رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری گفت: سالانه حدود 200 میلیون متر مکعب رسوب پشت سدهای کشور ایجاد می‌شود که براساس برنامه پنجم توسعه باید 8.5 میلیون هکتار عملیات آبخیزداری در کشور انجام شود که نیازمند بالغ بر 8000 میلیارد تومان اعتبار است.

خداکرم جلالی - معاون وزیر جهاد کشاورزی - در گفت‌وگو با خبرنگار کشاورزی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) اظهار کرد: مساله آبخیزداری در کشور از نظر جلوگیری از ایجاد رسوب پشت سدها، سیل و استحصال آب با توجه به بیلان منفی حدود 10 میلیارد متر مکعبی سفره‌های زیر زمینی از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی افزود: در حال حاضر سالانه حدود 200 میلیون متر مکعب رسوب پشت سدهای کشور ایجاد می‌شود که معادل یک سد است.

کمبود اعتبار مانع انجام وظایف آبخیزداری

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری تاکید کرد: قانون برنامه پنجم توسعه دولت را موظف کرده اجرای عملیات آبخیزداری را در 8.5 میلیون هکتار از اراضی انجام دهد که براین اساس، سالانه باید 1.5 میلیون هکتار عملیات آبخیزداری انجام می‌شد اما کمبود منابع مالی و بودجه سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری مانع اجرای این ماموریت مهم بوده است.

جلالی ادامه داد: با توجه به محدودیت منابع مالی طی سال‌های اخیر از نظر اجرای عملیات آبخیزداری وضعیت خوبی در کشور وجود نداشته اما براساس گزارش‌های پژوهشی به طور متوسط حدود 500 متر مکعب در اثر یک هکتار اجرای عملیات آبخیزداری به حجم سفره‌های آب زیر زمینی اضافه می‌شود که در شرایط کنونی کشور خشک و نیمه خشکی مانند ایران اجرای عملیات آبخیزداری بسیار می‌تواند مهم باشد.

وی اعلام کرد: به طور متوسط برای اجرای عملیات آبخیزداری در هر هکتار به یک میلیون تومان اعتبار نیاز داریم که براین اساس در هر سال برای اجرای این عملیات در سطح 1.5 میلیون هکتار که برنامه پنجم برای دولت تعیین کرده است به بیش از 1500 میلیارد تومان بودجه نیاز است و اعتبار لازم برای اجرای عملیات آبخیزداری در کل سطح 8.5 میلیون هکتاری مشخص شده در برنامه پنجم توسعه به بیش از 8000 میلیارد تومان می‌رسد.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور پیشنهاد کرد: برای اجرای هر چه بهتر عملیات آبخیزداری و تغذیه سفره‌های زیر زمینی به نظر می‌رسد باید بخشی از اعتبارات منابع آبی کشور به اجرای عملیات آبخیزداری اختصاص یابد اما در حال حاضر عمدتا تاکید بیشتری برای ساخت سد صورت می‌گیرد.

جلالی ادامه داد: این درحالی است که با 10 درصد هزینه‌های سدسازی می‌توان همان مقدار آبی را از اجرای عملیات آبخیزداری استحصال کرد که در ساخت سد به دست می‌آید.

وضعیت نابسامان چاه‌ها و برداشت آب غیر مجاز از سفره‌های زیرزمینی

وی انتقاد کرد: وضعیت کنونی چاه‌های کشور نابسامان است و باید هر چه سریع‌تر مدیریت شود به گونه‌ای که در حال حاضر سالانه حدود 43 میلیارد متر مکعب آب از طریق نزولات آسمانی به سفره‌های زیرزمینی اضافه می‌شود در حالی که حدود 53 میلیارد متر مکعب آب در هر سال برداشت می‌شود این بدین معنی است که بیلان منفی سفره‌های زیرزمینی حدود 10 میلیارد متر مکعب است و باید هر چه سریع‌تر این برداشت غیر مجاز از طریق ساماندهی چاه‌های غیر مجاز و کاهش سهم بخش کشاورزی از آب مصرفی کشور اصلاح شود.

نشست زمین در برخی مناطق به دلیل برداشت زیاد آب

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور تصریح کرد: در برخی مناطق مانند استان همدان آن قدر برداشت‌های غیر مجاز و بیش از حد صورت گرفته است که آبخوان‌ها کاملا تخریب شده و حتی در صورت بارش باران و افزایش نزولات آسمانی نمی‌توان امیدوار بود که سفره‌های زیرزمینی تقویت شود.

ساماندهی پوشش گیاهی اطراف سدها در دستور کار

جلالی اظهار کرد: ساماندهی پوشش گیاهی اطراف سدهای کشور و اجرای عملیات آبخیزداری در این مناطق در دستور کار سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری قرار دارد؛ به گونه‌ای که بتوانیم عملیات بیولوژیک، غیر بیولوژیک و سازه‌ای را آنجا انجام دهیم و از ایجاد رسوب بیش از حد در سدها جلوگیری کنیم.

معاون وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: این موضوع در دستور کار سازمان قرار دارد و در این رابطه با مجلس و دولت نیز مشورت‌های بسیاری صورت گرفته تا بتوانیم ضمن دریافت اعتبارات لازم این ماموریت مهم را انجام دهیم.