مواد غذایی> هر سال با شروع ماه مبارک رمضان بازار زولبيا و باميه داغ شده و مصرف آن بين ايراني‌ها و برخي کشورهاي ديگر زياد مي‌شود البته اين سنت از سال‌هاي دور بين ايراني‌ها مرسوم بوده و جزو معدود عاداتي است که همچنان با همان قوت ادامه دارد. زولبيا و باميه که اغلب در سفره‌هاي افطار جايگاه ويژه‌اي دارد، در کنار طعم خوب و شيريني که دارد براي سلامت مضر است. براي بررسي وضعيت بازار توليد و توزيع و مضرات اين ماده غذايي به سراغ مسوولان وزارت بهداشت وکارشناسان رفتيم تا نظرات آنها را جويا شده و از اقدامات آنها در اين حوزه باخبر شويم...
دکتر امامي رضوي: توليد و پخت زولبيا و باميه مناسب نيست
دکتر حسن امامي رضوي، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي به خبرنگار هفته‌نامه سلامت مي‌گويد: «يکي از برنامه‌هاي وزارت بهداشت در ماه رمضان اين است که بر چگونگي توليد و توزيع زولبيا و باميه نظارت کند تا از اين طريق مانع از به خطر افتادن سلامت مردم شود.» وي مي‌افزايد: «در حال حاضر توليد و پخت اين نوع شيريني مناسب نيست و بايد از سلامت آن آگاه شويم تا با اين کار به اطمينان برسيم که اين ماده سالم است و مضر نيست.» به گفته وي، نظارت بر چگونگي توليد و توزيع اين ماده هر ساله انجام مي‌شود اما با توجه به اينکه بيشتر مراکز توليد زولبيا و باميه هويت مشخصي ندارند نمي‌توانيم به صورت کامل آنها را زير نظر بگيريم.» وي يادآور مي‌شود: «در حال حاضر بيشتر زولبياهاي توليدي در شرايط نامناسبي توليد مي‌شود. به همين دليل بايد فکري اساسي براي آن داشته باشيم.»
معاون سلامت وزارت بهداشت با اشاره به اينکه منع کامل مردم از خوردن زولبيا و باميه کار درست و شدني نيست، مي‌گويد: «نمي‌توانيم به مردم بگوييم که اين ماده غذايي را از سبد خانواده خود حذف کنند اما مي‌توانيم به آنها توصيه کنيم که در مصرف اين ماده غذايي دقت کرده و از مصرف بيش از حد آن پرهيز کنند.»
دکتر حسيني: بسته‌بندي زولبيا و باميه بايد کد بهداشتي داشته باشد
دکتر هدايت حسيني، رييس مرکز نظارت بر مواد غذايي، آرايشي و بهداشتي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي نيز با اشاره به اقدامات نظارتي اين وزارتخانه به خبرنگار هفته‌نامه سلامت مي‌گويد: «هر سال در ماه رمضان وزارت بهداشت بر توليد و عرضه زولبيا و باميه نظارت مي‌کند و در اين نظارت بر روغن مصرفي و بسته‌بندي دقت مي‌شود.» وي مي‌افزايد: «وزارت بهداشت نظارت شديدي بر چگونگي بسته‌بندي اين ماده دارد زيرا بيشتر اين بسته‌بندي‌ها نامعلوم و غيراستاندارد است.» حسيني تصريح کرد: «بسته‌بندي زولبيا و باميه بايد استاندارد و بهداشتي باشد که متاسفانه در واقعيت چنين نيست و بسته‌بندي اين ماده غذايي غيربهداشتي است.» رييس مرکز نظارت بر مواد غذايي، آرايشي و بهداشتي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، تصريح مي‌کند: «بايد بسته بندي زولبيا و باميه کد بهداشتي داشته باشد و اين بسته‌ها پروانه‌هاي بهداشتي داشته باشند.» وي خاطرنشان مي‌کند: «اگر اين بسته‌بندي‌ها پروانه بهداشتي نداشته باشد سلامت زولبيا و باميه را به مخاطره مي‌اندازد.» حسيني مي‌افزايد: «البته نظارت وزارت بهداشت فقط بر بسته‌بندي متمرکز نيست بلکه بر نوع روغن مصرفي و شيوه مصرف آن نيز نظارت داريم تا مراکز توليدي از روغن‌ها به طور مناسب و بهداشتي استفاده کنند.»
