علی قنبری - اقتصاددان و مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران
از جمله عواملی که بحران خشکسالی را در سال‌های اخیر تشدید کرد و در صورت بی‌توجهی منجر به افزایش روند رشد این پدیده می‌شود باید به برداشت و استفاده نادرست از منابع زیرزمینی آب و شیوه‌های نادرست استفاده از آب‌ها اشاره کرد. همچنین از دیگر دلایلی که در این خصوص باید مورد تأکید قرار داد شیوه‌های نادرست آبیاری و استفاده نادرست از آب در بخش‌های مختلف صنعتی است.
بحرانی که تحت عنوان خشکسالی توسط کارشناسان هشدار داده می‌شود، اتفاقی است که از هم‌اکنون آغاز شده است. از چند سال پیش و به دنبال کاهش میزان بارندگی در کشور با پدیده خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنیم. براین اساس به جای اینکه خطر بحران خشکسالی را در 30سال آینده مطرح کنیم بهتر است این طور بگوییم که بحران خشکسالی در ایران دامن گسترده و هر راهکاری که داریم باید از امروز به کار ببندیم. همان‌طور که بررسی میزان بارندگی نشان می‌دهد کشور ایران در میان کشورهای کم بارش قرار دارد و حجم بارش‌ها هم در سال‌های اخیر کمتر از گذشته شده است؛ به همین دلیل نباید خود را با کشورهایی که سابقه بارش زیاد دارند مقایسه کنیم. در حال حاضر حجم بارش‌ها در ایران بین 230 تا 280 میلیمتر است و این رقم در دنیا به 800 تا 900 میلیمتر می‌رسد و همان‌طور که آمار هم نشان می‌دهد ایران در جمع کشورهای کم بارش قرار گرفته است.
از جمله عواملی که بحران خشکسالی را در سال‌های اخیر تشدید کرد و در صورت بی‌توجهی منجر به افزایش روند رشد این پدیده می‌شود، باید به برداشت و استفاده نادرست از منابع زیرزمینی آب و شیوه‌های نادرست استفاده از آب‌ها اشاره کرد.
همچنین از دیگر دلایلی که در این خصوص باید مورد تأکید قرار داد، شیوه‌های نادرست آبیاری و استفاده نادرست از آب در بخش‌های مختلف صنعتی است. در این میان تصفیه نکردن آب و راه‌اندازی فاضلاب هم دیگر از دلایل تشدید بحران خشکسالی و بی‌آبی در کشور است، به همین دلیل دولت باید توجه خاصی به شیوه درست استفاده از آب در کشور داشته باشد.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در این خصوص باید مورد توجه قرار بگیرد، بالا بودن مصرف سرانه آب در ایران با وجود کم بودن میزان بارندگی است، به طوری که علاوه بر مصرف بی‌رویه آب شرب در شهرها میزان مصرف آب‌های زیرزمینی هم در بخش کشاورزی رقم بالایی را نشان می‌دهد. در بررسی راهکارهایی که می‌توان مانعی بر تشدید بحران خشکسالی در کشور گذاشت، استفاده از روش‌های مناسب آبخیزداری و بهره‌گیری از شیوه فنی مناسب در آبیاری کشاورزی است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود در بخش کشاورزی بیشترین حجم مصرف آب وجود دارد، چراکه برخی محصولات مصرف آب بسیار بالایی دارند و به همین دلیل تولیدشان منجر به هدررفت بالای آب می‌شود؛ به همین دلیل پیشنهاد داده شده این محصولات به جای تولید داخل وارد شوند.
با این شرایط اگر دولت چاره‌ای برای خشکسالی نیندیشد، عوارض و آسیب‌های اجتماعی زیادی به وجود می‌آید که مهم ترین آن بیکاری روستاییان و گسیل جمعیت روستایی به شهرهاست، چراکه با تداوم خشکسالی، دیگر امکان کشت محصول در برخی مناطق از بین می‌رود و دوباره پدیده ناگوار حاشیه‌نشینی و زاغه‌نشینی تشدید می‌شود.
