غلظت خون بالا، دشمن خاموشی ست که می‌تواند ریسک بروز مشکلات قلبی-عروقی را افزایش دهد، یکی از معضلاتی است که بسیاری از افراد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. در این مقاله قرار است سوال غلظت خون چیست و علائم غلظت خون را در پاسخ دهیم و سپس بررسی کنیم که این مشکل رو چگونه حل کنیم و برای غلظت خون چه بخوریم و چگونه با انتخاب‌های هوشمندانه‌تر در مصرف مواد غذایی، گامی موثر به سوی زندگی سالم‌تر برداریم.

غلظت خون چیست؟

غلظت خون، اصطلاحی است که به افزایش غیرطبیعی تعداد سلول‌های خونی در واحد حجم خون اشاره دارد. این افزایش، می‌تواند در اثر تولید بیش از حد سلول‌های خونی در مغز استخوان یا کاهش حجم پلاسمای خون رخ دهد. نتیجه این تغییر، افزایش غلظت خون و در نتیجه کاهش جریان طبیعی خون در رگ‌ها است.

این حالت می‌تواند منجر به کندی گردش خون و افزایش ریسک ابتلا به لخته‌های خونی شود. عوامل متعددی می‌توانند در افزایش غلظت خون نقش داشته باشند. این عوامل شامل کم آبی بدن، کمبود اکسیژن مزمن (مانند شرایطی که در ارتفاعات بالا رخ می‌دهد)، برخی بیماری‌ها مانند پلی‌سیتمی ورا (نوعی اختلال در مغز استخوان که باعث تولید بیش از حد سلول‌های خونی می‌شود) و حتی سیگار کشیدن است. .

تشخیص غلظت خون معمولاً از طریق آزمایش‌های خونی صورت می‌گیرد. در این آزمایش‌ها، پارامترهایی مانند هماتوکریت (درصد حجم سلول‌های قرمز خون در مقایسه با حجم کل خون) و تعداد سلول‌های خونی بررسی می‌شوند. درمان غلظت خون بالا معمولاً با هدف کاهش ریسک لخته شدن خون و بهبود جریان خون انجام می‌شود و ممکن است شامل تغییرات در سبک زندگی، دارو درمانی و در مواردی خاص، روش‌های پزشکی مانند فلبوتومی (خارج کردن خون) باشد.

علائم غلظت خون کدامند؟

علائم غلظت خون بالا می‌تواند متنوع باشد و بسته به شخص متفاوت است. در برخی موارد، فرد ممکن است هیچ نشانه‌ای نداشته باشد، اما به‌طور کلی، علائم زیر می‌توانند نشان‌دهنده غلظت خون بالا باشند:

تنگی نفس و سرفه مزمن :

این می‌تواند نشان‌دهنده کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت‌های بدن باشد که به دلیل غلظت بالای خون رخ می‌دهد.

سردرد، درد گردن، و خستگی :

این‌ها ممکن است ناشی از کاهش جریان خون به مغز و سایر قسمت‌های بدن باشند​.

خارش، بخصوص پس از دوش یا حمام :

این می‌تواند به دلیل افزایش سطح هیستامین در خون و واکنش‌های التهابی ناشی از غلظت بالای خون باشد​​.

قرمزی و التهاب رگ‌های چشم :

این ممکن است به دلیل فشار بیش از حد بر رگ‌های خونی اطراف چشم باشد​.

کبودی لب‌ها و نوک انگشتان دست و پا :

این علامت می‌تواند ناشی از اکسیژن‌رسانی کم به اندام های بدن به خصوص در هنگام فعالیت بدنی شدید باشد. 

اختلالات هوشیاری و بینایی :

این‌ علائم غلظت خون بالا ممکن است ناشی از کاهش جریان خون و اکسیژن به مغز باشند​.

فشار خون بالا و نقرس :

این‌ها می‌توانند نتیجه تاثیر غلظت خون بر سیستم گردش خون و افزایش اسید اوریک در بدن باشند​​. با توجه به این علائم، توصیه می‌شود در صورت مشاهده هر یک از این نشانه‌ها، به پزشک مراجعه شود تا بررسی‌های لازم و در صورت نیاز، درمان‌های مناسب صورت گیرد. این علائم ممکن است نشان‌دهنده وضعیت‌های پزشکی جدی باشند که نیازمند توجه فوری هستند.

روش های درمان غلظت خون بالا 

1- درمان دارویی 

درمان غلظت خون بالا اغلب با استفاده از داروهایی که خون را رقیق می‌کنند و از لخته شدن خون جلوگیری می‌کنند، صورت می‌گیرد. آسپرین یکی از داروهای اصلی در این زمینه است. همچنین، داروهای ضدپلاکت مانند کلوگیدوگرل و تیکلوپدین، و داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین، انوکساپارین، دابیگاتران، آپیکسابان، و ریواروکسابان نیز ممکن است تجویز شوند. مهم است که تاکید کنیم مصرف هر یک از این داروها باید فقط پس از تجویز و تحت نظارت پزشک متخصص صورت گیرد. خوددرمانی می‌تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد و باید از آن پرهیز شود. ( نکات بیشتر در مورد جلوگیری از لخته شدن خون را در مقالات دیگر ما دنبال کنید )

2- پرتودرمانی 

این روش درمانی باعث کاهش تولید گلبول‌های قرمز در مغز استخوان می‌شود، اما می‌تواند عوارض جانبی جدی مانند لوسمی داشته باشد​.

