منصور انصاری
در بسياري از گفته ها، مصاحبه ها، بازديدها، ملاقاتهاي رسمي، نتايج جلسات و نشست ها و سازماندهي كنفرانس ها و سمينارها از سوي وزير جهاد كشاورزي تعدادي از معاونان و بعضي از مديران ارشد اين وزارتخانه نوعي باور و تاكيد بر تعامل با جهان و كشورهاي پيشرفته براي انتقال دانش، توانايي هاي فني و تكنولوژيكي و شيوه هاي مدرن توليد و استفاده از تجارب جهاني براي بهبود توليد به خوبي آشكار است، بهره گيري از نژادهاي برتر و به كارگيري دستاوردهاي ژنوميك در عرصه دامپروري، استفاده از واريته هاي پربازده در عرصه باغباني و انتقال دانش، واردات بذور پرتوليد و يا مقاوم در مقابل خشكي، درختچه هاي پايه براي واريته گيري، تكنولوژي پرورش ماهي در قفس و دهها و بلكه صدها عنوان ديگر در لابه لاي گفته ها و اقدامات اجرايي به خوبي مشهود است كه نشان مي دهد ديدگاه و نهايتا سياست جديدي در رأس وزارت جهاد كشاورزي مورد توجه براي برنامه ريزي و حل معضلات تاريخي كشاورزي كشور قرار گرفته است. اين رويكرد جديد در حالي است كه شاهد هستيم در ميان رده هاي دوم اجرايي اين وزارتخانه و چه بسا بسياري از مديران مياني در سطح كشور نگرشي متفاوت و بعضا متناقض منشاء اثر و تصميم گيري و برخورد با سرمايه گذاران و فعالان بخش خصوصي است. شاهد بوديم يكي از مديران مياني يك سازمان متولي و مسئول پيشگيري و درمان در عرصه دام و طيور در يك برنامه پربيننده تلويزيوني كه مي توانست فرصتي براي ترويج و آموزش صحيح به كارگيري داروها و مواد بيولوژيكي دامپزشكي در عرصه توليد باشد، به دفاع غيرمستدل و البته سياسي براي استفاده از نوعي واكسن توليد داخل مي پردازد و در عين حال نوع ديگري از واكسن وارداتي كه مراحل واردات، يعني عبور از هفت خان رستم را از همين سازمان سپري كرده است تقبيح و يا مورد انتقاد و باز هم غيرمستدل قرار مي¬دهد و موازي با اين برخورد مي شنويم كه دامداري با صراحت و مستقيم در مورد يك واكسن يا داروي داخلي به وزير مي گويد؛ "انگار آب هندوانه به دام خود تزريق كرده ايم". اين تناقضات بايد به نفع توليد و بدون تعصب رفع شود، دليلي وجود ندارد كه از جيب توليدكنندگان با ايجاد انحصار و محدوديت يك دارو يا واكسن با كمترين ماده مؤثر را به فروش برسانيم و در فكر افزايش كيفيت آن نيز نباشيم!
از سوي ديگر و در شرايطي كه شاهد تعامل جهاني براي انتقال بهترين يافته هاي علمي و مواد اوليه براي بهبود ضريب توليد در زيربخش هاي مختلف كشاورزي هستيم از آنچه كه بخش خصوصي طي ساليان گذشته در دشوارترين شرايط سياسي يعني تحريم ها براي تحقق همين هدف يعني بهبود ضريب تبديل توليدات كشاورزي انجام داده است به كلي غافل هستيم، يعني سرمايه گذار بخش خصوصي قبل از دولت و به جاي دولت، خود وارد تعاملات جهاني شده است؛ آخرين تكنولوژي توليد را خريداري، كارخانه اي با هزار مرارت و ريسك احداث و يك توليد نمونه و كم نظير مطابق با استاندارد اروپا به بازار عرضه مي كند، اين كارخانه و محصول آن مورد بازديد و تعريف و تمجيد مسئولان، كارشناسان و حتي معاونان مرتبط قرار مي گيرد ولي هيچكدام از آنان كه بازديد كرده اند و در تلاش سفر به اروپا براي برقراري مراودات با كشورهاي اروپايي هستند اقدامي عملي براي استفاده از اين تعامل تحقق يافته و آنچه كه مي گويند در نوع خود بي نظير است نمي كنند!
