یاشار غریبی: بازار گندم بورس شیکاگو تقریبا شاهد افت ٢٢٪ از اواخر سپتامبر سال ٢٠٢٢ تا امروز بوده که یکی از علل اصلی آن را باید در میزان عرضه گندم از حوزه دریای سیاه دید. طبق آمار، شاهد صادرات تقریبا بیش از ١٨.٥ میلیون تن گندم از ابتداء ماه اکتبر سال ٢٠٢٢ (٩ام مهر ماه) تا امروز از روسیه و اوکراین در مقابل ١٥.٥ میلیون تن در مدت مشابه در سال قبل هستیم. کاهش نرخ برابری روبل در مقابل دلار از محرک های بازار صادراتی روسیه در کنار موفقیت نسبی توافق کریدور غلات، این افزایش صادرات گندم را تقریبا رقم زده است.
البته، به رغم اینکه از شروع فصل شاهد صادرات چشمگیر گندم از حوزه دریای سیاه هستیم، اما کماکان نگرانی هایی در بازار و بدنبال اخبار سیاسی، نظامی بین روسیه و اوکراین، بر بازار گندم سایه می افکند. شاید، در آخرین اخبار، باید به مصاحبه اخیر ولادمیر پوتین مبنی بر افزایش امنیت غذا در بازار داخل روسیه و گمانه زنی ها بر احتمال اعمال محدودیت های صادراتی توجه داشت. ضمن اینکه، اخبار مربوط به شرایط جنگ فیمابین روسیه و اوکراین در آستانه یک سالگی از این رویداد، می تواند موازنات جریان بازار را به راحتی تغییر دهد.
در سوی دیگر بازار حوزه دریای سیاه، اگر بدبینانه به وضعیت گندم اوکراین نگاه کنیم، باید در نظر بگیریم که بیشتر گندم رقابتی جهت بازار صادرات معمولا از مناطق نزدیک بندر اودسا راهی بازار صادرات می شود که علت اصلی آن، نرخ مناسب حمل و نقل بازار داخل هست. حال، در شرایطی که این ذخایر رو به اتمام در این مناطق باشد، باید تا حدودی انتظار افزایش قیمت عرضه گندم را از این حوزه داشته باشیم. در کنار این مساله، طبق برآوردها، شاهد کاهش تقریبی ٣٠٪ از اراضی زیر کشت گندم در سال زراعی ٢٠٢٣/٢٠٢٤ نسبت به متوسط پنج ساله اراضی زیر کشت خواهیم بود. فاکتور دیگری که می تواند تا حدودی ریسک افزایش قیمت گندم را در نیمه دوم سال جاری میلادی به دنبال داشته باشد، تاثیر افت تقریبا ١٠ میلیون تنی از صادرات گندم از آرژانتین در فصل جاری می باشد.
اما، شرایطی در بازار هم می تواند بر روند فعلی کاهش قیمت ها، تاثیر داشته باشد. میزان تولید و برداشت گندم خارج از حوزه بالتیک، همواره از عوامل تاثیر گذار بر بازار بورس شیکاگو و پاریس بوده است. در امریکا، به دنبال بارش های اخیر برف، چشم انذار میزان برداشت گندم زمستانه را به طور قابل توجهی بهبود بخشیده به طوری که طبق آخرین برآورد USDA، با توجه به بهبود رطوبت خاک، میزان اراضی زیر کشت گندم زمستانه به حدود ٣٧ میلیون هکتار در سال ٢٠٢٣ می رسد که رکورد جدیدی بعد از سال ٢٠١٥ می باشد. هند هم پیش بینی ثبت رکورد ١١٢ میلیون تنی برداشت گندم را دارد. این برآورد از میزان برداشت گندم در هند، گمانه زنی ها را مبنی بر احتمال رفع محدودیت های مجدد صادرات گندم هند به دنبال داشته که در این صورت می توان انتظار داشت بخشی از نیاز بازار بنگلادش و پاکستان از حوزه دریای سیاه حذف و به سمت هند روانه شود. مشخصا، کاهش تقاضا از حوزه دریای سیاه، می تواند بر افت قیمت بازار تاثیر داشته باشد.
به طور کلی، به نظر من روند قیمت بازار گندم حداقل برای سه ماه ابتداء سال جاری میلادی، کماکان از یک ترند آرام و با شیب کاهشی پیروی کند.
در زیر، مجموع صادرات ماهانه گندم از روسیه و اوکراین را از بنادر دریای سیاه از ابتداء فصل زراعی سال جاری با سال قبل، مقایسه می کنیم.
نظر شما