چرا اتحاديه اروپا(EU)، در عرصه کشاورزي و محيط زيست، پس از 50 سال چالش نياز به خط مشي مشترک دارد؟ آنچه که اين اتحاديه به اختصار از آن به نامCAP ياد مي کند، اين کلمه، حروف اختصار جمله The Eu,s common agricultural policy (CAP) است که در سال 1962 راه اندازي شد؛ مشارکتي ميان کشاورزي و جامعه و بين اروپا و کشاورزان آنکه اهدافي به شرح ذيل را دنبال مي کند:

چرا ما نياز به خط مشي کشاورزي مشترک داريم؟ چالش هاي کشاورزي طي بيش از 55 سال

خط مشي کشاورزي مشترک CAP اتحاديه اروپا که در سال 1962 راه اندازي شد، مشارکتي ميان کشاورزي و جامعه و بين اروپا و کشاورزان آن است. اهداف اصلي آن عبارت اند از:

تلاش براي بهبود بهره وري

بهبود بهره وري کشاورزي به نحوي که مصرف کنندگان به منبع پايدار و مقرون به صرفه مواد غذايي دسترسي داشته باشند.

درآمد قابل اتکا براي کشاورزان

حصول اطمينان از سطح زندگي معقول کشاورزان اتحاديه اروپا

چالش هاي جديد

اکنون پس از گذشت بيش از 55 سال، اتحاديه اروپا مي بايست با چالش هاي بيشتري به مقابله بپردازد: 

تضمين توليد مواد غذايي سالم که به تغذيه مردم دنيا کمک نمايد. انتظار مي رود جمعيت آينده افزايش چشمگيري داشته باشد

تغييرات آب و هوايي و مديريت پايدار منابع طبيعي: مراقبت از حومه هاي شهري در سراسر اتحاديه اروپا وزنده نگه داشتن اقتصاد روستايي

CAP، خط مشي مشترک همه دولت هاي عضو اتحاديه اروپا است. اين خط مشي در سطح اروپا مديريت مي شود و بودجه آن از محل منابع بودجه اتحاديه اروپا تأمين ميگردد.

اتحاديه اروپا 500 ميليون مصرف کننده دارد و همه آن ها به عرضه قابل اعتماد مواد غذايي سالم و مغذي، باقيمتي مناسب نياز دارند. از قرار معلوم، جَو اقتصادي غيرمطمئن و غيرقابل پيش بيني باقي مي ماند، به علاوه، چالش هاي بسياري در زمان حال و آينده وجود دارد؛ ازجمله رقابت جهاني، بحران هاي اقتصادي و مالي، تغييرات آب و هوايي و هزينه هاي متغيرهاي  ورودي مانند سوخت و کود.

اتحاديه اروپا به منظور مقابله با اين چالش ها، CAP را ايجاد کرده و به اجرا درآورده است. هدف از ايجاد آن مهيا نمودن شرايطي است که به کشاورزان اجازه مي دهد به وظايف چندگانه شان جامعه عمل بپوشانند که اولين آن ها توليد غذا است.

سياست مشترکCAP و ايمني در غذاي مردم اروپا

به لطفCAP، شهروندان اروپا از ايمني مواد غذايي بهره مند مي شوند. به عنوان يک جامعه مي توانيم مطمئن باشيم که کشاورزان غذاي موردنيازمان را توليد مي کنند.

بر اساس گفته اين اتحاديه، طيف وسيعي از محصولات فراوان باقيمت مناسب، ايمن و داراي کيفيت خوب در اروپا عرضه مي شود. اتحاديه اروپا به داشتن انواع غذا و سنت هاي آشپزي در سراسر دنيا معروف است. اتحاديه اروپا مي گويد؛ به دليل دارا بودن منابع کشاورزي استثنايي مي تواند و مي بايست نقشي کليدي در تضمين امنيت غذايي دنيا در سطحي فراگير ايفا نمايد. اروپايي ها با کمک سياست و برنامه هاي CAP مي توانند مطمئن باشند که کشاورزان مواد غذايي موردنيازشان را توليد مي کنند.