اين تناقض نيز بايد به نفع بخش خصوصي يعني توليد ملي حل شود، به طور نمونه يك شركت صددرصد ايراني طي چند سال گذشته با بهره گيري از مدرن ترين تكنولوژي صنایع عذایی و خوراک دام وطیور در دنيا يعني "تكنولوژي بولر" (BÜHLER) سوئيس، يك كارخانه منحصر به فرد توليد "فول فت سوياي اكسترود شده" احداث كرده است كه در آن دانه سویا با استفاده از تکنولوژی و ماشین آلات پیشرفته فرآوري شده و محصولی تولید می شود که كيفيت و استاندارد آن تا آنجاست كه در اروپا بازار داشته و با همه محدوديت ها قابلیت صادرات به كشورهاي اروپايي را دارد ولي در داخل ناگزير است فقط با 20 درصد ظرفيت توليد، خود را سرپا نگه دارد چرا كه هيچ حمايت مستقيم يا غير مستقيمي از سوي نهادهاي دولتي مرتبط كه خريدار مواد اوليه براي دام و طيور هستند از اين سرمايه گذاري مفيد صورت نمي گيرد، حتي وزارتخانه اي كه در جستجوي تعامل با كشورهاي پيشرفته جهان براي احداث چنين واحدها يا مثلا امضاء پروتكلي هايي براي واردات تكنولوژي اينگونه كارخانجاتي مي باشد، در حوزه ترويج و آموزش توصيه اي به تشكل هاي مرغداري و دامداري براي استفاده از "فول فت سويای اکسترود شده" كه حاصل يك تعامل جهاني براي انتقال دانش فني است نمي كند، توليدي كه با نظارت يك آزمايشگاه مجهز و مدرن كنترل كيفيت عرضه مي شود و بزرگترين و پیشرفته ترین كارخانه در نوع خود در خاورميانه مي باشد. اين يك سوأل بنيادين و تعيين كننده است كه وقتي كه ما بارها تاكيد مي كنيم برآنيم با تحول در عرصه دام و طيور مثلاً با بهره گيري از اسپرم ها، جنين هاي برتر يا به كارگيري دام هاي ژنوميك در عين كاهش تعداد دامهاي مولد و در نتيجه كاهش ميزان علوفه و خوراك دام، شير و گوشت بيشتري توليد كنيم چرا تلاش نمي كنيم ترويج و آموزش يا حتي اقدام عملي خريد¬هاي دولتي يا هدايت شده تشكلها را به سوي استفاده از يك ماده اوليه با شهرت جهاني به نام "فول فت سويای اکسترود شده" كه در فرآوريش ارزش افزوده بيشتري نسبت به كنجاله سويا و روغن نهفته است، هدايت كنيم؟ يك ماده خوراكي براي دام و طيور و آبزيان كه به دلیل بهره بردن از تکنولوژی پیشرفته و ماشین آلات مدرن، به عنوان یکی از دستاوردهاي علمي و نوين در عرصه تغذيه به شمار مي رود و حتي مي تواند جايگزين مفيدتري براي بخش عمده اي از كنجاله سويا و روغن توأمان در جيره طيور شود و صرفه اقتصادي بيشتري را نيز نصيب دامدار و مرغدار كند، اما چون بخش خصوصي اين سرمايه گذاري و اقدام منحصر به فرد را انجام داده است اكراه داريم با شجاعت از آن حمايت كنيم و بگوييم مصرف "فول فت سويای اکسترود شده" شركت فلان يا بهمان بخش خصوصي باعث افزایش تولید شیر و بهبود کیفیت چربی و چرخه های تولید مثلی در دامهای شیری و نیز موجب سلامت و بهبود سيستم ايمني طيور و كاهش تلفات در واحدهاي "مرغ گوشتي"، "تخمگذار" و "مادر" مي شود، در حالي كه اگر از يك نمونه همين كارخانه در خارج از كشور مثلا در يكي از كشورهاي اروپايي بازديد كنيم به صراحت مي گوييم عجب پيشرفت حيرت انگيزي!
