برخی مخاطبان خبرگزاری فارس با ثبت پویشی در فارسِ من با عنوان «ساماندهی نانوایی‌ها و اجرای کامل طرح نظارت برخط» خواستار پیگیری این مساله از مسئولان و پاسخگویی مسئولان شدند.
مخاطبان در این پویش نوشته‌اند: «با توجه به وضعیت خشکسالی جهانی و اوضاع نابسامان کشاورزی بخصوص در حیطه گندم همچنین اهمیت موضوع معیشت اکثریت مردم و وابستگی اقشار کم درآمد و کم برخوردار به مقوله نان و اینکه اقدامات انجام شده در این زمینه تا به امروز، با در نظر گرفتن توفیقات حاصل شده، نتوانسته به طور جدی و صحیح مانع قاطع از قاچاق آرد و یا بهبود کیفیت کامل و لازم نان و همچنین اصلاح عملکرد و جلوگیری از تخلف یعضی نانوایان دلالان سودجو شود. لذا لازم است دولت و دیگر دستگاه‌های ذیربط که قول اجرای طرح نظارت برخط به عملکرد نانوایان و مصرف سرانه نان شهروندان از طریق نصب و راه اندازی پایانه‌های هوشمند فروش در نانوایی‌ها را داده بودند، هر چه سریعتر مراحل تکمیلی این طرح را در سراسر کشور اجرا کرده و از این طریق بهبود کیفیت نان مصرفی مردم و ممانعت از تخلقات و سوءاستفاده‌های متخلفین این صنف را به نتیجه نهایی برسانند.»
در این زمینه با محمد جلال مشاورز وزیر امور اقتصادی و دارایی و مجری طرح هوشمندسازی یارانه آرد تماس گرفت، که وی گفت: مطالبه ارزشمند مخاطبان خبرگزاری فارس در بخش «فارس من» در مورد نارسایی‌های نظام توزیع آرد یارانه‌ای، یکی از دغدغه‌های دولت سیزدهم بود که منجر به طراحی و اجرای طرح هوشمند سازی توزیع آرد یارانه‌ای از اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ شد.
به گفته جلال، اجرای این طرح به منظور مواجهه با همین معضل یعنی «خروج آرد یارانه‌ای از زنجیره تولید نان» آغاز شد و این طرح در تلاش است تا بدون آزادسازی قیمت آرد (و به تبع آن بدون آزاد سازی قیمت نان که بخش مهمی از سبد مصرفی خانوار را تشکیل می‌دهد) و بدون ایجاد سهمیه بندی در مصرف نان مردم، هدر رفت آرد یارانه‌ای در زنجیره تولید نان را کاهش دهد.
جلال بیان کرد: نان مهم‌ترین کالای یارانه‌ای در بودجه دولت است و به دلیل یارانه‌ای بودن قیمت گندم و آرد برای مصارف خبازی، قیمت آن نسبت به قیمت آرد مصارف صنف و صنعت (به عنوان مثال شیرینی پزی، نان صنعتی، تولید ماکارونی و غیره) ۱۶ برابر کمتر است، این تفاوت قیمت به عامل مهمی برای خارج شدن آرد یارانه ای از زنجیره تولید نان تبدیل شده بود و این آرد یارانه ای به مقاصدی می‌رفت که قاچاق بخشی کوچکی از آن بود.
مجری طرح هوشمندسازی یارانه آرد معتقد است، برخلاف تلقی مخاطبان «فارس من»، انحراف اصلی در مصارف آرد یارانه‌ای، قاچاق به خارج از کشور نیست، بلکه مقصد اصلی آرد یارانه‌ای (به شکل گندم، آرد یا نان)، در واقع دامدارای‌ها، مرغداری‌ها و واحدهای پرورش ماهی هستند که در پی افزایش قیمت خوراک دام و طیور و غیره به مصرف گندم، آرد و نان یارانه‌ای روی آورده‌اند. چرا که فاصله ۱۵ تا ۲۰ برابری قیمت نسبت به خوراک دام و طیور وجود دارد.
وی همچنین گفت: در ردیف دوم نیز می‌توان به استفاده از آرد یارانه‌ای در تولیدات صنعتی، شیرینی فروشی‌ها و سایر موارد مشابه اشاره کرد. در ردیف‌های بعدی نیز که البته فاصله زیادی با مصارف ذکر شده دارد، می‌توان به قاچاق آرد به خارج از کشور اشاره کرد. در چنین شرایطی دولت سیزدهم تصمیم گرفت، از اردیبهشت ۱۴۰۱ یک زیرساخت داده‌ای جهت مقابله با این هدر رفت بزرگ یارانه‌ای ایجاد کند، به ویژه آنکه در سال ۱۴۰۱ قیمت گندم مصارف صنف و صنعت نسبت به گندم تولید نان از ۴ برابر به ۱۶ برابر افزایش پیدا کرده و طبیعتا انگیزه برای خارج کردن گندم و آرد یارانه‌ای از زنجیره تولید نان به سمت سایر مصارف افزایش یافته بود و چنانچه راه حلی برای آن تدبیر نمی‌شد، امروز با خروج گسترده‌تر آرد یارانه‌ای از شبکه تولید نان مواجه بودیم و این مساله می‌توانست منجر به ایجاد چالش جدی در تامین نان یارانه‌ای برای مردم شود.
