خواص هلیله سیاه بی‌شمار است این میوه سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، تانن‌ها، فلاونوئیدها و سایر ترکیبات گیاهی مفید است. در طب سنتی به دلیل کثرت فواید هلیله سیاه، این میوه به‌عنوان جادوی سلامت و جوانی یاد شده است. 

از ضدسرطانی بودن به‌عنوان مهم‌ترین خاصیت هلیله سیاه یاد می‌شود. متون طب سنتی، هلیله سیاه را برای درمان بیماری‌های قلبی و کلیوی و بیماری‌های مربوط به مثانه، مشکل عفونت‌های رحمی، بیماری‌های ریوی و آسم، گلودرد و سرفه، درمان زخم معده و درمان دیابت مفید دانسته اند. 

همچنین هلیله سیاه به‌عنوان داروی گیاهی معجزه‌گر برای سلامت دستگاه گوارش، سلامت پوست و چشم، سلامت مغز، سلامت کبد و تقویت سیستم ایمنی بدن پیشنهاد شده است.

 از نظر طب سنتی این میوه طبعی گرم و خشک دارد و برای اصلاح مزاج‌های صفراوی و بلغمی مفید است. از دیگر خواص هلیله سیاه می‌توان تاثیر آن را برای لاغری نام برد. 

ارزش غذایی هلیله سیاه

هلیله سیاه Chabula Terminal  یا myrobalan میوه خشک‌ شده درختی به همین نام است که بومی هند، پاکستان، نپال، سریلانکا و آسیای جنوب شرقی می‌باشد. این میوه به‌شکل کوچک و گرد است که حدود 1 اینچ قطر دارد. میوه رسیده سبز رنگ است، اما هنگامی که خشک می‌شود به رنگ سیاه درمی‌آید.

هلیله سیاه یک منبع غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌ها است. این گیاه منبع خوبی از ویتامین C، پتاسیم و فیبر می‌باشد. هلیله سیاه همچنین تعدادی از ترکیبات گیاهی مفید، از جمله تانن‌ها، فلاونوئیدها و تری ترپنوئیدها را شامل می‌شود.

جدول ارزش غذایی هلیله سیاه  به‌شرح زیر است: 

ویتامین‌ها و مواد معدنی: هلیله سیاه منبع خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی است، از جمله:

ویتامین‌های  C و E :  این ویتامین‌ها آنتی اکسیدان‌های قوی‌ای هستندکه برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن و تولید کلاژن مفید می‌باشند.

پتاسیم: پتاسیم الکترولیتی است که به تنظیم فشار خون و تعادل مایعات کمک می‌کند.

منگنز: این ماده معدنی برای سلامت استخوان و تولید انرژی مهم است.

آهن: آهن یک ماده معدنی است که برای انتقال اکسیژن در سراسر بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده برای درمان کم کاری تیروئید بسیار مهم است و در پاسخ سوال برای کم کاری تیروئید چه بخوریم میتوان از آن به عنوان یک ماده غذایی مناسب نام برد

زینک: روی به‌عنوان یک ماده معدنی، برای تقویت عملکرد سیستم ایمنی و بهبود زخم مفید می‌باشد.

آنتی اکسیدان: هلیله سیاه یک منبع غنی از آنتی اکسیدان‌هاست. آنتی اکسیدان‌ها ترکیباتی هستند که می‌توانند به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک کنند. 

رادیکال‌های آزاد مولکول‌های ناپایداری هستند که می‌توانند به سلول‌ها و بافت‌ها آسیب برسانند و باعث ایجاد استرس اکسیداتیو که یکی از عوامل اصلی پیری و بیماری‌های مزمن است، شوند. 

آنتی اکسیدان‌های موجود در هلیله سیاه عبارتند از:

تانن‌ها و فلاونوئیدها  که نوعی پلی فنول هستند و دارای خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی و ضدسرطانی می‌باشند

تری ترپنوئید که یک نوع استروئید می‌باشد که خاصیت آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی و ضدسرطانی دارد.

خواص هلیله سیاه 

-- خواص هلیله سیاه برای سلامت قلب

مطالعات نشان داده‌اند که هلیله سیاه چندین مزیت بالقوه برای سلامت قلب و بهبود بیمارهای قلبی دارد. از جمله فواید هلیله سیاه برای قلب به‌شرح زیر است:

 هلیله سیاه برای محافظت از قلب در برابر آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد و استرس اکسیداتیو مفید می‌باشد. رادیکال‌های آزاد مولکول‌های ناپایدار هستند که می‌توانند به سلول‌ها و بافت‌ها اسیب برسانند و استرس اکسیداتیو یکی از عوامل اصلی بیماری‌های قلبی است.