دکتر رمضانخاني: مردم مراقب مراکز غيراستاندارد توليد زولبيا و باميه باشند
دکتر رمضانخاني، معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي نيز با اشاره به اينکه توليد سالم زولبيا و باميه مي‌تواند از مضرات اين ماده غذايي بکاهد، مي‌گويد: «اگر اين ماده در شرايط بهداشتي توليد شود و روغن مصرفي آن مناسب باشد، مضرات آن کمتر خواهد شد و سلامت به مخاطره نخواهد افتاد.» وي مي‌افزايد: « سلامت اين ماده غذايي به مواد اوليه توليدي نيز بستگي دارد و اگر روغن و ديگر مواد آن سالم باشد اين ماده غذايي سالم‌تر خواهد بود.» به گفته رمضانخاني، سلامت مواد اوليه توليدي، چگونگي نگهداري، نوع طبخ، نوع عرضه و سلامت روغن مصرفي جزو مهم‌ترين موارد در تامين سلامت زولبيا و باميه است.» وي يادآور مي‌شود: «نظارت بر طبخ و نوع عرضه اين ماده به عهده ما است اما مردم نيز بايد توجه داشته باشند که زولبيا و باميه را از هر جايي تهيه نکنند و به بسته‌بندي آن توجه داشته باشند.» معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي با اشاره به آمادگي گروه ضربت در ماه رمضان مي‌گويد: «با شروع ماه مبارک رمضان گروه ضربت، يعني همان گروه نظارتي ما آماده نظارت بر اين مراکز شده و بر طبخ و عرضه اين ماده نظارت خواهند کرد.»
دکتر آگاه: مصرف زولبيا و باميه يعني مصرف قند با حجم زياد
دکتر شهرام آگاه، فوق تخصص گوارش و کبد نيز مي‌گويد: «مصرف زولبيا و باميه به معناي مصرف قند با حجم زياد است که همه مي‌دانند مصرف بالاي قند چه مضراتي براي سلامت دارد.» وي مي‌افزايد: «افطار کردن با حجم بالاي قند در بيماران رفلاکسي موجب تشديد علايم رفلاکس شده و سلامت آنها را به خطر مي‌اندازد.» به گفته آگاه، اين ماده موجب سيري زودرس مي‌شود. به همين دليل فرد نمي‌تواند ديگر مواد مورد نياز بدن خود را تامين کند زيرا سير شده و تمايل به غذا نخواهد داشت. وي تصريح مي‌کند: «چربي موجود در اين ماده نيز زياد است و همين موضوع سبب کندي تخليه معده مي‌شود که براي سلامت مضر است.» وي در مورد مصرف و توليد بسيار بالاي زولبيا، باميه و نقل و نبات در ماه رمضان يادآور مي‌شود: «بايد مصرف شيريني به خصوص شيريني‌هاي مصنوعي متعادل باشد چون مصرف بيش از حد قند در بروز بيماري‌هاي قلبي‌عروقي نقش دارد و به نسبت افزايش مصرف آن، بدن از دريافت مواد غذايي ديگر محروم مي‌شود.»