 3- درمان‌های خانگی و طب سنتی 

ترک سیگار، دوری از محیط‌های آلوده، نوشیدن مایعات فراوان، ورزش منظم، و اصلاح رژیم غذایی از جمله روش‌های موثر در کاهش غلظت خون هستند. همچنین، استفاده از دمنوش‌های گیاهی مانند دمنوش زنجبیل، چای سبز، دارچین، آویشن، گیلاس، توت، و ریشه شیرین بیان می‌تواند مفید باشد

درمان غلظت خون در خانه

برای درمان غلظت خون در خانه و با استفاده از روش‌های طب سنتی، چندین گزینه موثر وجود دارد که شامل موارد زیر می‌باشد:

- تغییرات سبک زندگی :

این شامل ترک سیگار، دوری از محیط‌های آلوده، نوشیدن مایعات فراوان و انجام ورزش‌های منظم است که به بهبود جریان خون کمک می‌کند.

- تغذیه سالم:

تغذیه سالم یکی از اصلی ترین آموزه هایی است که در درمان غلظت خون در طب سنتی گفته می شود. رژیم غذایی شامل میوه‌ها، سبزیجات و غذاهای کم‌چرب می‌تواند به کاهش غلظت خون کمک کند. مصرف مواد غذایی سالم در پاسخ به سوال برای غلظت خون چه بخوریم توصیه میشوند مانند میوه‌ها و سبزیجات، غذاهای کم‌چرب، پروتئین‌ها، آلبالو، آبلیموی ترش، موز، سیر، فلفل قرمز، و ماهی توصیه می‌شود. 

- دمنوش‌های گیاهی :

دمنوش‌هایی مانند زنجبیل، چای سبز، دارچین، آویشن، گیلاس و توت، که ممکن است به کاهش غلظت خون کمک کنند.

- مصرف برخی مواد غذایی خاص :

استفاده از عرقیات گیاهی مانند عرق شوید، گزنه، بابا آدم و دارچین و همچنین مواد غذایی مانند سرکه سیب، عناب و خاکشیر که می‌تواند برای کاهش غلظت خون مفید باشد​ ​. این روش‌ها می‌توانند به عنوان مکمل‌های درمانی به کار روند، اما جایگزینی برای مشورت و درمان پزشکی نیستند. در هر صورت، مشورت با پزشک قبل از انجام هرگونه تغییر در سبک زندگی یا رژیم غذایی ضروری است.

برای غلظت خون چه بخوریم ؟

برای کاهش غلظت خون بالا، تغذیه سالم و متعادل اهمیت زیادی دارد. در اینجا برخی از مواد غذایی که می‌توانند به بهبود این شرایط کمک کنند آورده شده است:

1. مواد غذایی سرشار از امگا-۳: ماهی‌های چرب مانند سالمون، ماهی تون، و ساردین منابع خوبی از اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که به کاهش التهاب و بهبود گردش خون کمک می‌کنند.

2. سبزیجات برگ‌دار سبز: کلم، اسفناج و بروکلی سرشار از ویتامین K و فیبر هستند که می‌توانند به تنظیم انعقاد خون کمک کنند.

3. میوه‌ها: میوه‌هایی مانند توت‌ها، پرتقال و انگور سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که به کاهش التهاب و بهبود سلامت عروق خونی کمک می‌کنند.

4. آجیل و دانه‌ها: بادام، گردو و دانه‌های کتان منابع خوبی از امگا-۳ و فیبر هستند که می‌توانند به کاهش فشار خون و بهبود گردش خون کمک کنند.

5. سیر و پیاز: این دو ماده غذایی دارای ترکیباتی هستند که می‌توانند به کاهش غلظت خون و بهبود عملکرد عروق خونی کمک کنند.

6. چای سبز: چای سبز حاوی کاتچین است، یک نوع آنتی‌اکسیدان که می‌تواند به کاهش التهاب و تقویت سلامت قلب و عروق کمک کند.

7. آب زیاد: نوشیدن آب کافی نیز می‌تواند به رقیق‌تر شدن خون و بهبود گردش خون کمک کند.

همیشه پیش از تغییر رژیم غذایی یا شروع مصرف مکمل‌ها، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا اطمینان حاصل شود که این تغییرات برای شما مناسب و بی‌خطر است.

اقدامات لازم برای پیشگیری از غلظت خون بالا 

- عدم مصرف سیگار

سیگار کشیدن می‌تواند به افزایش غلظت خون و خطر لخته شدن خون منجر شود.

- پرهیز از مصرف الکل

مصرف الکل نیز می‌تواند بر گردش خون تأثیر منفی داشته باشد.

- جلوگیری از سوءمصرف مواد

استفاده از مواد مخدر می‌تواند به اختلال در گردش خون منجر شود.

- انجام ورزش‌های منظم

ورزش کردن به بهبود جریان خون و کاهش خطر ابتلا به غلظت خون بالا کمک می‌کند.

- تغذیه سالم

داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی، میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند به حفظ سلامت گردش خون کمک کند. رژیم غذایی وگان یکی از مناسب ترین رژیم ها برای افراد با غلظت خون بالا و در پاسخ به سوال برای غلظت خون چه بخوریم می باشد.

- انجام چکاپ‌ها و آزمایش‌های دوره‌ای

انجام آزمایش‌های منظم می‌تواند به شناسایی زودهنگام مشکلات مربوط به گردش خون کمک کرده و از پیشرفت بیماری‌های احتمالی جلوگیری کند.

- کاهش استرس و اضطراب

استرس و اضطراب می‌توانند تأثیرات منفی بر گردش خون داشته باشند، بنابراین مدیریت استرس برای حفظ سلامت گردش خون حائز اهمیت است​ ​. این اقدامات پیشگیرانه می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به غلظت خون بالا کمک کنند و بخشی از یک سبک زندگی سالم را تشکیل دهند.