 یکی از فواید هلیله سیاه خاصیت ضد التهابی آن است که می‌تواند به کاهش التهاب در رگ‌های خونی و قلب کمک کند. التهاب یکی دیگر از عوامل خطر عمده برای بیماری‌های قلبی به‌شمار می‌رود.

 تنظیم قند خون از دیگر خاصیت‌های هلیله سیاه می‌باشد که برای سلامت قلب مهم است. از قند خون بالا به‌عنوان یک عامل خطر برای بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات سلامتی یاد می‌شود.

-- فواید هلیله سیاه برای سلامت چشم 

از خواص هلیله سیاه می‌توان کمک به درمان بیماری‌ها و مشکلات مربوط به چشم‌ها را عنوان کرد. بررسی‌های نشان داده‌اند که این گیاه  به‌دلیل خواص دارویی خود، فواید زیادی برای تقویت چشم و قوه بینایی انسان دارد. از جمله این فواید می‌توان موارد زیر را ذکر کرد:

 استرس اکسیداتیو یکی از عوامل اصلی بیماری‌های چشمی مرتبط با سن، مانند آب مروارید و دژنراسیون ماکولا است. هلیله سیاه  به‌دلیل خواص آنتی اکسیدانی که دارد می‌تواند از چشم ها در برابر آسیب های ناشی از رادیکال‌های آزاد و استرس اکسیداتیو محافظت کند. 

 هلیله سیاه با کاهش التهاب و بهبود گردش خون به چشم، بینایی را بهبود می‌بخشد.

-- خواص هلیله سیاه برای رحم

شواهدی وجود دارد که هلیله سیاه به‌دلیل خواص ضد التهابی و ضد میکروبی ممکن است برای درمان عفونت رحم مفید باشد. 

با این حال، تحقیقات بیشتری برای تایید اثربخشی هلیله سیاه برای عفونت رحم مورد نیاز است. برخی از خواص هلیله سیاه برای درمان عفونت رحم در ادامه آمده است:

•  التهاب عامل اصلی عفونت رحم می‌باشد هلیله سیاه  به‌خاطر خاصیت ضدالتهابی که دارد، می‌تواند به کاهش التهاب در رحم کمک کند.

•  هلیله سیاه دارای خواص ضد میکروبی است که برای از بین بردن عوامل ایجاد عفونت رحمی همچون باکتری ها و سایر میکرو ارگانیسم‌ها، مفید می‌باشد.

•  هلیله سیاه  به‌دلیل داشتن خواص آنتی اکسیدانی، از سلول‌ها و بافت‌های رحم دربرابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند.

-- خواص هلیله سیاه برای لاغری

یکی دیگر از فواید هلیله سیاه کمک به کاهش وزن است . این گیاه با سرکوب کردن اشتها و تنظیم متابولیک بدن تاثیر به‌سزایی در سلامت گوارش و در نتیجه کاهش وزن دارد. همچنین بهبود هضم به‌عنوان خاصیت هلیله سیاه ذکر شده است که به درمان یبوست و چاقی حاصل از آن کمک می‌کند همانطور که میدانید یک علت بزرگ شدن شکم یبوست میباشد که هلیله سیاه میتواند در ای ن مورد به شما کمک نماید. ترکیبات موثر هلیله سیاه به‌عنوان لاغر کننده به شرح زیر است : 

• تانن‌ها: بررسی‌ها نشان می‌دهد که تانن‌ها سیری را افزایش می‌دهند و این به شما کمک کند تا برای مدت طولانی احساس سیری کنید و مصرف کالری کلی را کاهش دهید.

• فلاونوئیدها: فلاونوئیدها دارای خواص آنتی اکسیدانی هستند و ممکن است به کاهش التهاب و چاقی ناشی ازآن، کمک کنند.

-- خاصیت هلیله سیاه برای سلامت پوست و مو 

بهبود سلامت پوست و مو یکی دیگر از خواص هلیله سیاه است. این گیاه منبع غنی از آنتی اکسیدان‌هاست که می‌تواند به محافظت از پوست در برابر آسیب کمک کند و چین و چروک پوست کاهش داده و لکه‌های ناشی از آفتاب سوختگی و یا پیری را درمان می‌کند. 

همان‌طور که در بالا گفتیم هلیله سیاه سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مفید می‌باشد، ویتامین‌های  C  و E  موجود در این گیاه رشد مو را افزایش داده و مانع از ریزش مو می‌شود، هم‌چنین مواد معدنی پتاسیم و روی موجود در هلیله سیاه با تقویت ریشه مو از ریزش و آسیب‌ به مو جلوگیری می‌کند.