افزايش يک هزار و 100 توماني قيمت زولبيا و باميه
البته گذشته از همه اين هشدارها به تازگي اعلام کردند که قيمت اين ماده غذايي افزايش نيز يافته است به طوري که محمد نصرتي، عضو هيات رييسه اتحاديه قنادان و شيريني‌فروشان تهران با انتقاد از اينکه مواد اوليه زولبيا و باميه از سوي قنادان به صورت آزاد خريداري مي‌شود اما قيمت آن را دولت تعيين مي‌کند، مي‌گويد: «قيمت مواد اوليه زولبيا و باميه از سال 85 تاکنون با افزايش چند برابري مواجه بوده است. اين در حالي است که قيمت زولبيا و باميه نسبت به سال گذشته تنها هزار و 100 تومان افزايش داشته است.» وي مي‌افزايد: «قيمت انواع مواد اوليه زولبيا و باميه همچون روغن با رشد سه برابري مواجه شده است اما وزارت بازرگاني بدون اختصاص يارانه خواهان تعيين دستوري قيمت است.» وي يادآور مي‌شود: «با وجود تاکيد وزارت بازرگاني برتعيين قيمت زولبيا و باميه تاکنون قنادان هيچ گونه يارانه‌اي براي خريد مواد اوليه اين محصول دريافت نکرده‌اند.» وي با بيان اينکه وزارت بازرگاني قيمت 2500 تومان را براي هر کيلو زولبيا و باميه پيشنهاد داده است، تصريح مي‌کند: «قيمت پيشنهادي اتحاديه براي زولبيا و باميه کيلويي 2900 تومان است. اين در حالي است که وزارت بازرگاني مخالف اين قيمت است.»
كشمش و خرما بهترين جايگزين زولبيا و باميه
دکتر کيمياگر، متخصص تغذيه معتقد است: «مصرف زياد زولبيا و باميه براي سلامت مضر است و در يک لحظه ميزان زيادي از کالري، چربي و قند را وارد بدن مي‌کند.» وي مي‌گويد: «اگر مصرف اين ماده غذايي در حد مناسبي باشد مشکلي نيست ولي در ايران استفاده از اين ماده در ماه رمضان بسيار زياد است.» به گفته وي کنترل روغن‌هاي مصرفي در تهيه اين ماده بسيار ضروري است و اگر اين مورد تحت نظر باشد باز هم مضرات کمتر خواهد شد. کيمياگر خاطرنشان مي‌کند: «بسته‌بندي اين ماده غذايي نيز بسيار مهم است، البته بيشتر قنادي‌ها زولبيا و باميه خود را از مرکز ديگري که هويت درستي ندارند تهيه مي‌کنند. به همين دليل سالم بودن اين ماده مورد شک است.» اين متخصص تغذيه مي‌گويد: « به مردم توصيه مي‌کنيم به جاي مصرف زولبيا و باميه در ماه مبارك رمضان، كشمش و خرما را كه از سودمندترين قندهاي طبيعي هستند، مصرف کنند كه آثار جانبي بسيار كمي هم دارند.»
دکتر امامي رضوي: توليد و پخت زولبيا و باميه مناسب نيست
دکتر حسن امامي رضوي، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي به خبرنگار هفته‌نامه سلامت مي‌گويد: «يکي از برنامه‌هاي وزارت بهداشت در ماه رمضان اين است که بر چگونگي توليد و توزيع زولبيا و باميه نظارت کند تا از اين طريق مانع از به خطر افتادن سلامت مردم شود.» وي مي‌افزايد: «در حال حاضر توليد و پخت اين نوع شيريني مناسب نيست و بايد از سلامت آن آگاه شويم تا با اين کار به اطمينان برسيم که اين ماده سالم است و مضر نيست.» به گفته وي، نظارت بر چگونگي توليد و توزيع اين ماده هر ساله انجام مي‌شود اما با توجه به اينکه بيشتر مراکز توليد زولبيا و باميه هويت مشخصي ندارند نمي‌توانيم به صورت کامل آنها را زير نظر بگيريم.» وي يادآور مي‌شود: «در حال حاضر بيشتر زولبياهاي توليدي در شرايط نامناسبي توليد مي‌شود. به همين دليل بايد فکري اساسي براي آن داشته باشيم.»
معاون سلامت وزارت بهداشت با اشاره به اينکه منع کامل مردم از خوردن زولبيا و باميه کار درست و شدني نيست، مي‌گويد: «نمي‌توانيم به مردم بگوييم که اين ماده غذايي را از سبد خانواده خود حذف کنند اما مي‌توانيم به آنها توصيه کنيم که در مصرف اين ماده غذايي دقت کرده و از مصرف بيش از حد آن پرهيز کنند.»