کشاورزي در اتحاديه اروپا تنها به غذا مربوط نمي شود. کشاورزي به جوامع روستايي و مردمي که در آن ها زندگي مي کنند و همچنين با حومه شهرهاي اروپايي و منابع طبيعي ارزشمند آن ها نيز ارتباط دارد.

همه دولت هاي عضو اتحاديه اروپا، کشاورزان حومه شهر را تقويت و سنت هاي زندگي روستايي را حفظ مي کنند. اگر هيچ کشاورزي در مزرعه ها وجود نداشته باشد، روستاها و بازارچه ها شهري اين مناطق مهم اقتصادي به شدت و به بدترين شکل تحت تأثير قرار مي گيرند.

بسياري از شغل هاي موجود در حومه شهر با کشاورزي پيوند خورده اند. کشاورزان، به ماشين آلات، ساختمان، سوخت، انواع کود و خدمات بهداشتي براي حيوانات خود نياز دارند. بسياري از مردم در اين بخش هاي بالادستي اشتغال دارند و ساير افراد نيز در مشاغل پايين دستي مشغول هستند؛ مانند آماده سازي، فراوري و بسته بندي مواد غذايي. برخي نيز در حوزه هاي ذخيره سازي، حمل ونقل و خرده فروشي فعاليت مي کنند.

به منظور حصول اطمينان از عملکرد مؤثر کشاورزان، حفظ سودآوري و به روز بودن بخش هاي بالادستي و پايين دستي، لازم است آخرين اطلاعات در خصوص مسائل کشاورزي، روش هاي کشت و توسعه بازار فروش، بدون واسطه در اختيار کشاورزان قرار گيرد. به همين دليل است کهCAP، دسترسي به فناوري هايي با سرعت بالا را در نواحي روستايي موردحمايت جدي قرار مي دهد و با انجام اين کار به يکي از 10 اولويت کميسيون يعني «بازار واحد ديجيتال متصل» کمک مي کند. انتظار مي رود اين خط مشي در طول بازه زماني 2014 تا2020، خدمات و زيرساخت اينترنتيِ بهبوديافته را به 18 ميليون شهروند روستايي يعني معادل 6/4 درصد از جمعيت روستايي اتحاديه اروپا ارائه نمايد.

روي هم رفته، کشاورزي و توليد مواد غذايي، عناصر ضروري اقتصاد و جامعه اروپا مي باشند. اتحاديه اروپا با  28 دولت عضو تقريباً 11 ميليون مزرعه دارد و 22 ميليون نفر به طور دائم در حوزه کشاورزي مشغول به کار هستند. بخش هاي کشاورزي و مواد غذايي روي هم نزديک به 44 ميليون شغل در اتحاديه اروپا ايجاد کرده اند.

سياستمداران کشاورزي اروپا مي گويند حومه شهرهايشان در وضعيت طبيعي و اوليه خود نيست. حومه شهرها طي قرن ها توسط مزرعه داران شکل گرفته است، کشاورزي، محيط زيست متنوع اين مناطق و مناظر گوناگون آن را شکل داده است. حومه شهرها، سکونت گاهي طبيعي براي گونه هاي مختلف جانوارن و گياهان فراهم مي آورد. اين تنوع زيستي براي توسعه پايدار حومه شهر امري حياتي است. کشاورزان، حومه شهرها را به نفع همه ما مديريت مي کنند. آن ها خدمات عمومي ارائه مي دهند که مهم ترين آن ها مراقبت صحيح از خاک و نگهداري از مناظر و تنوع زيستي ما است. بازار، هزينه اي در قبال اين خدمات عمومي پرداخت نمي کند. اتحاديه اروپا به منظور جبران خدمات کشاورزان که به صورت عمومي به جامعه ارائه مي کنند به آن ها کمک هزينه اعطا مي نمايد.

ممکن است کشاورزان از پديده تغييرات آب وهوا آسيب جدي ببينند.CAP به آن ها کمک هاي مالي ارائه مي دهد تا روش ها و سيستم هاي کشاورزي خود را مطابق با روش هاي مقابله با اثرات منفي تغييرات آب  هوا سازگار نمايند.

