زعفران یکی از گران قیمت‌ترین ادویه‌های ایران است، همین موضوع باعث می‌شود برخی افراد سودجو دست به فروش نمونه‌های تقلبی آن در بازار بزنند. این ادویه پر خاصیت، در غذاهای ما ایرانیان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، اما استفاده از نمونه‌های تقلبی حتی می‌تواند جان مردم را به خطر بیندازد.

فرقی نمی‌کند زعفران را برای مصرف شخصی خود خریداری کنید، یا برای استفاده در یک رستوران مورد استفاده قرار دهید. در تمام این حالت‌ها باید با روش مناسب تشخیص زعفران اصل به طور کامل آشنا باشید، تا بتوانید مرغوب‌ترین زعفران را تهیه کنید. 

تشخیص زعفران اصل از تقلبی، چندان کار راحتی نیست، همین موضوع باعث می‌شود، کلاهبرداران به راحتی نمونه‌های بی کیفیت را به جای نمونه اصل بفروشند. اگر می‌خواهید چنین اشتباهاتی هنگام خرید زعفران صورت نگیرد، در این مطلب با ماه همراه باشید، تا بهترین روش تشخیص زعفران اصل را یاد بگیرید.

روش تشخیص زعفران اصل از روی ویژگی‌های ظاهری زعفران

اولین راهی که شما می‌توانید با استفاده از آن، زعفران اصل را از تقلبی تشخیص دهید، توجه به برخی ویژگی‌های زعفران است. این ویژگی‌ها می‌تواند شامل؛ شکل، طعم و عطر باشد، البته لازم به ذکر است، که این روش نمی‌تواند روش کاملی برای تشخیص زعفران اصل باشد باری بهره بردن از خواص زعفران اصل بهتر است تمامی راه های تشخیص زعفران اصل را بشناسید.

اما قبل از این که راه‌های مختلف تشخیص اصل بودن زعفران را امتحان کنید، باید از ویژگی‌های ظاهری آن نیز آگاه باشید. در ادامه هر کدام از این ویژگی‌های ظاهری را بررسی می‌کنیم، تا با این ادویه گران‌بها بیشتر آشنا شوید.  

-- طعم زعفران 

برخی افراد در این باورند که زعفران دارای طعم شیرینی است، اما در واقع این ادویه باید دارای طعمی تلخ باشد. چشیدن آن قبل از خرید، یک راه تشخیص زعفران اصل محسوب می‌شود، البته یک روش مطمئن و دقیق به شمار نمی‌آید.
 با توجه به این که طعم زعفران اصل، رو به تلخ است، اگر زعفران خریداری شده دارای طعم شیرین باشد، مطمئنا یک محصول تقلبی است.

همچنین باید بدانید که اسپری کردن شکر روی زعفران، یکی از راه‌های کلاهبرداران برای افزایش وزن محصول است. پس هنگام خرید آن، باید دقت زیادی به این موضوع داشته باشید، تا هیچ اشتباهی نداشته باشید.

-- شکل زعفران 

یکی از ویژگی‌های مهم زعفران اصل که می‌توانید از آن برای تشخیص بهتر استفاده کنید، شکل ظاهری آن است. رشته‌های گل زعفران حالتی شبیه به شیپور دارند، اما نمونه‌های تقلبی دارای شکل شیپوری یا چند شاخه نیستند. البته تنها با استفاده از این ویژگی نمی‌توان از اصالت زعفران اطمینان حاصل کرد، همچنین امروزه زعفران‌هایی وجود دارند، که از نظر ظاهر هیچ تفاوتی با نمونه‌های اصل ندارند.

-- رنگ زعفران 

مطمئنا اولین بخشی که هنگام خرید زعفران نظر بسیاری از خریداران را جلب می‌کند، رنگ آن است. اغلب مردم هنگامی که با زعفران تیره مواجه می‌شوند، گمان می‌کنند از نمونه‌های تقلبی و بی کیفیت است. این یک باور کاملا اشتباه است، زیرا رنگ زعفران مرغوب و با کیفیت، مقداری تیره بوده و نیازی به هیچ گونه نگرانی از این بابت نیست. قرمز بودن یا روشن بودن رنگ زعفران، می‌تواند یک نشانه مهم برای تقلبی بودن آن باشد. 

علاوه بر این، زعفران اصل به هیچ وجه براق نیست؛ اگر زعفران براق به‌نظر می‌رسد، آن را در بین یک کاغذ بریزید و کمی فشار دهید؛ اگر مشاهده کردید که کاغذ چرب شد، زعفران تقلبی است.

-- عطر زعفران 

مطمئنا یکی از مواردی که توجه تمام خریداران را جلب می‌کند، نوع عطر زعفران است. در واقع یکی از معیارهای مهم آن محسوب می‌شود که تاثیر زیادی در عطر غذاهای مختلف خواهد داشت. در اغلب مواقع، هنگامی که درب بسته‌بندی زعفران را باز کنید، به طور کامل متوجه بوی آن خواهید شد. زعفران های اصل، دارای عطری تند هستند، اما در مقابل، زعفران بی کیفیت و تقلبی، دارای بوی شیرین بوده یا هیچ بوی خاصی ندارد. 

راه های تشخیص زعفران اصل

تشخیص زعفران اصل صرفا به معنای مخلوط کردن گیاهان رنگ شده دیگر با ظاهر زعفران نیست و گاهی اوقات نیز به منظور افزایش وزن زعفران، با استفاده از آغشته کردن زعفران با چربی، عسل، نمک و شکر، زعفران را با وزن خیلی بیشتر به فروش می‌رسانند.

