مواد غذایی> اقتصادغذا – نگاهی به آمار و اطلاعات تامین ارز واردات کنجاله در سال 1399 نشان می دهد که بیش از 60 درصد از واردات کنجاله در اختیار یک شرکت قرار گرفته است.

به گزارش پایگاه خبری اقتصادغذا «فودپرس»، طی چند ماه اخیر به ویژه پس از افزایش چشمگیر قیمت مرغ و تخم مرغ بازهم بحث نهاده های دامی و وجود انحصار و مافیا در زمینه واردات نهاده های دامی به گوش می رسد. نکته ای که دامن زدن به آن باعث شده دلایل اصلی بروز التهاب در بازار مرغ و تخم مرغ و همچنین گوشت و شیر خام پشت آن پنهان بماند و به برخی بی تدبیری های دولتمردان در کنار زیاده خواهی های برخی واردکنندگان، توزیع کنندگان، مرغداران و دامداران، چندان توجهی نشود.

انحصار و مافیا به واژه های تکراری و پر مصرف در ادبیات برخی رسانه ها، نمایندگان مجلس و حتی برخی فعالان بخش خصوصی تبدیل شده است موضوعی که محمود حجتی وزیر وقت جهاد کشاورزی را در تیرماه سال 97 به مجلس کشاند و وی با قاطعیت و صراحت ادعای انحصار در واردات نهاده های دامی را رد کرد و گفت: حدود 160 شرکت در خصوص واردات ذرت فعالیت دارند و سیاست ما همان سیاست زنجیره‌ای است و معتقدم تأمین نهاده‌ها باید توسط تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها تأمین شود.

واردکنندگانی که پس از تعیین ارز 4200 تومانی توسط دولت و بنا بر اعلام اتحادیه واردکنندگان نهاده های دامی (آوندا) تعدادشان اکنون بیشتر نیز شده است. هرچند طبیعی است که سهم بازار واردکنندگان با یکدیگر متفاوت است و برخی از شرکت های بزرگ و با تجربه همچنان سهم بیشتری از واردات نهاده های دامی دارند.

اما در این میان مرتضی رضایی معاون امور دام وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه برای تولید مرغ یک میلیون تن کمبود کنجاله سویا داریم اظهار کرد: غذای مرغ کنجاله سویا، ذرت و مقداری نیز غذا‌های مکمل و ریزمغذی هاست.

وی در اظهاراتی با انتقاد از عملکرد وزارت صمت در خصوص واردات نهاده ها و کاهش واردات سویا و از سوی دیگر توجه نکردن به هشدار‌ها گفت: تقسیم کاری میان وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت صورت گرفته بود مبنی بر اینکه تامین نهاده‌ها با وزارت صمت باشد، اما متاسفانه انجام نشده است.

 رضایی با بیان اینکه اگر تولید به اندازه کافی حمایت نشود هیچ وقت نمی‌توان بازار مصرف را کنترل کرد گفت: مرغی که امروز در بازار است 45 روز پیش برای تولید آن برنامه ریزی شده و ما چندین ماه است که مکاتبات بسیار متعددی با وزارت صمت در خصوص کفایت نکردن تامین نهاده‌های دامی داشته ایم، اما توجه نشده است.

معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی تصریح کرد: حدود 9 میلیون و 300 هزار تن ذرت، حدود 3 میلیون و 500 هزار تن کنجاله سویا و حدود 6 میلیون و 700 هزار تن جو در سال مورد نیاز است و اکنون با کاهش یک میلیون تنی واردات سویا مواجه هستیم.

 رضایی با اشاره به اظهارات برخی افراد مبنی بر اینکه ذرت به اندازه کافی وارد شده است افزود: این در حالیست که کنجاله سویا و ذرت باید متناسب با هم به مرغ داده شود تا رشد مورد انتظار در مرغ صورت گیرد و اگر یکی کمتر باشد، رشدی اتفاق نمی‌افتد.

نکته جالب اظهارات معاون امور دام وزارت جهاد کشاورزی این است که کنجاله سویای وارداتی توسط بخش خصوصی بیش از یکسال است که در سامانه بازارگاه عرضه می شود اما وی هیچگونه اشاره ای به مشکلات ناشی از عملکرد نامطلوب سامانه بازارگاه و شرکت پشتیبانی امور دام و همچنین نبود برنامه مشخص از سوی وزارت جهاد کشاورزی و به ویژه معاونت امور دام در خصوص وضعیت برنامه ریزی تولید و تنظیم بازار مرغ و تخم مرغ در کشور نکرده است.

بر اساس آمار به دست آمده از ابتدای سال 1399 تا پایان هفته اول آذر ماه، ارز 4200 تومانی تامین شده برای واردات ذرت نسبت به مدت مشابه سال قبل با 8درصد افزایش به حدود یک میلیارد و چهارصد و هفتاد میلیون دلار افزایش یافته و از طرفی نیز ارز تامین شده برای واردات کنجاله سویا درهمین مدت و در مقایسه با سال گذشته با 58 درصد افزایش به بیش از 700 میلیون دلار رسیده است. هر چند ترخیص کنجاله سویا در این بازه زمانی و در مقایسه با سال قبل کاهشی بوده است.

اگر دلایل وضع موجود در بازار مرغ و تخم مرغ را اظهارات معاون امور دام وزارت جهاد کشاورزی قرار دهیم مشخص می شود که کمبودی در زمینه ذرت به عنوان پر مصرف ترین نهاده دامی کشور وجود نداشته است به طوری که آمار نیز از افزایش تامین ارز و همچنین ترخیص ذرت در 9 ماه سال 1399 حکایت دارد.

اما در زمینه واردات کنجاله که به اذعان معاون وزیر جهاد کشاورزی با کمبود یک میلیون تنی آن مواجه هستیم واقعیت این است که تامین ارز کنجاله سویا نسبت به سال قبل با افزایش 58 درصدی همراه بوده است و به نظر می رسد وزارت صمت در این زمینه کم کاری نداشته است.

نکته حائز اهمیت در این زمینه نیز نقش واردکننده ها و سهم آنها در زمینه ارز دریافتی و میزان ترخیص کنجاله سویا می باشد که تا کنون به آن توجه نشده است.

بنا بر این گزارش از ابتدای سال جاری تا هفته اول آبان ماه امسال حدود 550 میلیون دلار ارز برای واردات کنجاله سویا تامین شده که بیش از 60 درصد آن در اختیار شرکت دولتی پشتیبانی امور دام وابسته به وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است و سهم تمام شرکت های واردکننده بخش خصوصی کمتر از 40 درصد (حدود 37 درصد) است.

حال سوال اینجاست که چرا شرکت پشتیبانی امور دام به رغم در اختیار داشتن بیش از 60 درصد ارز واردات کنجاله نتوانسته بخش مهمی از ارز خود را به کالا تبدیل کرده و وارد کشور نماید و چرا سایر دولتمردان و نمایندگان مجلس در این خصوص سکوت کرده و انگشت اشاره خود را در خصوص بهم ریختگی بازار مرغ و تخم مرغ به سمت این و آن گرفته اند.