از جمله عواملی که بحران خشکسالی را در سال‌های اخیر تشدید کرد و در صورت بی‌توجهی منجر به افزایش روند رشد این پدیده می‌شود باید به برداشت و استفاده نادرست از منابع زیرزمینی آب و شیوه‌های نادرست استفاده از آب‌ها اشاره کرد. همچنین از دیگر دلایلی که در این خصوص باید مورد تأکید قرار داد شیوه‌های نادرست آبیاری و استفاده نادرست از آب در بخش‌های مختلف صنعتی است.
بحرانی که تحت عنوان خشکسالی توسط کارشناسان هشدار داده می‌شود، اتفاقی است که از هم‌اکنون آغاز شده است. از چند سال پیش و به دنبال کاهش میزان بارندگی در کشور با پدیده خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنیم. براین اساس به جای اینکه خطر بحران خشکسالی را در 30سال آینده مطرح کنیم بهتر است این طور بگوییم که بحران خشکسالی در ایران دامن گسترده و هر راهکاری که داریم باید از امروز به کار ببندیم. همان‌طور که بررسی میزان بارندگی نشان می‌دهد کشور ایران در میان کشورهای کم بارش قرار دارد و حجم بارش‌ها هم در سال‌های اخیر کمتر از گذشته شده است؛ به همین دلیل نباید خود را با کشورهایی که سابقه بارش زیاد دارند مقایسه کنیم. در حال حاضر حجم بارش‌ها در ایران بین 230 تا 280 میلیمتر است و این رقم در دنیا به 800 تا 900 میلیمتر می‌رسد و همان‌طور که آمار هم نشان می‌دهد ایران در جمع کشورهای کم بارش قرار گرفته است.
از جمله عواملی که بحران خشکسالی را در سال‌های اخیر تشدید کرد و در صورت بی‌توجهی منجر به افزایش روند رشد این پدیده می‌شود، باید به برداشت و استفاده نادرست از منابع زیرزمینی آب و شیوه‌های نادرست استفاده از آب‌ها اشاره کرد.
همچنین از دیگر دلایلی که در این خصوص باید مورد تأکید قرار داد، شیوه‌های نادرست آبیاری و استفاده نادرست از آب در بخش‌های مختلف صنعتی است. در این میان تصفیه نکردن آب و راه‌اندازی فاضلاب هم دیگر از دلایل تشدید بحران خشکسالی و بی‌آبی در کشور است، به همین دلیل دولت باید توجه خاصی به شیوه درست استفاده از آب در کشور داشته باشد.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در این خصوص باید مورد توجه قرار بگیرد، بالا بودن مصرف سرانه آب در ایران با وجود کم بودن میزان بارندگی است، به طوری که علاوه بر مصرف بی‌رویه آب شرب در شهرها میزان مصرف آب‌های زیرزمینی هم در بخش کشاورزی رقم بالایی را نشان می‌دهد. در بررسی راهکارهایی که می‌توان مانعی بر تشدید بحران خشکسالی در کشور گذاشت، استفاده از روش‌های مناسب آبخیزداری و بهره‌گیری از شیوه فنی مناسب در آبیاری کشاورزی است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود در بخش کشاورزی بیشترین حجم مصرف آب وجود دارد، چراکه برخی محصولات مصرف آب بسیار بالایی دارند و به همین دلیل تولیدشان منجر به هدررفت بالای آب می‌شود؛ به همین دلیل پیشنهاد داده شده این محصولات به جای تولید داخل وارد شوند.
با این شرایط اگر دولت چاره‌ای برای خشکسالی نیندیشد، عوارض و آسیب‌های اجتماعی زیادی به وجود می‌آید که مهم ترین آن بیکاری روستاییان و گسیل جمعیت روستایی به شهرهاست، چراکه با تداوم خشکسالی، دیگر امکان کشت محصول در برخی مناطق از بین می‌رود و دوباره پدیده ناگوار حاشیه‌نشینی و زاغه‌نشینی تشدید می‌شود.
نظر شما