این موارد سبب می‌شود که راه تشخیص زعفران اصل خیلی سخت باشد. روش‌های زیادی برای تشخیص زعفران اصل از تقلبی وجود دارند که شما نیز، می‌توانید از آن‌ها بهره‌مند شوید.

هر کدام از این راه‌ها دارای برخی مزایا هستند، گفتن این که کدام یک از آن‌ها بهترین طرز تشخیص زعفران اصل محسوب می‌شود، کار سختی است. در واقع هر کدام از این شیوه‌ها، ممکن است در مواقع خاصی کاربرد داشته باشند. پس این انتخاب بر عهده خودتان خواهد بود. 

1- تشخیص زعفران اصل با آب سرد

یکی از بهترین روش‌هایی که می‌توانید برای تشخیص زعفران اصل از آن استفاده کنید، استفاده از آب سرد است. برای استفاده از این راه، می‌توانید رشته زعفران را داخل آب سرد ریخته، سپس به برخی نشانه‌های زعفران دقت داشته باشید. زعفران اصل را می‌توان با توجه به چند ویژگی در آب سرد به خوبی شناسایی کرد، تمام این موارد در بخش زیر ذکر شده است.

•    پس از ریختن چند رشته از زعفران در آب، هنگامی که محصول مورد نظر اصل و مرغوب باشد، یک رد طلایی را از خود به کندی در آب جای می‌گذارد. اما این موضوع در نمونه تقلبی کاملا متفاوت است، زیرا به سرعت تمام آب را رنگی خواهد کرد. 

•    در طرز تشخیص زعفران اصل، هنگامی که پس از آزاد کردن رنگ داخل آب، کلاله‌ها را برداشته و نگاهی به آن بیاندازید، مشاهده می‌کنید که ظاهر و رنگ آن دچار تغییر چندانی نشده است. در حالی که رشته‌های زعفرانی شکل تقلبی، کاملا سفید شده و نمی‌توانند ظاهر قبلی خود را کنند. 

•    هیچ کدام از زعفران‌ها دارای رنگ قرمز نیستند، در واقع رنگ زعفران اصل کمی مایل به نارنجی است. باید به رنگی که زعفران در آب سرد آزاد می‌کند، توجه داشته باشید، تا کاملا شفاف باشد، اگر یک رنگ قرمز تند مشاهده کردید، زعفران شما تقلبی است. 

•    پس از خارج کردن کلاله زعفران از آب سرد، آن را میان انگشتان خود گرفته و بمالید. در صورتی که زعفران شما اصل باشد، رشته‌های آن از یک‌دیگر جدا نخواهند شد. اما در نوع تقلبی، کلاله‌های تقلبی به آسانی پودر می‌شوند و می‌توانید شاهد از بین رفتن آن‌ها باشید. 

2- تشخیص زعفران اصل با جوش شیرین

در نحوه تشخیص زعفران اصل، می‌توان از جوش شیرین استفاده کرد و از خرید نمونه‌های تقلبی اجتناب کرد. برای استفاده از این روش، ابتدا مقداری جوش شیرین را در یک لیوان به طور کامل حل کنید. در مرحله بعد لازم است مقداری زعفران را به جوش شیرین اضافه کنید، حال باید کمی صبر داشته باشید. 

در این روش تشخیص زعفران اصل، باید به رنگ محصول دقت داشته باشید، اگر رنگ آن به رنگ زرد در آمده باشد، زعفران شما اصل و با کیفیت است. اما هنگامی می‌توان به تقلبی بودن زعفران پی برد که رنگ محلول به طور کامل قرمز شود. 

3- تشخیص زعفران با کاغذ 

یک راه تشخیص زعفران اصل که می‌تواند بسیار موثر باشد، به کارگیری کاغذ کروماتوگرافی یا همان کاغذ باطله است. برای انجام این شیوه، باید چند رشته از زعفران مورد نظر را بر روی کاغذ کروماتوگرافی قرار دهید. هنگامی که زعفران شما از نوع هندی یا دیگر نمونه‌های تقلبی باشد، روغنی از آن روی کاغذ ترشح خواهد شد. این روغن می‌تواند بر اثر افزودن برخی مواد اضافی به زعفران، به منظور تغییر رنگ یا افزایش وزن آن باشد.  در واقع این عمل کلاهبرداری بزرگی محسوب می‌شود، اما شما با یادگیری طرز تشخیص زعفران اصل، در دام این کلاهبرداران نخواهید افتاد. 

4- تشخیص زعفران اصل با بنزین 

شاید کمتر کسی بنزین را به عنوان یک راه تشخیص زعفران اصل بداند، اما یک روش کمتر شنیده شده و جالب به شمار می‌آید. با توجه به این که زعفران در بنزین حل نمی‌شود، هنگامی که مقداری رشته زعفران به آن اضافه کنید، می‌توانید با توجه به رنگ بنزین، تقلبی بودن زعفران را تشخیص دهید.

در نحوه تشخیص زعفران اصل، اگر با افزون زعفران، بنزین رنگی شد، مطمئن باشید که محصول شما خالص نبوده و تقلبی است. 

5- تشخیص زعفران اصل با استفاده از گاز شهری 

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای تشخیص زعفران اصل، گرفتن رشته‌های زعفران بر روی جریان گاز شهری است. اگر رشته‌های زعفران اصل بر روی جریان گاز قرار گیرد، به رنگ بنفش تغییر رنگ می‌دهد، اما اگر رشته‌های زعفران تقلبی را روی جریان گاز قرار گیرد، به رنگ زرد تغییر خواهد کرد.