کشاورزی> اقتصاد غذا - بررسی عملکرد هشت ماهه کاظم خاوازی به عنوان  وزیر جهاد کشاورزی نشان می دهد که وی در تحقق وعده های خود، توفیق چندانی نداشته است. 

به گزارش پایگاه خبری اقتصاد غذا «فودپرس»، وقتی  کاظم خاوازی 20 فروردین 99 به عنوان وزیر جهاد کشاورزی انتخاب شد، برخی نمایندگان مجلس دهم برنامه وی را شعاری و اغراق گونه عنوان کرده بودند. 

محمود صادقی، نماینده سابق مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در مخالفت با وزیر پیشنهادی جهاد کشاورزی گفته بود: ایشان گرفتار همان گلوگاه‌های فسادی خواهد شد که در دوره آقای محمود حجتی اتفاق می‌افتد و برنامه ایشان شعاری و اغراق گونه است.

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به «تصدی گری و دخالت‌های دولتی در بخش کشاورزی» تاکید کرد: می‌دانیم متصدی صادرات و واردات وزارت صنعت، معدن و تجارت است، در حالی که سیاست گذاری تولید در وزارت جهاد کشاورزی انجام می‌شود. این تعارض معضلی است که هیچ راه حلی برای برون رفت از آن ارائه نشده است. راهکارهای شما برای تعامل با مراکز دانشگاهی به اندازه کافی نیست. من از همکاران دانشگاهی برای نقد برنامه شما درخواست کردم به نظر می‌رسد که جامعه علمی شما را شایسته تصدی گری وزارت جهاد کشاورزی نمی‌دانند؛ چرا که شما تجربه کمی دارید مدت کوتاهی معاون وزیر بودید و مدت کوتاه دیگری رئیس موسسه تحقیقات آب و خاک. صرف این که مدیر گروه علمی بودید برای تصدی  وزارت جهاد کشاورزی کافی نیست.

همچنین احمدعلی کیخا، رئیس سابق کمیسیون کشاورزی مجلس و معاون فعلی وزیر جهاد کشاورزی در دفاع از خاوازی گفته بود: ۹۰ درصد برنامه‌ها، سیاست‌ها و رویکردهای وزیر پیشنهادی جهاد کشاروزی منطبق و همسو با سیاست‌ها و برنامه‌های کلان کشور است. ایشان فردی باهوش، عالم به امور کشاورزی، مطلع به منابع آب و خاک کشور و اهل تعامل با دیگر دستگاه‌های مرتبط هستند.

کیخا در تیرماه 1399 به سمت معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی منصوب شد.

براساس این گزارش برخی از مهم ترین برنامه هایی که کاظم خاوازی در مراسم اخذ رأی اعتماد در صحن علنی مجلس به آنها اشاره کرده بود عبارت بودند از: 

*عدم تناسب در تولید برخی محصولات باید مدیریت شود

*وابستگی سیاسی به هیچ جناحی ندارم / ‏‬مدیران جوان را به کار خواهم گرفت

*مرغ لاین ایرانی را احیا خواهیم کرد

*خودکفایی در گندم و شکر و خوداتکایی در برنج و دانه‌های روغنی را پیگیری خواهیم کرد

*زنجیره‌های تولیدی-توزیعی کشاورزی باید تقویت شود

*سهم کشاورز از قیمت محصول از ۴۰ درصد فعلی به ۵۰ درصد افزایش می‌یابد

عملکرد هشت ماهه وزیر جهاد کشاورزی که تقریبا نیمی از فرصتی است که او برای هدایت وزارت جهاد کشاورزی در اختیار دارد، شعاری بودن وعده های او را تایید می کند. کاظم خاوازی طی هشت ماه گذشته عملکرد قابل توجهی نداشته و طی مدتی که او سکان دار وزارت جهاد کشاورزی است، انتقادات به عملکرد این وزارت خانه به شدت افزایش یافته و خاوازی تاکنون چند بار برای پاسخگویی به سوالات نمایندگان در مجلس حاضر و حتی تهدید به استیضاح شده است. 

خاوازی در جلسه اخذ رای اعتماد خود دلیل نامتناسب بودن توزیع محصولات کشاورزی و تفاوت قیمت در تولید و عرضه را فقدان سیستم جامع اطلاعاتی در بخش کشاورزی عنوان و اظهار کرده بود: این سیستم شامل اطلاعات حاکمیتی نظیر سطح زیر کشت، میزان اراضی کشاورزی، کاداستر بخش کشاورزی، هواشناسی کشاورزی و ده‌ها اطلاعات دیگر است که باید در اختیار بهره برداران و مدیران بخش قرار بگیرد.

خاوازی افزود: این سیستم زمینه‌ای برای تدوین سند آمایش سرزمینی است که الگوی کشت بر اساس این سند تدوین، طراحی و اجرا می‌شود.

وی همچنین بعد از اینکه به عنوان وزیر جهاد کشاورزی انتخاب شد بارها اجرایی شدن فاز اول طرح الگوی کشت را مطرح کرد.  