برنامه ريزان CAP مي گويند: کشاورزان اولين کساني هستند که نياز به مراقبت از منابع طبيعي ما را تشخيص مي دهند. هر چه باشد، کشاورزان براي گذران زندگي روزانه خود به اين منابع متکي هستند. اتحاديه اروپا به منظور اجتناب از عوارض جانبي مربوط به برخي شيوه هاي مزرعه داري، بسته هايي تشويقي براي کشاورزان در نظر مي گيرد تا آن ها را به استفاده از روش هاي پايدار و دوستدار محيط زيست سوق دهد.

ازاين رو، مزرعه داران با چالش مضاعفي روبرو هستند؛ آن ها مي بايست درعين حالي که مواد غذايي توليد مي کنند از طبيعت و تنوع زيستي نيز مراقبت نمايند. کشاورزيِ پايدارِ زيست محيطي که محتاطانه از منابع طبيعي استفاده مي کند براي توليد مواد غذايي و همچنين کيفيت زندگي ما در امروز، فردا و نسل هاي آينده ضروري است.

پيمان رم، انجمن اقتصاد اروپا ( پيشرو اتحاديه اروپاي کنوني) متشکل از شش کشور اروپاي غربي را ايجاد کرد.

خط مشي کشاورزي مشترک پا به عرصه ظهور نهاد. CAP، باهدف تأمين مواد غذايي مقرون به صرفه براي شهروندان اتحاديه اروپا و ايجاد استانداردي مناسب براي زندگي مزرعه داران، به عنوان خط مشي مشترک در نظر گرفته شد.

CAP ،قرباني موفقيت خودش شد. مزارع رشد شگفت انگيزي را پشت سر گذاشتند و بيش ازاندازه نياز مواد غذايي توليد کردند. مازاد مواد غذايي ذخيره و منجر به ايجاد کوه هاي غذا شدند. اقدامات گوناگوني باهدف نزديک کردن ميزان توليد به سطح تقاضا در بازار معرفي شد.

1992، حمايت از توليد، جايگزين حمايت از بازار مي شود

CAP ، از حمايت از بازار به حمايت از توليدکننده تغيير جهت داد. حمايت از قيمت به نفع مصرف کننده کمتر و ارائه کمک هزينه هاي مستقيم به کشاورزان جايگزين آن شد.

اين اصلاحات مقارن با اجلاس ريو 1992 بود که نظام توسعه پايدار را پايه گذاري کرد.

CAP، کمک هزينه ارائه مي نمايد. اصلاح جديد  CAPپيوند ميان يارانه و توليد را قطع کرد. هم اکنون کشاورزان در شرايطي که مراقب کشتزارها، تأمين امنيت غذايي، محيط زيست، سلامتي حيوانات و استانداردهاي رفاه باشند کمک هزينه دريافت مي نمايند.

CAP اصلاح شد تا رقابت در اين بخش را تقويت نمايد، کشاورزي پايدار و نوآوري را ترويج دهد، از مشاغل و توسعه در نواحي روستايي حمايت کند و حمايت هاي مالي را در جهت استفاده سودآور از زمين سوق دهد.

برخلاف اغلب بخش هاي ديگر اقتصاد که مسئوليت آن بر عهده حکومت هاي ملي است، کشاورزي بخشي است که تقريباً به صورت انحصاري در سطح اروپا پشتيباني شده است. وجود يک خط مشي عمومي براي بخشي که تضمين امنيت غذايي ما را برعهده گرفته و نقشي کليدي در استفاده از منابع طبيعي و توسعه اقتصادي نواحي روستايي ايفا مي کند حائز اهميت است.

اهداف اصليCAP، بهبود بهره وري کشاورزي است تا هم مصرف کنندگان به منبع باثبات و مقرون به صرفه مواد غذايي دسترسي داشته باشند و هم نسبت به کسب درآمد معقول کشاورزان اتحاديه اروپا اطمينان حاصل شود.

