دولت جهت کنترل نوسانات بازار ارز و جلوگیری از ورود این نوسانات به بازار کالا و خدمات، سیاست تک نرخی کردن ارز و عرضه آن به قیمت 4200 تومان به واردکنندگان را در پیش گرفت. طی 45 روز میزان یارانه ارزی پرداخت شده توسط دولت بیش از 37 هزار میلیارد تومان بوده است. با پرداخت این یارانه ارزی باز هم قیمت کالاهای اساسی افزایش چشمگیری را داشته است.

 به گزارش تابناک اقتصادی، در ماه ابتدایی فصل بهار بازار ارز یک بار دیگر با نوسانات شدیدی مواجه شد و قیمت ارزهای خارجی روند صعودی وحشتناکی به خود گرفت. این موضوع موجب شد تا دولت برای کنترل وضعیت بازار ارز، سیاست های جدید ارزی را پیاده سازی کند و تک نرخی کردن قیمت دلار را جهت جلوگیری از ورود نوسانات ارز به بازار کالا و خدمات در پیش بگیرد. به همین منظور دولت ارز 4200 تومانی را در اختیار شرکت های واردکننده کالا قرار داد تا کالاهای اساسی را با ارز ارزان وارد و با ارز 4200 تومانی قیمت گذاری کنند و آن را در بازار توزیع نمایند، تا بلکه اقشار آسیب پذیر جامعه از نوسانات قیمت ارز آسیب نبینند.

طبق آخرین اطلاعات دریافتی یکی از خبرگزاری ها از بانک مرکزی درباره عملکرد ارزی، دولت در حدود ۴۵ روز (از ۲۱ فرودین تا ششم خرداد ماه) در مجموع ۱۲ میلیارد و ۲۸۲ میلیون دلار (معادل ارزهای دیگر) ارز برای کلیه کالاها و نیازهای وارداتی براساس دلار با نرخ ۴۲۰۰ تومان تخصیص داده که از این رقم در مجموع شش میلیارد و ۴۲۶ میلیون دلار تامین و پرداخت شده است.

بنابراین اگر قیمت دلار در بازار آزاد در مدت 45 روز مذکور به طور میانگین ده هزار تومان بوده باشد، دولت برای واردات کالاها بابت هر دلار 5800 تومان یارانه ارزی به واردکنندگان پرداخت نموده است. در مجموع شش میلیارد و 426 میلیون دلار ارز دولتی پرداخت شده، میزان یارانه ارزی حدود 37 هزار میلیارد تومان می شود. با توجه به اینکه در قانون بودجه سال 97، منابع در نظر گرفته شده برای پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی به خانوارها برای یک سال 30 هزار میلیارد تومان می باشد بنابراین می توان گفت یارانه ارزی پرداخت شده توسط دولت در 45 روز، 7 هزار میلیارد تومان بیشتر از منابع یارانه نقدی و غیرنقدی پرداختی دولت در طول یک سال به مردم می باشد.

اما پرسش های که در این بین مطرح می شوند عبارتند از اینکه آیا دولت با پرداخت این میزان یارانه ارزی توانسته است جلوی افزایش قیمت کالاهای اساسی را بگیرد یا خیر؟ از این رانت عظیم چه کسانی نفع بردند؟

پاسخ پرسش اول را می توان در گزارش های هفتگی متوسط قیمت خرده فروشی برخی از مواد خوراکی در تهران یافت. نمودار زیر میزان تغییر قیمت کالاهای اساسی را از ابتدای سال تاکنون نشان می دهد. همان گونه که ملاحظه می گردد قیمت همه کالاها افزایش یافته است. در این بین قیمت کالاهایی چون گوشت گوسفند بااستخوان، گوشت گاو و گوساله بی استخوان، گوشت مرغ، تخم مرغ، شکر و قند بیش از 20 درصد افزایش داشته اند. همچنین قیمت های چای خشک و روغن خوراکی مایع بیش از 10 درصد رشد داشته اند. تنها تغییر قیمت برنج داخلی درجه یک و درجه دو و روغن خوراکی جامد زیر 10 درصد بوده است.

همان گونه که ملاحظه شد دولت نتوانسته است با پرداخت یارانه ارزی 37 هزار میلیارد تومانی جلوی افزایش قیمت کالاهای اساسی را بگیرد. بنابراین می توان در پاسخ به پرسش دوم گفت حداقل خانوارهای ضعیف و متوسط جامعه از این رانت عظیم دولت هیچ نفعی نبرده اند و در این بین تنها برخی از واردکنندگان از این رانت عظیم سود برده اند و در خوش بینانه ترین حالت، احتمالاً کالاهای وارد شده با ارز 4200 تومانی را با نرخ آزاد قیمت گذاری نموده و در بازار عرضه کرده اند.