با اینحال با گذشت حدود 3 ماه از پاییز 99 تاکنون این وعده وزارت جهاد کشاورزی محقق نشده و 27 آبانماه امسال وزیر جهاد کشاورزی خود نیز به این مساله اذعان و اظهارامیدواری کرده که  فاز اول الگوی کشت را با مصوب شدن در دولت و همکاری سایر دستگاه‌ها پیاده سازی کنیم.

خاوازی همچنین در این جلسه، با بیان اینکه به اعتقاد من وزارت جهاد کشاورزی مأموریت اصلی شامل امنیت غذایی، حمایت از منابع غذایی و حفظ و صیانت از منابع پایه، اظهار داشت: ارتقای محصولات راهبردی در اسناد بالادستی و برنامه ششم توسعه و برنامه‌های اقتصادی مقاومتی به خوبی تبیین شده است که این موارد در برنامه تقدیمی ذکر شد. در اجرای تکالیف ماده ۳۱ برنامه ششم، خودکفایی گندم و شکر و ارتقای خوداتکایی در برنج و دانه‌های روغنی را دنبال خواهم کرد.

با اینحال امسال دو شوک بزرگ به بخش کشاورزی وارد شد که خودکفایی محصولات استراتژیک را وعده ای تحقق ناشدنی می کند ضمن اینکه اتفاقاتی که امسال رخ داده حتی خودکفایی گندم را نیز در معرض خطر قرار داده است. 

افزایش چشمگیر قیمت نهاده‌های تولید از جمله کود و سموم شیمیایی در آغاز فصل زراعی جاری، شوک بزرگی را به تولیدکنندگان بخش کشاورزی وارد کرد. شوک بعدی دولت به کشاورزان، تعیین و ابلاغ نرخ‌های خرید تضمینی محصولات کشاورزی بسیار پایین‌تر از قیمت‌های پیش بینی شده و مورد انتظار بود.

وزیر جهاد کشاورزی در جلسه اخذ رای اعتماد خود همچنین عنوان کرده بود که من هیچ وابستگی سیاسی به هیچ جناحی ندارم و از همه ظرفیت‌ها بهره می برم. در انتخاب همکاران خود نیز از بیانیه گام دوم رهبر معظم انقلاب مبنی بر استفاده از مدیران جوان بهره خواهم برد. همچنین زمینه برای فعالان بخش خصوصی و شرکت‌های دانش بنیان در وزارت جهاد کشاورزی هموار است. 

این اظهارات در حالی است که برخی انتصابات وزیر جهاد کشاورزی بسیار واکنش های گسترده ای را به دنبال داشته است. 

به عنوان مثال در مرداد ماه، وزیر جهاد کشاورزی در حکمی «محمد مهدی برومندی» را به سمت مشاور و سخنگوی وزارت جهاد کشاورزی منصوب کرد. انتصابی عجیب که استعفای ساسان والی زاده، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت جهاد کشاورزی را به دنبال داشت. 

نکته جالب اینجاست که محمدمهدی برومندی که حدود 4 ماه است به این سمت برگزیده شده تاکنون هیچ گونه فعالیتی در این حوزه نداشته و هیچ خبری از وی به عنوان سخنگوی وزارت جهاد کشاورزی منتشر نشده است! 

همچنین در مهرماه امسال، عباس پاپی‌زاده، با حکم وزیر جهاد کشاورزی به عنوان رئیس سازمان امور عشایر منصوب شد. با اینحال ظاهراً این انتصاب به مذاق برخی در دولت خوش نیامد و  در سکوت محض در آبان ماه شاهپور علائی مقدم سرپرست سازمان امور عشایر ایران شد و بدون اشاره به حکم ریاست قبلی برای پاپی‌زاده، تنها از خدمات کرمعلی قندالی رئیس سابق سازمان امور عشایر که در آستانه بازنشستگی نیز بود قدردانی می‌شود!

خبرگزاری تسنیم در واکنش به این اقدام وزیر جهاد کشاورزی عنوان کرد: بر اساس اطلاعات واصله به‌فاصله کمی از انتخاب پاپی‌زاده به‌عنوان رئیس سازمان امور عشایر برخی افراد رده‌بالا از دفتر ریاست جمهوری شخصاً ورود کرده‌اند و یک ماه است که با فشار به وزیر جهاد کشاورزی برای تغییر رئیس جدید  تلاش می‌شود و به وزیر چند مرتبه تذکر داده شده است.

همچنین انتصاب احمدعلی کیخا به عنوان معاونت برنامه ریزی و جواد وفابخش به عنوان معاونت زراعت واکنش های گسترده ای را در رسانه ها به دنبال داشت.

وزیر جهاد کشاورزی همچنین در احیای مرغ لاین ایرانی، تقویت زنجیره های تولید و افزایش درآمد کشاورزان نیز توفیقات چندانی به دست نیاورده و با توجه به عملکرد  مجموعه وزارت جهاد کشاورزی به نظر نمی رسد که در مهلت باقی مانده نیز وزیر جهاد بتواند دستاورد قابل توجهی را در این حوزه کسب کند.