همه دولت هاي عضو در اين دو هدف، مشترک هستند و هيچ کدام از اين اهداف بدون حمايت هاي مالي از کشاورزان و نواحي روستايي محقق نمي شوند. يک خط مشي مشترک در اتحاديه اروپا براي استفاده بهتر از منابع مالي، بهتر از 28 خط مشي ملي موازي خواهد بود.

وجود يک بازار بزرگ اروپايي براي محصولات کشاورزي با رويکرد مشترک حمايت از کشاورزي، تضمين کننده ايجاد شرايط منصفانه براي رقابت مزرعه داران در بازار داخلي اروپا و بازار جهاني است.

هيچ شکي وجود ندارد که در صورت فقدان يک خط مشي مشترک، هر يک از دولت هاي عضو اتحاديه اروپا خط مشي ملي خود را با ديدگاه هاي مختلف و سطوح متفاوتي از مداخله عمومي در دستور کار قرار مي دهند. اما تنظيم يک خط مشي تجاري واحد در سطح کشورهاي عضو، به واسطه برخورداري از قوانين مشترک، ضمن حفظ منافع ملي هر يک از کشورها، در صورت نياز به نوسانات بازار پاسخ مي دهد، از پيشرفت هاي حاصل از افزايش رقابت در کشاورزي اروپا محافظت مي کند و به اتحاديه اروپا فرصت مذاکره به عنوان يک واحد در مقابل شرکاي تجاري جهاني مي دهد.

کشاورزي يکي از معدود حوزه هايي است که در آن، خط مشي مشترک عمدتاً از طريق بودجه اتحاديه اروپا تأمين مي شود نه بودجه هاي ملي.

کشاورزي بيش از هر چيز به آب وهوا و شرايط جوي بستگي دارد. به علاوه، در کشاورزي شکاف زماني غيرقابل اجتنابي بين تقاضاي مصرف کننده و توانايي مزرعه دار براي تأمين نيازها وجود دارد. کاشت گندم بيشتر يا توليد شير بيشتر به ناچار زمان بر است. روند سريع تر مصرف مواد غذايي در مقايسه با محصولات غير غذايي باعث مي شود تغييرات هرچند کوچک در ميزان توليد اين مواد، اثرات زيادي بر قيمت ها داشته باشند.

اين نوع عدم اطمينان ها در کسب وکار، نقش مهم تدوين قوانين براي تضمين ثبات درآمد مزرعه داران را توجيه مي کند. کشاورزان در بطن تأمين مواد غذايي امن و مداوم براي بيش از 500 ميليون شهروند قرار دارند. بنابراين خط مشي کشاورزي مشترک، کشاورزان را به طرق زير حمايت مي کند:

 پرداخت هاي مستقيم به درآمد مزرعه کمک مي کند و به کشاورزان در قبال ارائه خدمات عمومي، مانند مراقبت از حومه شهر که معمولاً هزينه آن از جانب بازار تأمين نمي شود، وجه پرداخت مي شود.

کميسيون اروپا مي تواند در مواجهه با موقعيت هاي دشوار بازار مانند افت ناگهاني تقاضا به دلايلي مانند ترس از سالم نبودن کالا، يا افت قيمت درنتيجه عرضه بيش ازحد کالا، به صورت موقتي در بازار اقداماتي انجام دهد.

برنامه هاي توسعه ملي (و بعضاً منطقه اي)، به منظور پرداختن به نيازهاي خاص و چالش هاي پيش روي نواحي روستايي تدوين مي شوند و باوجوداينکه دولت هاي عضو، برنامه هايشان را از يک فهرست واحد اقتباس مي کنند، از انعطاف پذيري لازم براي شناسايي مهم ترين مسائل محدوده جغرافيايي خود که شرايط ويژه اقتصادي، طبيعي و ساختاري شان را منعکس مي کند نيز برخوردارند. «رويکرد رهبري» به عنوان جزء لاينفک برنامه توسعه روستايي، افراد بومي را تشويق مي کند تا به مقابله با مشکلات محلي بپردازند.