يك مطالعه مختصر از مقالات متعددي كه يكي از محققان نام آشناي كشورمان در اين زمينه انجام داده است به راحتي آشكار مي سازد كه مصرف اين ماده غذايي فرآوري شده با آخرين تكنولوژي روز دنيا موجب افزايش گوشت، بزرگ شدن تخم مرغ و در نهايت كاهش مصرف خوراك و بهبود ضريب تبديل در واحدهاي گوشتي و تخم گذار شده است، در واقع "فول فت سويای اکسترود شده" كه به راحتي جايگزين بخش عمده اي از كنجاله سويا و روغن در خوراك طيور خواهد بود، موجب افزايش كميت و كيفيت گوشت مرغ و تخم مرغ مي شود. همچنین این ماده غذایی، به دلیل برخورداری از فرآوری پیشرفته اکستروژن موجب افزایش میزان پروتئین عبوری از دستگاه گوارش نشخوارکنندگان شده ضمن بالا بردن میزان تولید شیر موجب بهبود كيفيت شير و گوشت قرمز می گردد. و در نهايت بايد خلاصه كرد و گفت؛ اگر روزي تابوي نزديكي به بخش خصوصي به گونه اي شكسته شود كه دولت يا وزارتخانه مرتبط دريابد بخش خصوصي هم مي تواند به خوبي و سلامت در تحقق سياست هاي دولت ايفاي نقش كند و كاري كه دولت با دشواري و عبور از دالانهاي تنگ و تاريك بوروكراسي و سياسي با صرف وقت بسيار انجام مي دهد بخش خصوصي با سهولت بيشتر به سرانجام مي رساند، آنگاه بايد باور كنيم كه سياست جديد وزارتخانه يا قصد مهندس حجتي اين است كه با بهره گيري از دانش و تكنولوژي مدرن در قالب تعامل هاي جهاني راندمان توليدات كشاورزي در زيربخش هاي مختلف را افزايش دهد.
در بسياري از گفته ها، مصاحبه ها، بازديدها، ملاقاتهاي رسمي، نتايج جلسات و نشست ها و سازماندهي كنفرانس ها و سمينارها از سوي وزير جهاد كشاورزي تعدادي از معاونان و بعضي از مديران ارشد اين وزارتخانه نوعي باور و تاكيد بر تعامل با جهان و كشورهاي پيشرفته براي انتقال دانش، توانايي هاي فني و تكنولوژيكي و شيوه هاي مدرن توليد و استفاده از تجارب جهاني براي بهبود توليد به خوبي آشكار است، بهره گيري از نژادهاي برتر و به كارگيري دستاوردهاي ژنوميك در عرصه دامپروري، استفاده از واريته هاي پربازده در عرصه باغباني و انتقال دانش، واردات بذور پرتوليد و يا مقاوم در مقابل خشكي، درختچه هاي پايه براي واريته گيري، تكنولوژي پرورش ماهي در قفس و دهها و بلكه صدها عنوان ديگر در لابه لاي گفته ها و اقدامات اجرايي به خوبي مشهود است كه نشان مي دهد ديدگاه و نهايتا سياست جديدي در رأس وزارت جهاد كشاورزي مورد توجه براي برنامه ريزي و حل معضلات تاريخي كشاورزي كشور قرار گرفته است. اين رويكرد جديد در حالي است كه شاهد هستيم در ميان رده هاي دوم اجرايي اين وزارتخانه و چه بسا بسياري از مديران مياني در سطح كشور نگرشي متفاوت و بعضا متناقض منشاء اثر و تصميم گيري و برخورد با سرمايه گذاران و فعالان بخش خصوصي است. شاهد بوديم يكي از مديران مياني يك سازمان متولي و مسئول پيشگيري و درمان در عرصه دام و طيور در يك برنامه پربيننده تلويزيوني كه مي توانست فرصتي براي ترويج و آموزش صحيح به كارگيري داروها و مواد بيولوژيكي دامپزشكي در عرصه توليد باشد، به دفاع غيرمستدل و البته سياسي براي استفاده از نوعي واكسن توليد داخل مي پردازد و در عين حال نوع ديگري از واكسن وارداتي كه مراحل واردات، يعني عبور از هفت خان رستم را از همين سازمان سپري كرده است تقبيح و يا مورد انتقاد و باز هم غيرمستدل قرار مي¬دهد و موازي با اين برخورد مي شنويم كه دامداري با صراحت و مستقيم در مورد يك واكسن يا داروي داخلي به وزير مي گويد؛ "انگار آب هندوانه به دام خود تزريق كرده ايم". اين تناقضات بايد به نفع توليد و بدون تعصب رفع شود، دليلي وجود ندارد كه از جيب توليدكنندگان با ايجاد انحصار و محدوديت يك دارو يا واكسن با كمترين ماده مؤثر را به فروش برسانيم و در فكر افزايش كيفيت آن نيز نباشيم!