دکتر حسيني: بسته‌بندي زولبيا و باميه بايد کد بهداشتي داشته باشد
دکتر هدايت حسيني، رييس مرکز نظارت بر مواد غذايي، آرايشي و بهداشتي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي نيز با اشاره به اقدامات نظارتي اين وزارتخانه به خبرنگار هفته‌نامه سلامت مي‌گويد: «هر سال در ماه رمضان وزارت بهداشت بر توليد و عرضه زولبيا و باميه نظارت مي‌کند و در اين نظارت بر روغن مصرفي و بسته‌بندي دقت مي‌شود.» وي مي‌افزايد: «وزارت بهداشت نظارت شديدي بر چگونگي بسته‌بندي اين ماده دارد زيرا بيشتر اين بسته‌بندي‌ها نامعلوم و غيراستاندارد است.» حسيني تصريح کرد: «بسته‌بندي زولبيا و باميه بايد استاندارد و بهداشتي باشد که متاسفانه در واقعيت چنين نيست و بسته‌بندي اين ماده غذايي غيربهداشتي است.» رييس مرکز نظارت بر مواد غذايي، آرايشي و بهداشتي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، تصريح مي‌کند: «بايد بسته بندي زولبيا و باميه کد بهداشتي داشته باشد و اين بسته‌ها پروانه‌هاي بهداشتي داشته باشند.» وي خاطرنشان مي‌کند: «اگر اين بسته‌بندي‌ها پروانه بهداشتي نداشته باشد سلامت زولبيا و باميه را به مخاطره مي‌اندازد.» حسيني مي‌افزايد: «البته نظارت وزارت بهداشت فقط بر بسته‌بندي متمرکز نيست بلکه بر نوع روغن مصرفي و شيوه مصرف آن نيز نظارت داريم تا مراکز توليدي از روغن‌ها به طور مناسب و بهداشتي استفاده کنند.»
دکتر رمضانخاني: مردم مراقب مراکز غيراستاندارد توليد زولبيا و باميه باشند
دکتر رمضانخاني، معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي نيز با اشاره به اينکه توليد سالم زولبيا و باميه مي‌تواند از مضرات اين ماده غذايي بکاهد، مي‌گويد: «اگر اين ماده در شرايط بهداشتي توليد شود و روغن مصرفي آن مناسب باشد، مضرات آن کمتر خواهد شد و سلامت به مخاطره نخواهد افتاد.» وي مي‌افزايد: « سلامت اين ماده غذايي به مواد اوليه توليدي نيز بستگي دارد و اگر روغن و ديگر مواد آن سالم باشد اين ماده غذايي سالم‌تر خواهد بود.» به گفته رمضانخاني، سلامت مواد اوليه توليدي، چگونگي نگهداري، نوع طبخ، نوع عرضه و سلامت روغن مصرفي جزو مهم‌ترين موارد در تامين سلامت زولبيا و باميه است.» وي يادآور مي‌شود: «نظارت بر طبخ و نوع عرضه اين ماده به عهده ما است اما مردم نيز بايد توجه داشته باشند که زولبيا و باميه را از هر جايي تهيه نکنند و به بسته‌بندي آن توجه داشته باشند.» معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي با اشاره به آمادگي گروه ضربت در ماه رمضان مي‌گويد: «با شروع ماه مبارک رمضان گروه ضربت، يعني همان گروه نظارتي ما آماده نظارت بر اين مراکز شده و بر طبخ و عرضه اين ماده نظارت خواهند کرد.»
