منصور انصاری

در صحنه جهاني و در ميان دستاوردهاي علوم كشاورزي و آنچه كه تكنولوژي فرآوري يا مباحث ژنتيكي و اصلاح نژادي و دستيابي به واريتههاي پر توليد و موضوعاتي از اين قبيل ناميده ميشود، ديگر رخدادهاي طبيعي همانند كاهش 10 تا 15 درجهاي هوا، سرماي شديد، بارندگي كم و زياد و... به رغم تاثيرگذاري در ميزان توليد موجب نخواهد شد كه تمامي توليدات كشاورزي يا بخش عمدهاي از آن در اين يا آن جغرافياي طبيعي به كلي تخريب يا براي ساليان متمادي از بين برود، بلكه بحرانهاي آب و هوايي و تغييرات ناگهاني حسب نمودارها و جداول 10 تا 50 ساله با ضريب بسيار بالا ارزيابي و براي وقوع بدترين شرايط تكنولوژيهاي مقابله و پايداري چه در نوع گياه چه در تنوع ژنتيكي دام و طيور منظور ميشود.
و همانگونه كه قانون استيلاي طبيعت در صنعت و ساير بخشها مقهور علوم شده است، در بخش كشاورزي نيز، البته با ضريب كمتر اين قانون توان تاثيرگذاري خود را از دست داده است. چنانچه ديگر جاذبه زمين عاملي نيست كه پرواز انسان از اين قاره به قاره ديگر يا حتي در ارتفاعات كم مانع ايجاد كند، هزاران نوع واريته گياه مقاوم، خشكي، سرما، كم آبي، شوري و قليائي زمين و انواع و اقسام خاكها در آزمايشگاههاي تحقيق و مطالعه شده است، كشت گلخانهاي گسترش معجزه آسايي يافته است، بهرهوري در واحد سطح، افزايش شگفت انگيزي پيدا كرده است و ديگر و ديگر، آنگاه در كشور ما شاهد هستيم كه در مقابل كاهش نابهنگام برودت هوا به 4 درجه زير صفر، به يكباره، 4 هزار ميليارد تومان خسارت به باغات و ميوههاي هستهدار وارد مي شود و حتي برگ درختان به اصطلاح از سرما ميسوزند. اين در حالي است كه يك اداره عريض و طويل و پر طمطراق به نام سازمان حفظ نباتات و قرنطينه با دفتر و دستك بسيار داريم كه تا كنون به جز ايجاد موانع بوروكراسي پر پيچ و خم اداري مبتني بر بدبيني شديد براي انتقال نتايج تحقيقات و تكنولوژي توليد به معني عام در عرصه كشاورزي هيچ هنر قابل توجهي از خود نشان نداده است، معرفي يك نوع بادام دير گل يا مواردي اندك از اين دست شاهكار اين يا آن مغازه دو نبش در حوزه كشاورزي است، قوانين اين نهاد مربوط به 50 سال پيش است كه به نگاه صاحبنظران حتي اگر مربوط به 5 سال پيش نيز بود با توجه به گسترش حيرتآور علوم و مسائل ژنتيكي و اصلاح نژادي ميبايست تغيير كند. سازمان حفظ نباتات كشور و معاونت قرنطينه بهداشت گياهي آن سد سديد انتقال دانش و تكنولوژي از اقصي نقاط جهان براي رشد و توسعه كشاورزي كشور به شمار ميرود و توجيه آن نيز حفاظت از منابع ژنتيكي و جلوگيري از انتقال آفات و امراض نباتي است. هنوز بازنشستگان قرنطينه و مادربزرگها "داستان كرم ساقهخوار برنج" را با آب و تاب تعريف ميكنند ولي وقتي كه يك تغيير آب و هوايي در اين يا آن استان كشور به وجود ميآيد پاسخي براي عوارض پيش آمده آن ندارند كه چرا بايد دامنه تنوع گياهي كشور اينگونه محدود، ناتوان و سنتي باشد كه تاب مقابله در برابر تغييرات جوي را نداشته باشد، دل خوش به اين هستيم كه جمعي از علما و فضل با درجههاي مهندسي، دكتري و بالاتر در اين مجموعه هستند كه متاثر از قوانين و مقررات كهنه، به درد نخور و ناكارآمد، صدها دانشمند متخصص برجسته داخل كشور يا ايرانيالاصل تحصيل كرده در خارج از كشور و يا صاحب نظران فعال بخش خصوصي در عرصه فعاليتهاي توليدي يا وارداتي را پشت در ساختمان سازمان حفظ نباتات كشور ميگذارند زيرا به گمان خود مشغول حفاظت از بهداشت گياهي و كنترل و مبارزه با آفات و امراض نباتي هستند! و ممكن است از جانب فكر يا عمل آنان عرصه گياهي كشور در اين يا آن منطقه كشور آلوده شود، ترديدي نيست كه مهندس حجتي كه با هدف ايجاد تحول در كشاورزي كشور به ميدان آمده است بايد در اين سازمان خانه تكاني اساسي كند و لايحهاي حاوي آخرين تحولات در عرصه قرنطينه و كنترل و مبارزه با آفات و امراض گياهي واقعبينانه خارج از بدبينيهاي متداول كه مبناي احساسي دارند و با شرايط مبادلات علمي و تجاري جهان كنوني مباينتي نيز ندارند به مجلس ارائه دهد. بايد توجه داشت كه امروز كمتر از 2 سال دانش بشر دو برابر ميشود، ولي ما ميخواهيم با قوانين 60 سال پيش كشاورزي كشور را اداره كنيم.
غير از آن كميسيون كشاورزي مجلس نيز ميتواند با نگاهي به قوانين تحول يافته جهاني در عرصه حفظ نباتات و استعانت از بخش خصوصي فعال، دلسوز و سرشناس در اين زمينهها و همچنين مراكز علمي و دانشگاهي، قوانين كهنه را با قوانين و مقرراتي قابل اجرا و در جهت منافع ملي جايگزين و با آنچه هم اكنون مبناي عمل باز دارنده در عرصه تحول است را كنار زنند.