مواد غذایی> بررسی‌ها نشان داده است که کمبود ویتامین D، شیوع مصرف سیگار و قلیان، عفونت‌ها و حتی تغییر شیوه تغذیه طی ۲۰ سال اخیر از عوامل مهم ابتلا به ام‌اس بوده است.

 با این‌حال بسیاری از متخصصان تاثیر‌گذاری برخی از این عوامل بویژه کمبود ویتامین D را قطعی و ثابت شده تلقی نمی‌کنند.

 

دلیل وجود ارتباط میان کمبود ویتامین D و ام اس را از دکتر مجتبی ملک، متخصص غدد و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جویا شدیم. وی دراین رابطه به جام‌جم می‌گوید: با توجه به نقش کلیدی این ویتامین در تداوم سلامت بدن و ضرورت دریافت آن از طریق منابع غذایی، نورآفتاب و مکمل‌های غذایی از دوران کودکی، کمبود آن آثار سوئی دارد.

 

این متخصص غدد خاطرنشان می‌کند: اغلب مردم نقش ویتامین D را با استحکام استخوان‌ها مرتبط می‌دانند در حالی که در پیشگیری و حفاظت بدن در برابر بیماری‌هایی همچون دیابت، سرطان، آترواسکلروز، بیماری‌های قلبی و افسردگی نقش مهمی ایفا می‌کند.

 

دکتر ملک ادامه می‌دهد: هنوز تحقیقات علمی، رابطه علت و معلولی میان تاثیر کمبود ویتامین D در ابتلای فرد به ام اس را ثابت نکرده‌اند و ممکن است این ویتامین به‌صورت واسطه‌ای تاثیر داشته باشد.

 

این متخصص غدد در پاسخ به این پرسش که چرا کمبود این ویتامین در بروز سرطان سینه و سکته نقش دارد، می‌گوید: کمبود ویتامین D به صورت مستقیم بر بحث پوکی استخوان نقش دارد.ضمن آن که تحقیقات نیز ثابت کرده‌ است کمبود این ویتامین می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان سینه و سکته را در افراد مستعد افزایش دهد، اما باز هم وجود یک رابطه مستقیم میان آنها تائید نشده است.

 

یکی از توصیه‌های متخصصان تغذیه مصرف ویتامین D در شروع روز و هنگام صرف صبحانه با خوردن شیر و آب پرتقال است. دکتر ملک درباره میزان مصرف ویتامین D که فرد با کمبود آن مواجه نشود، می‌گوید: افرادی که در وضعیت عادی و سالم قرار دارند، ۶۰۰ تا هزار واحد در روز و در مجموع ۵۰۰۰ واحد در ماه باید ویتامین D مصرف کنند. میزان ویتامین‌های D موجود در برخی کلسیم‌ها چیزی حدود ۲۰۰ واحد است که بسیار کم است و فرد حتما باید به صورت مستقل ویتامین D را به اندازه ۵۰۰۰ واحد در ماه مذکور مصرف کند.

وی تأکید می‌کند: افرادی که با کمبود این ویتامین مواجه هستند، مصرف آنها باید تحت نظر دکتر باشد.

 

با توجه به اهمیت کلسیم در بدن و نقش ویتامین D در جذب آن، مصرف این دو از دوران کودکی تا کهنسالی همچنان باید ادامه داشته باشد. دکتر غلامرضا زمانی، متخصص مغز واعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با جام‌جم زمان آغاز مصرف این ویتامین در نوزادان از دوهفتگی آنان عنوان می‌کند.

 

دکتر ملک ادامه می‌دهد: با توجه این‌که ویتامین موجود در شیر مادر کم است و پاسخگوی نیاز بدن نوزاد نیست، از زمان مذکور باید روزانه ۴۰۰ واحد قطره ویتامین D به بچه خورانده شود. ۴۰۰ واحد حداقل نیازی است که همه رده‌های سنی باید آن را روزانه مصرف کنند.

 

وی خاطرنشان می‌کند: کمبود کلسیم و ویتامین D در کودکی باعث نرمی استخوان و در بزرگسالی باعث پوکی استخوان می‌شود. به همین دلیل با توجه به آفتاب گریز بودن ما ایرانی‌ها و نوع پوشش‌هایی که داریم که مانع تابش مستقیم خورشید به بدن می‌شود، این ویتامین روزانه باید تامین شود. دکتر زمانی با بیان این که ویتامین D در افزایش ایمنی بدن بسیار موثر است، ادامه می‌دهد: کاهش ایمنی در اثر عوامل مختلف و کمبود ویتامین D می‌تواند افراد را بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله ام اس کند.

 

سلول‌های دستگاه ایمنی بدن در یک فرد، گاهی و به دلایل گوناگون ممکن است نتوانند برخی مواد و اجزای بدن فرد را از مواد خارجی تشخیص دهند و از این رو نسبت به بافت‌های خودی حساس شده و ضد آنها آنتی کور ترشح می‌‌کنند. نتیجه را بیماری خود ایمنی یا حساسیت خودی می‌نامند. از آنجا که ام اس یک بیماری خود ایمن است، باید به عوامل موثر در دشمنی بدن با خود توجه کرد.

 

این متخصص مغز و اعصاب، ماندگاری عفونت در بدن را یکی از عوامل موثر در بروز بیماری‌های خود ایمنی عنوان می‌کند و می‌گوید: بیماری ام اس نقش مهمی با وضعیت ایمنی بدن دارد. بنابراین باید مراقب حضور میکروب‌ها و ویروس‌ها که علیه ایمنی بدن کار می‌کنند، باشیم. وی با تائید فرهنگ غلط مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک و رها کردن مصرف آنتی بیوتیک توسط بیمار قبل از بهبود کامل، می‌گوید: وقتی عفونتی درمان نشود و در بدن پایدار بماند، سیستم ایمنی بدن همیشه در حالت فعالیت باقی می‌ماند و باعث فعالیت سلول‌های بدن علیه خود می‌شود.

 

دکتر زمانی خاطرنشان می‌کند: گاهی سیستم ایمنی بدن برخی افراد در برابر دریافت واکسن واکنش نشان می‌دهد، به همین دلیل لازم است فرد تا حد امکان از تزریق واکسن‌های غیرضروری اجتناب کند. هر چند درباره اثربخشی و مفید بودن واکسن شکی نیست، اما با توجه به این که باعث خودایمنی سلول‌های بدن می‌شود، بهتر است گروه‌های خاص نسبت به این موضوع توجه ویژه داشته باشند تا از خود در برابر ابتلا به بیماری‌هایی همچون ام اس محافظت کرده باشند.

 

مدیریت استرس و اضطراب به یکی از توصیه‌های متداول روزانه از سوی اطرافیان و متخصصان تبدیل شده است.با وجود آن که تقریبا همه در برابر این توصیه‌ها می‌پذیریم کنترل استرس و اضطراب ضروری است اما فرآیند و تعداد مبتلایان به بیماری‌های خود ایمنی نشان می‌دهد پذیرش توصیه‌ها بیشتر کلامی است تاعملی .

 

دکتر زمانی نیز یکی از عوامل موثر در بروز ام اس را بی خوابی‌های مکرر، استرس، افسردگی و غیره عنوان می‌کند: این عوامل مشکلات مبتلایان را تشدید می‌کند. بنابراین اقدامات درمانی افراد مبتلا به ام اس تنها به مصرف دارو محدود نمی‌شود و افراد حتما باید شیوه‌های مدیریت استرس و اضطراب را نیز به کار گیرند.

 

منبع: جام جم