از سوي ديگر و در شرايطي كه شاهد تعامل جهاني براي انتقال بهترين يافته هاي علمي و مواد اوليه براي بهبود ضريب توليد در زيربخش هاي مختلف كشاورزي هستيم از آنچه كه بخش خصوصي طي ساليان گذشته در دشوارترين شرايط سياسي يعني تحريم ها براي تحقق همين هدف يعني بهبود ضريب تبديل توليدات كشاورزي انجام داده است به كلي غافل هستيم، يعني سرمايه گذار بخش خصوصي قبل از دولت و به جاي دولت، خود وارد تعاملات جهاني شده است؛ آخرين تكنولوژي توليد را خريداري، كارخانه اي با هزار مرارت و ريسك احداث و يك توليد نمونه و كم نظير مطابق با استاندارد اروپا به بازار عرضه مي كند، اين كارخانه و محصول آن مورد بازديد و تعريف و تمجيد مسئولان، كارشناسان و حتي معاونان مرتبط قرار مي گيرد ولي هيچكدام از آنان كه بازديد كرده اند و در تلاش سفر به اروپا براي برقراري مراودات با كشورهاي اروپايي هستند اقدامي عملي براي استفاده از اين تعامل تحقق يافته و آنچه كه مي گويند در نوع خود بي نظير است نمي كنند!
اين تناقض نيز بايد به نفع بخش خصوصي يعني توليد ملي حل شود، به طور نمونه يك شركت صددرصد ايراني طي چند سال گذشته با بهره گيري از مدرن ترين تكنولوژي صنایع عذایی و خوراک دام وطیور در دنيا يعني "تكنولوژي بولر" (BÜHLER) سوئيس، يك كارخانه منحصر به فرد توليد "فول فت سوياي اكسترود شده" احداث كرده است كه در آن دانه سویا با استفاده از تکنولوژی و ماشین آلات پیشرفته فرآوري شده و محصولی تولید می شود که كيفيت و استاندارد آن تا آنجاست كه در اروپا بازار داشته و با همه محدوديت ها قابلیت صادرات به كشورهاي اروپايي را دارد ولي در داخل ناگزير است فقط با 20 درصد ظرفيت توليد، خود را سرپا نگه دارد چرا كه هيچ حمايت مستقيم يا غير مستقيمي از سوي نهادهاي دولتي مرتبط كه خريدار مواد اوليه براي دام و طيور هستند از اين سرمايه گذاري مفيد صورت نمي گيرد، حتي وزارتخانه اي كه در جستجوي تعامل با كشورهاي پيشرفته جهان براي احداث چنين واحدها يا مثلا امضاء پروتكلي هايي براي واردات تكنولوژي اينگونه كارخانجاتي مي باشد، در حوزه ترويج و آموزش توصيه اي به تشكل هاي مرغداري و دامداري براي استفاده از "فول فت سويای اکسترود شده" كه حاصل يك تعامل جهاني براي انتقال دانش فني است نمي كند، توليدي كه با نظارت يك آزمايشگاه مجهز و مدرن كنترل كيفيت عرضه مي شود و بزرگترين و پیشرفته ترین كارخانه در نوع خود در خاورميانه مي باشد. اين يك سوأل بنيادين و تعيين كننده است كه وقتي كه ما بارها تاكيد مي كنيم برآنيم با تحول در عرصه دام و طيور مثلاً با بهره گيري از اسپرم ها، جنين هاي برتر يا به كارگيري دام هاي ژنوميك در عين كاهش تعداد دامهاي مولد و در نتيجه كاهش ميزان علوفه و خوراك دام، شير و گوشت بيشتري توليد كنيم چرا تلاش نمي كنيم ترويج و آموزش يا حتي اقدام عملي خريد¬هاي دولتي يا هدايت شده تشكلها را به سوي استفاده از يك ماده اوليه با شهرت جهاني به نام "فول فت سويای اکسترود شده" كه در فرآوريش ارزش افزوده بيشتري نسبت به كنجاله سويا و روغن نهفته است، هدايت كنيم؟ يك ماده خوراكي براي دام و طيور و آبزيان كه به دلیل بهره بردن از تکنولوژی پیشرفته و ماشین آلات مدرن، به عنوان یکی از دستاوردهاي علمي و نوين در عرصه تغذيه به شمار مي رود و حتي مي تواند جايگزين مفيدتري براي بخش عمده اي از كنجاله سويا و روغن توأمان در جيره طيور شود و صرفه اقتصادي بيشتري را نيز نصيب دامدار و مرغدار كند، اما چون بخش خصوصي اين سرمايه گذاري و اقدام منحصر به فرد را انجام داده است اكراه داريم با شجاعت از آن حمايت كنيم و بگوييم مصرف "فول فت سويای اکسترود شده" شركت فلان يا بهمان بخش خصوصي باعث افزایش تولید شیر و بهبود کیفیت چربی و چرخه های تولید مثلی در دامهای شیری و نیز موجب سلامت و بهبود سيستم ايمني طيور و كاهش تلفات در واحدهاي "مرغ گوشتي"، "تخمگذار" و "مادر" مي شود، در حالي كه اگر از يك نمونه همين كارخانه در خارج از كشور مثلا در يكي از كشورهاي اروپايي بازديد كنيم به صراحت مي گوييم عجب پيشرفت حيرت انگيزي!
يك مطالعه مختصر از مقالات متعددي كه يكي از محققان نام آشناي كشورمان در اين زمينه انجام داده است به راحتي آشكار مي سازد كه مصرف اين ماده غذايي فرآوري شده با آخرين تكنولوژي روز دنيا موجب افزايش گوشت، بزرگ شدن تخم مرغ و در نهايت كاهش مصرف خوراك و بهبود ضريب تبديل در واحدهاي گوشتي و تخم گذار شده است، در واقع "فول فت سويای اکسترود شده" كه به راحتي جايگزين بخش عمده اي از كنجاله سويا و روغن در خوراك طيور خواهد بود، موجب افزايش كميت و كيفيت گوشت مرغ و تخم مرغ مي شود. همچنین این ماده غذایی، به دلیل برخورداری از فرآوری پیشرفته اکستروژن موجب افزایش میزان پروتئین عبوری از دستگاه گوارش نشخوارکنندگان شده ضمن بالا بردن میزان تولید شیر موجب بهبود كيفيت شير و گوشت قرمز می گردد. و در نهايت بايد خلاصه كرد و گفت؛ اگر روزي تابوي نزديكي به بخش خصوصي به گونه اي شكسته شود كه دولت يا وزارتخانه مرتبط دريابد بخش خصوصي هم مي تواند به خوبي و سلامت در تحقق سياست هاي دولت ايفاي نقش كند و كاري كه دولت با دشواري و عبور از دالانهاي تنگ و تاريك بوروكراسي و سياسي با صرف وقت بسيار انجام مي دهد بخش خصوصي با سهولت بيشتر به سرانجام مي رساند، آنگاه بايد باور كنيم كه سياست جديد وزارتخانه يا قصد مهندس حجتي اين است كه با بهره گيري از دانش و تكنولوژي مدرن در قالب تعامل هاي جهاني راندمان توليدات كشاورزي در زيربخش هاي مختلف را افزايش دهد.
نظر شما