دکتر آگاه: مصرف زولبيا و باميه يعني مصرف قند با حجم زياد
دکتر شهرام آگاه، فوق تخصص گوارش و کبد نيز مي‌گويد: «مصرف زولبيا و باميه به معناي مصرف قند با حجم زياد است که همه مي‌دانند مصرف بالاي قند چه مضراتي براي سلامت دارد.» وي مي‌افزايد: «افطار کردن با حجم بالاي قند در بيماران رفلاکسي موجب تشديد علايم رفلاکس شده و سلامت آنها را به خطر مي‌اندازد.» به گفته آگاه، اين ماده موجب سيري زودرس مي‌شود. به همين دليل فرد نمي‌تواند ديگر مواد مورد نياز بدن خود را تامين کند زيرا سير شده و تمايل به غذا نخواهد داشت. وي تصريح مي‌کند: «چربي موجود در اين ماده نيز زياد است و همين موضوع سبب کندي تخليه معده مي‌شود که براي سلامت مضر است.» وي در مورد مصرف و توليد بسيار بالاي زولبيا، باميه و نقل و نبات در ماه رمضان يادآور مي‌شود: «بايد مصرف شيريني به خصوص شيريني‌هاي مصنوعي متعادل باشد چون مصرف بيش از حد قند در بروز بيماري‌هاي قلبي‌عروقي نقش دارد و به نسبت افزايش مصرف آن، بدن از دريافت مواد غذايي ديگر محروم مي‌شود.»
افزايش يک هزار و 100 توماني قيمت زولبيا و باميه
البته گذشته از همه اين هشدارها به تازگي اعلام کردند که قيمت اين ماده غذايي افزايش نيز يافته است به طوري که محمد نصرتي، عضو هيات رييسه اتحاديه قنادان و شيريني‌فروشان تهران با انتقاد از اينکه مواد اوليه زولبيا و باميه از سوي قنادان به صورت آزاد خريداري مي‌شود اما قيمت آن را دولت تعيين مي‌کند، مي‌گويد: «قيمت مواد اوليه زولبيا و باميه از سال 85 تاکنون با افزايش چند برابري مواجه بوده است. اين در حالي است که قيمت زولبيا و باميه نسبت به سال گذشته تنها هزار و 100 تومان افزايش داشته است.» وي مي‌افزايد: «قيمت انواع مواد اوليه زولبيا و باميه همچون روغن با رشد سه برابري مواجه شده است اما وزارت بازرگاني بدون اختصاص يارانه خواهان تعيين دستوري قيمت است.» وي يادآور مي‌شود: «با وجود تاکيد وزارت بازرگاني برتعيين قيمت زولبيا و باميه تاکنون قنادان هيچ گونه يارانه‌اي براي خريد مواد اوليه اين محصول دريافت نکرده‌اند.» وي با بيان اينکه وزارت بازرگاني قيمت 2500 تومان را براي هر کيلو زولبيا و باميه پيشنهاد داده است، تصريح مي‌کند: «قيمت پيشنهادي اتحاديه براي زولبيا و باميه کيلويي 2900 تومان است. اين در حالي است که وزارت بازرگاني مخالف اين قيمت است.»
كشمش و خرما بهترين جايگزين زولبيا و باميه
دکتر کيمياگر، متخصص تغذيه معتقد است: «مصرف زياد زولبيا و باميه براي سلامت مضر است و در يک لحظه ميزان زيادي از کالري، چربي و قند را وارد بدن مي‌کند.» وي مي‌گويد: «اگر مصرف اين ماده غذايي در حد مناسبي باشد مشکلي نيست ولي در ايران استفاده از اين ماده در ماه رمضان بسيار زياد است.» به گفته وي کنترل روغن‌هاي مصرفي در تهيه اين ماده بسيار ضروري است و اگر اين مورد تحت نظر باشد باز هم مضرات کمتر خواهد شد. کيمياگر خاطرنشان مي‌کند: «بسته‌بندي اين ماده غذايي نيز بسيار مهم است، البته بيشتر قنادي‌ها زولبيا و باميه خود را از مرکز ديگري که هويت درستي ندارند تهيه مي‌کنند. به همين دليل سالم بودن اين ماده مورد شک است.» اين متخصص تغذيه مي‌گويد: « به مردم توصيه مي‌کنيم به جاي مصرف زولبيا و باميه در ماه مبارك رمضان، كشمش و خرما را كه از سودمندترين قندهاي طبيعي هستند، مصرف کنند كه آثار جانبي بسيار كمي هم دارند.»
نظر شما