اقدامات مربوط به بازار و اعطاي کمک هزينه به طور مشخص از محل بودجه اتحاديه اروپا تأمين مالي مي شود درحالي که اقدامات توسعه روستايي، بر اساس برنامه ريزي چندساله از سوي دولت هاي عضو و به صورت مشترک تأمين اعتبار مي شوند. 

بعضي افراد، بودجه اختصاص يافته به CAPرا مسئله اي بحث برانگيز مي دانند.

مثلاً به کرات شنيده مي شود که نيمي از بودجه اتحاديه اروپا به CAPاختصاص داده شده است. اين ادعا، مکانيزم بودجه اي اتحاديه اروپا يا اهداف CAP را به خوبي موردبررسي قرار نداده است:

واضح است که CAP به تقريباً 40 درصد از بودجه اتحاديه اروپا نياز دارد، زيرا از معدود مواردي است که عمدتاً توسط دولت هاي عضو تأمين مالي مي شود. اما بايد در نظر داشت که بودجه CAP، در مفاد همه هزينه هاي عمومي اتحاديه اروپا قرار مي گيرد که از اين منظر ديگر بودجه CAP زياد نيست بلکه فقط 1درصد از کل هزينه عمومي اتحاديه اروپا را تشکيل مي دهد.

اين بودجه در سال 2016 تقريباً معادل 61 ميليارد يورو بود. درنهايت بودجه «خط مشي کشاورزي مشترک»، به عنوان بخشي از بودجه اتحاديه اروپا، در طول 30 سال گذشته به شدت کاهش پيداکرده و از حدود 75 درصد به کمتر از 40 درصد رسيده است.

در طول اين دوره، 18 دولت جديد به عضويت اتحاديه اروپا درآمدند، تعداد کشاورزان بيش از دو برابر شد و درنتيجه هم اکنون، مخارج به ازاي هر کشاورز بسيار کمتر از گذشته است.

تقريباً 11 ميليون مزرعه در اتحاديه اروپا وجود دارد و 44 ميليون نفر در سراسر زنجيره تأمين مواد غذايي در اتحاديه اروپا مشغول به کار هستند. کشاورزان اولين حلقه اين زنجيره هستند بنابراين آن ها نقش استراتژيک و اقتصادي بسيار مهمي ايفا مي کنند و اتحاديه اروپا نمي تواند ضرر از دست دادن احتمالي کشاورزان را جبران کند. مهارت هاي کشاورزي سنتي و تجربي را نمي توان از کتاب ها فراگرفت، بلکه از نسلي به نسل بعدي انتقال مي يابند. اما بسياري از جوانان، ديگر مزرعه داري را حرفه اي جذاب نمي بينند و درنتيجه تعداد کشاورزان در حال کاهش است. در سال 2013، تنها 6 درصد از مزارع توسط کشاورزان زير 25 سال و برعکس، 31 درصد آن ها توسط افراد بالاي 65 سال اداره مي شدند.

به همين دليل است کهCAP، با پرداخت کمک هزينة خريد زمين، ماشين آلات و تجهيزات و همچنين اعطاي کمک هزينه هاي آموزشي به کشاورزان جديد و قديم به منظور فراگيري روش هاي نوين توليد، به افراد جوان کمک مي کند تا کار در مزرعه را آغاز کنند.

تشويق کشاورزان جوان و حصول اطمينان از انتقال نسل به نسل حرفه کشاورزي، چالشي واقعي براي توسعه روستايي در اتحاديه اروپا است.

در بعضي از بخش هاي اروپا، کشاورزي واقعاً دشوار است. مانند نواحي تپه اي کوهستاني و يا دورافتاده. برپا نگه داشتن جوامع در اين مناطق از اهميت بالايي برخوردار است. CAP، کمک هزينه اي فراهم مي کند تا اين اطمينان حاصل شود که جوامع روستايي در نواحي آسيب پذير در سلامت اقتصادي قابل قبولي به سر مي برند و به تدريج ناپديد نمي شوند.