 یکی دیگر از فواید هلیله سیاه، جلوگیری از سفیدی مو می‌باشد به صورتی‌که مصرف مداوم آن باعث از بین رفتن سفیدی مو می‌شود. در ضمن به‌دلیل خاصیت ضدباکتریایی که دارد برای درمان شپش سر موثر است. 

-- فواید هلیله سیاه در درمان مشکلات کبدی

مشکات کبدی یا کبد چرب یک بیماری شایع است که در آن مقدار چربی در کبد افزایش می‌یابد. این بیماری می‌تواند منجر به التهاب، آسیب و در نهایت نارسایی کبد شود. تحقیقات نشان داده است که هلیله سیاه، کبد را از آسیب تقویت کرده و عملکرد کبد را بهبود می‎دهد. آنتی اکسیدان موجود در این گیاه به محافظت از کبد در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند.

با توجه به مطالعه انجام گرفته، مصرف هلیله سیاه به مدت 8 هفته باعث کاهش سطح آنزیم‌های کبدی در افراد مبتلا به کبد چرب می‌شود. همچنین، این مطالعه نشان داد که هلیله سیاه باعث کاهش وزن و بهبود شاخص توده بدن (BMI) در افراد مبتلا به کبد چرب می‌شود محاسبه bmi بدن در مقاله ی دیگری به طور کامل بخوانید. نتایج مطالعه دیگری در این زمینه، نشان داد که مصرف هلیله سیاه به مدت 12 هفته باعث کاهش سطح کلسترول LDL (بد) و افزایش سطح کلسترول HDL (خوب) در افراد مبتلا به کبد چرب شد.

-- خاصیت هلیله سیاه برای تقویت سیستم ایمنی 

هلیله سیاه حاوی ترکیباتی است که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. خواص ضدباکتری و ضدویروسی این گیاه در تنظیم فعالیت سیستم ایمنی بدن موثر است و می‌تواند به مبارزه با عفونت‌ها کمک کند.

تحقیقات زیادی درباره فواید هلیله سیاه برای سلامت ایمنی افراد انجام گرفته است. به‌عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که هلیله سیاه در کاهش التهاب افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید موثر است. همچنین در مطالعه‌ای دیگری اعلام شد که این گیاه باعث افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی گلبول‌های سفید خون در افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) می‌شود.

-- فواید هلیله سیاه برای بیماری دیابت

درمان دیابت یکی دیگر از خواص هلیله سیاه می‌باشد. این گیاه به‌دلیل ترکیباتی که دارد می‌تواند به کاهش قند خون کمک کند. تانن موجود در هلیله سیاه باعث کاهش جذب گلوکز در روده می‌شود و آنتراکوینون‌ها در افزایش ترشح انسولین از پانکراس موثر می‌باشد. همچنین فلاونوئیدها حساسیت به انسولین را بهبود می‌دهد. 

در مطالعه‌ای که در زمینه خاصیت هلیله سیاه در بهبود کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت صورت گرفته است، اعلام شد که مصرف 500 میلی‌گرم پودر هلیله سیاه به مدت 12 هفته باعث کاهش سطح قندخون ناشتا و بعداز غذا در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 می‌شود. 

همچنین مطالعه دیگری نشان داد که مصرف 250 میلی‌گرم پودر هلیله سیاه به مدت 8 هفته باعث کاهش سطح قند خون میشود.

علاوه براین فواید، هلیله سیاه یک ملین طبیعی است و می‌تواند به تسکین یبوست کمک کند. همچنین به‌دلیل داشتن فیبر فراوان هضم غذا را تنظیم کرده و سلامت دستگاه گوارش تضمین می‌کند. مواد معدنی موجود در این گیاه فشارخون را کاهش می‌دهد.

جمع بندی :

هلیله سیاه یکی از میوه‌های سودمند برای سلامتی است که دارای مقادیر زیادی ویتامین، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان است. هلیله سیاه میوه‌ای کوچک و تقریباً دایره‌ای شکل با پوست سیاه است.

این میوه بومی اروپا و آسیای غربی است و امروزه در نقاط مختلف جهان نیز کشت می‌شود. هلیله سیاه حاوی مقادیر زیادی ویتامین C و E است که آنتی‌اکسیدان قوی بوده و از بافت‌ها در مقابل آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند.

مصرف منظم هلیله سیاه باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سرطان و التهابات می‌شود. همچنین به دلیل داشتن خاصیت ضدباکتریایی باعث کاهش عفونت‌های ریوی و معده می‌شود.