مجری طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان تصریح کرد: راه حل اساسی همان طور که بارها توضیح داده شده است، اصلاحات غیر قیمتی و ایجاد شفافیت بود. از اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ با آغاز اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد، نصب کارتخوان‌های هوشمند در نانوایی‌های سراسر کشور کلید خورد و طی ۵ ماه بیش از ۹۹ درصد نانوایی‌های کشور(حدود ۷۸ هزار نانوایی) به این کارتخوانها مجهز شدند.
وی ادامه داد: شناورسازی سهمیه آرد نانوایی‌ها از بهمن ماه سال گذشته نیز مبتنی بر عملکردی که بر روی کارتخوان‌های هوشمند به ثبت رسیده بود، آغاز شد تا پیش از آن، هیچ ملاک مشخصی برای اختصاص آرد به نانوایان وجود نداشت و هر نانوایی، فارغ از اینکه چه میزان آرد را تبدیل به نان کرده و به مردم عرضه می‌کند، به میزان ثابتی سهمیه آرد دسترسی داشت؛ اما با اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و شناورشدن سهمیه آرد، هر نانوایی به میزانی که در دوره قبل نان تولید کرده و از طریق کارتخوان هوشمند به مردم عرضه کرده باشد، به علاوه درصدی بیشتر، می‌تواند در دوره جدید به آرد یارانه‌ای دسترسی پیدا کند.
به گفته جلال، تازه‌ترین آمار ثبت شده بر روی سامانه هوشمند، بیانگر آن است که با شناورشدن سهمیه آرد نانوایی‌ها (یعنی تخصیص آرد مبتنی بر عملکرد دوره قبل)، سهمیه ۷۵ درصد نانوایی‌های کشور افزایش پیدا کرده است. این موضوع نشان دهنده سلامت بیشتر نانوایان کشور است که از طرح هوشمندسازی یارانه آرد استقبال کردند و با افزودن به ساعت پخت نان، آرد بیشتری هم گرفتند.
وی یادآور شد، اثرات مثبت طرح هوشمندسازی یارانه آرد از بهمن ماه سال گذشته همزمان با شناورشدن سهمیه آرد از طریق نشانه‌هایی بروز و ظهور پیدا کرد. اولین نشانه، افزایش قیمت آرد در بازار دلالی بود.
به گفته جلال، آرد یارانه‌ای که از زنجیره تولید نان خارج می‌شد، با قیمتی کمتر از آرد آزاد در بازار دلالی به فروش می‌رفت. یعنی دلالان آرد نمی‌توانستند با قیمتی نزدیک به قیمت آزاد آرد که سال گذشته کیسه‌ای ۶۵۰ هزار تومان بود، آرد دولتی را بفروشند. قبل از اجرای طرح، قیمت هر کیسه(۴۰ کیلویی) آرد یارانه ای که دولت به نانوا حدود ۵۰ هزار تومان تحویل می داد، در بازار دلالی بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان بود.
جلال افزود: شناورشدن سهمیه آرد نانوایان و ایجاد شفافیت در واحدهای نانوایی موجب شد، مخاطرات خارج کردن آرد یارانه‌ای از زنجیره تولید نان افزایش یابد و این مساله منجر به کاهش عرضه آرد یارانه‌ای به بازار دلالی، و به تبع آن، افزایش قیمت آرد در بازار دلالی شد. به طوری که قیمت به بیش از ۵۵۰ هزار تومان افزایش یافته است.
وی گفت: کاهش شدید قیمت مجوزهای نانوایی، نشانه دیگری از اثرگذاری طرح هوشمندسازی یارانه آرد است. قیمت مجوز که تا پیش از این به دلیل سهمیه ثابت آرد یارانه‌ای، در استانهای مختلف تا چند میلیارد تومان خرید و فروش می‌شد، اکنون بین ۵۰ تا ۷۰ درصد کاهش پیدا کرده و قیمت مجوزی که ۶ تا ۷ میلیارد بود، امروز به کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان رسیده است.
مشاور وزیر امور اقتصادی یادآور شد: در کنار این موارد باید خدمت مخاطبان «فارس من» که اجرای طرح توزیع هوشمند آرد یارانه‌ای را مطالبه کرده‌اند، عرض کنم که این طرح با قوت در حال اجراست و گام‌های آتی آن به تدریج به مردم عزیز و نانوایان شریف کشور اطلاع رسانی خواهد شد، از جمله گام‌های آتی طرح، اقداماتی در جهت افزایش کیفیت نان است.
وی گفت: به این منظور، برنامکی (شبکه ملی اعتبار، شما) برای مردم طراحی شده است که به زودی با معرفی آن، مردم به ازای هر خرید نان از واحدهای نانوایی، می‌توانند با ورود به برنامک، درباره آن واحد نانوایی و کیفیت نان نظراتشان را ثبت کنند. مجموع نظرات مردم درباره هر واحد نانوایی، امتیازی را برای نانوایی خلق می‌کند و یکی از معیارهای تخصیص آرد یارانه‌ای و پرداخت کمک هزینه نانوایان خواهد بود.
جلال در پایان گفت: در واقع سیستم جریمه- پاداش در صدد آن است تا کیفیت تولید نان در کشور را افزایش دهد. البته ایده‌های دیگری نیز به منظور افزایش کیفیت نان در دست بررسی و تصمیم گیری است. که ان شالله گام به گام درباره آنها اطلاع رسانی صورت خواهد گرفت./فارس
نظر شما