وضعيت نسبي درآمد مزرعه در مقايسه با درآمد غير کشاورزي

ارقام مربوط به سال 2014 هستند و درآمد مزرعه خانواده را در مقايسه با ميانگين دستمزد در کل اقتصاد نشان مي دهند. 40 درصد، 100 درصد.                                             منبع: کميسيون اروپا

جدول: توليد انواع محصولات کشاورزي از 2014 تا 2020 توسط مزرعه داران اتحاديه اروپا

محصولميزانواحد وزني

غلات300ميليون تن

شکر18ميليون تن

دانه هاي روغني30ميليون تن

روغن زيتون2ميليون تن

سيب10ميليون تن

گلابي2ميليون تن

مرکبات11ميليون تن

گوشت گاو و گوساله7ميليون تن

گوشت پرندگان13ميليون تن

تخم مرغ7ميليون تن

شير150ميليون تن

به لطف CAP، مزرعه داران آنچه که مصرف کنندگان نياز دارند را توليد مي کنند. شهروندان اتحاديه اروپا ذينفعان نهايي CAP هستند. مواد غذايي، همواره و به وفور در فروشگاه هاي بزرگ کشورهاي عضو اتحاديه اروپا، باکيفيت مناسب و معمولاً هم باقيمت ارزان يافت مي شود. اکنون خانواده ها در کشورهاي اتحاديه اروپا، به طور متوسط 11 درصد از کل هزينه خود را صرف خريد مواد غذايي مي کنند. اين درصد، نيمي از هزينه مشابه در سال 1962 است و در حالي است که مزرعه داران هر چه بيشتر مراقب هستند ضمن توليد از محيط زيست و زيبايي مناظر نيز محافظت کنند.

اروپا در بخش هايي مانند توليد روغن زيتون، محصولات لبني، گوشت، نوشيدني ها و بسياري کالاهاي ديگر در دنيا پيشروست، به علاوه، مصرف کنندگان اتحاديه اروپا مي توانند به سادگي نحوه و مکان توليد مواد غذايي را شناسايي و هنگام خريد آگاهانه انتخاب کنند زيرا برچسب گذاري و قوانين رديابي اتحاديه اروپا اطلاعات موردنياز را به آنان مي دهد.

بسياري از مصرف کنندگان اتحاديه اروپا محصولات محلي يا منطقه اي را درصورتي که موجود باشند ترجيح مي دهند. تخصص هاي سنتي محبوبيت روزافزوني پيداکرده و درنتيجه بسياري از کشاورزان محصولات خود را فراوري و نوعي ارزش بومي به آن اضافه مي کنند تا در بازارهاي مخصوص، مستقيماً به مصرف کنندگان بفروشند. اتحاديه اروپا از طريق ثبت بيش از 3400 گونه محصول به عنوان شاخص هاي جغرافيايي، از اين گرايش مصرف کنندگان پشتيباني مي کند. اين شاخص ها محصولات را برخاسته از قلمرو، کشور، منطقه يا محلي خاص معرفي مي کند که کيفيت، شهرت يا ساير ويژگي هاي آن ها با منشأ جغرافيايي پيوند خورده است.

تقريباً نيمي از سرزمين اتحاديه اروپا زير کشت است. اين امر حقيقتاً مزرعه داري را ازنظر محيط زيست طبيعي به موضوعي بسيار مهم تبديل کرده است. طي قرن ها، کشاورزي به ايجاد و حفظ انواع سکونت گاه هاي نيمه طبيعي ارزشمند کمک کرده است. امروزه اين سکونت گاه ها بسياري از مناظر سراسر اتحاديه اروپا را شکل داده اند و مأمني براي تنوع غني گونه هاي حيات وحش به شمار مي آيند. کشاورزي و طبيعت بر يکديگر اثر مي گذارند و به لطف اصلاحات متوالي CAP، روش هاي کشاورزي اتحاديه اروپا بيش ازپيش سازگار با محيط زيست هستند.

