت تیپ تولید می‌کنیم. اما حالا که سیب‌زمینی به وفور تولید شده، تازه عزا گرفته ایم که ۹۰۰ هزار تن در یک نقطه داریم تولید می‌کنیم!".

حجتی با بیان اینکه نیاز بالای ۱۵۰، ۱۶۰ هزار تن سردخانه گزارش شده است، اضافه کرد: این در حالی است که سردخانه فقط یک حلقه‌ است و تا آخر باید برویم . انتظار ما از رؤسای سازمان‌های جهاد کشاورزی این است که پا به زمین بکوبید. از عزیزان تولیدکننده حاضر و غایب بخواهیم با نظارت شما و حمایت ما این نظام‌ها ایجاد شود تا بتوانیم تضمینی برای اینکه آنچه را که شما عزیزان یعنی تولیدکنندگان حاصل دسترنج تان است، تضمینی باشد که بیش ترین بهره را از دسترنج خودتان ببرید.

وی با بیان اینکه یکی دو دستور کار کشاورزی هنوز در شورای اقتصاد تشکیل نشده است، گفت: یکی از دستورات برنج است که درباره بازار، تولیدکننده و قیمت پیگیری شود. و من در همین جا، به سهم خودم تشکر می‌کنم از همه محققان، مروجان و مدیران که پیگیری و پشتیبانی کردند و نهاده‌ها را در اختیار قرار دادند و از همه مهم‌تر بهره‌بردارانی که مرارت کشیدید و تلاش کردید، آبروی افتخار برای کشور باشید. شمایی که توانستید این باور را در فرهنگ عمومی ایجاد کنید که ما می‌توانیم.

وزیر جهاد کشاورزی همچنین در حاشیه این مراسم و در جمع خبرنگاران گفت: سهم بخش کشاورزی در فضای اشتغال کشور حدود ۱۸ تا ۲۰ درصد است و بر اساس گزارش بانک کشاورزی، فعالیت‌های این بخش بیش از ۳۴ درصد در ارتقای فضای کسب و کار، نقش‌آفرینی کردند.

محمود حجتی با بیان اینکه در سال‌های گذشته سهم بخش کشاورزی در رشد اقتصادی ۹ تا ۱۰ درصد بوده است، بیان کرد: در سال جدید این سهم به ۱۳ درصد افزایش پیدا کرده است.

وی با بیان اینکه طی سال‌های اخیر راندمان آبیاری نیز از ۳۸ درصد به ۴۴ درصد افزایش پیدا کرده است، افزود: می‌توان به ازای بهبود یک درصدی در بهره‌وری آب، ۸۰۰ میلیون مترمکعب آب در سال صرفه‌جویی کنیم.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به تولیدکنندگان نمونه بخش کشاورزی عنوان کرد: ما در این دوره تولیدکنندگانی داشته‌ایم که توانسته‌اند بیش از متوسط کشوری تولید داشته باشند. به‌طور مثال در بخش چغندرقند و انجام اقدامات مدیریتی نمونه‌ای داشتیم که با انجام اقدامات مدیریتی مناسب، تولید چغندرقند را در هر هکتار به ۱۶۰ تن برساند، در صورتی که متوسط کشوری ۵۰ تن است.

حجتی ادامه داد: کشاورزان نمونه این اعتماد را ایجاد کردند که می‌توان با افزایش بهره‌وری حتی در شرایط سخت کم‌آبی و بحران، تولید را افزایش داد.

وی عمده مشکل بخش کشاورزی را نبود زنجیره تولید دانست و تأکید کرد: تجربه جهانی نشان می‌دهد که تولیدکنندگان خود باید در این زمینه ورود پیدا کرده و زنجیره تولید را از مزرعه تا بازار مدیریت کنند.

حجتی در پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران درباره تعیین زمان اعلام نرخ خرید تضمینی سکوت کرد.