بنابراين کشاورزان فعلي دو نقش دارند: توليد مواد غذايي و مديريت حومه شهر. در دومين مورد آن ها نيازهاي عمومي جامعه را تأمين مي کنند به گونه اي که همه ساکنان حال و آينده، از نواحي حومه شهري که با دقت مديريت شده و مراقبت شده، سود مي برند. کاملاً منصفانه است که CAP،  به خاطر ارائه اين خدمات عمومي ارزشمند به کشاورزان پاداش دهد.

بعد از اصلاحات 2013، کشاورزان مي بايست براي دريافت کمک هزينه کامل، روش هاي کشاورزي پايدار محيط زيستي اتخاذ کنند. درواقع آن ها مي بايست نواحي چمنزار دائمي را حفظ و کمترين ميزان محصول را کشت کنند زيرا چمن در جذب دي اسيد کربن و نهايتاً مقابله با تغييرات آب و هوايي مؤثر است و همچنين بايد 5 درصد از نواحي زراعي خود را به نحوي زير کشت ببرند که تنوع زيستي را تقويت کند، يعني دستورالعملي که به «کشاورزي با تمرکز زيست محيطي» مشهور است. هرچقدر کشاورزان شيوه هاي سختگيرانه تري را در «کشاورزي زيست محيطي» برگزينند حمايت هاي مضاعفي نيز دريافت خواهند کرد. به علاوه، CAP، شيوه هاي ديگر کشاورزي از قبيل محافظت از ارزش جذابيت ديداري مناظر را ترويج مي نمايد. مديريت منابع آب نيز از ديگر اولويت هاي کشاورزان است که بايد مورد ملاحظه قرار گيرد.

برنامه Natura 2000  اتحاديه اروپا ابزار مناسبي در اين زمينه است. اين برنامه شبکه اي متشکل از حدود27000 سايت است که تقريباً يک پنجم سرزمين اتحاديه اروپا را پوشش مي دهند و هدف آن محافظت از تنوع زيستي اروپا است. اين سايت ها نواحي محافظت شدة محصور نيستند بلکه باز و اغلب به فعاليت هاي انساني پايدار و بهره برداري از زمين وابسته هستند که آن ها را طي سال هاي متمادي شکل داده و حفظ کرده است. بسياري از سايت ها در کشتزارها قرار دارند و کشاورزان متعهد هستند که با روشي خاص زمين کشتزار را مديريت کنند تا تنوع زيستي حفظ شود.

سن مزرعه داران در حال افزايش است: زير 35 سال 6 درصد، از 35 تا 44 سال، 15 درصد، از 45 تا 54 سال 23 درصد، از 55 تا 64 سال 24 درصد، 65 سال به بالا 31 درصد

باوجوداينکه مزرعه داري فعاليت اقتصادي اصلي در بيشتر مناطق روستايي است اما همان گونه که پيش ازاين نيز اشاره شد؛ کشاورزان کارهايي فراتر از کشت انجام مي دهند مانند اينکه محصولاتشان را فراوري کرده و مستقيماً به مصرف کننده ها مي فروشند. درواقع اصلاحات 2013، فروش مستقيم محصولات غذايي را براي مثال از طريق بازارهاي کشاورزان ترويج داد.

تقريباً  نيمي از جمعيت اتحاديه اروپا در نواحي روستايي زندگي مي کنند. امکان زنده و در کنار هم نگه داشتن بسياري از جوامع بدون کشاورزي ضعيف است. اگر مزرعه داري از بين برود در بسياري از نواحي با مشکل ترک سرزمين مواجه خواهيم بود.

به همين دليل است که CAP، به مزرعه داران کمک مالي ارائه مي کند تا مطمئن شود که آن ها به کار کردن در زمين ها ادامه مي دهند و از طريق نوسازي روستاهاي خود، حفظ مناظر و يا انجام پروژه هاي ميراث فرهنگي و بسياري فعاليت هاي ديگر که به طور مستقيم يا غيرمستقيم با کشاورزي و اقتصاد روستايي مرتبط هستند شغل هاي جديدي ايجاد مي کنند.

اين کار به جلوگيري از تخليه جمعيت روستايي در مواجهه با کمبود فرصت هاي شغلي و بيکاري شديد در شهرها کمک مي کند. خدمات عمومي مانند مدارس و امکانات بهداشتي کماکان ارائه شده و بهبود مي يابد؛ اين انگيزه خوبي براي باقي ماندن روستاييان در حومه شهر و بزرگ کردن فرزندانشان در همان محل است. پويايي مزرعه هاي خانوادگي کوچک مي بايست تقويت شود. بسياري از مزرعه داران بيش از 55 سال سن دارند و در آينده نزديک از مزرعه داري فعال بازنشسته مي شوند. اتحاديه اروپا دريافته است که ساختار سني کشاورزان تبديل به موضوعي نگران کننده شده است اگر بخواهيم که روستاها خالي از سکنه نشوند و در مواجهه با چالش هاي پيش روي خود موفق باشند کمک به مزرعه داران جوان براي شروع به کار يک خط مشي اجباري است.

 CAP، رقابت پذيري و نوآوري را به همراه دارد و به مزرعه داران کمک مي کند تا مولدتر بوده و مهارت هاي فني خود را ارتقا دهند.

CAP، در سال هاي اوليه شروع به کار، کشاورزان را تشويق به استفاده از ماشين آلات مدرن و تکنيک هاي جديد ازجمله استفاده از کودهاي شيميايي و محصولات محافظت از گياه کرد. اين موارد ضروري بودند زيرا در آن زمان، اولويت کشت مواد غذايي بيشتر براي جمعيت بود.

اين خط مشي مؤثر بود. توليد محصولات افزايش يافت و ميزان برداشت رشد داشت. اما از سال 2000 به بعد ثابت مانده است. در سال هاي پيش رو، پژوهش و نوآوري براي کشاورزان به منظور «توليد بيشتر از منابع کمتر» امري ضروري است. با توجه به مازاد مواد غذايي باقي مانده، نقطه تأکيد تغيير کرده است. اکنون، CAPبه کشاورزان کمک مي کند تا:

به روشي زراعت کنند که انتشار گازهاي گلخانه اي کاهش يابد 

از تکنيک هاي کشاورزي سازگار با محيط زيست استفاده کنند

به استانداردهاي سلامت عمومي و امنيت محيط زيست و حيوانات دست يابند

گونه هاي خاص غذايي منطقه خود را توليد و به بازار عرضه کنند 

استفاده مولدتري از جنگل ها و درختان داشته باشند

کاربردهاي جديدي از محصولات کشاورزي در بخش هايي همچون لوازم آرايشي، دارو و صنايع دستي ارائه دهند.

خط مشي کشاورزي مشترک، مواد غذايي فراوان و سالم و باقيمت ارزان و عادلانه را بر سر سفره ما  فراهم مي آورد.

CAP در طول سال ها تکامل يافته است تا با شرايط اقتصادي متغير و نيازهاي شهروندان همگام شود. اکثريت قريب به اتفاق شهروندان از اين خط مشي پشتيباني کرده و فوايد مهم آن را درک مي کنند.

اين خط مشي در سال 2013 تغيير شکل پيداکرده تا با چالش هاي آتي دست وپنجه نرم کند. اين خط مشي انتظارات جامعه را مدنظر قرار داده که اين امر منجر به تغييرات بسيار گسترده تر خواهد شد. حمايت هاي مستقيم، منصفانه تر و سبزتر مي شوند، جايگاه کشاورزان در مقابل ساير دست اندرکاران زنجيره غذا مستحکم تر مي گردد و خط مشي به طورکلي کارآمدتر و شفاف تر خواهد بود. CAP، نمايانگر واکنش قوي اتحاديه اروپا به چالش هاي امنيت غذايي، تغييرات آب وهوا و همچنين رشد جوامع روستايي و اشتغال زايي در آن است.  CAP، به ترويج رشد هوشمند، پايدار و فراگير ادامه مي دهد.

همان طور که CAP در طول 50 سال گذشته در حال اجرا بوده است به تکامل و سودرساني به همه شهروندان اروپا ادامه خواهد داد.