کشاورزی> در شرایطی که تیر پیکان خشکسالی ایرانیان را هدف قرار داده، همچنان این آب اندک و با ارزش، صرف تولیدات کشاورزی و صنعتی آب بر و بعضا کم ضروری می‌شود.


بحث آب مجازی پس از آن که برای نخستین بار از جانب پژوهشگر بریتانیایی پرفسور جان انتونی آلن در دهه 1990 میلادی مطرح شده، از آن زمان تاکنون، پژوهش‌های او مورد توجه فراوان بخش‌های اقتصادی و سیاسی قرار گرفته است؛ اما قریب دو سالی می شود که از محافل علمی به سطح افکار عمومی ایران نیز مطرح می شود و در این میان محصولاتی مانند برنج، چغندر، هندوانه، سیب زمینی و.... با توجه به شرایط آب بر بودن خود به مرور در دستور کار الگوهای کشت در حال طراحی وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است. در واقع به نظر می رسد که سیاست آب مجازی در کشور ما طوری است که در تولید محصولات صنعتی یا کشاورزی، ارزش میزان آب مصرف شده برای به ثمر رسیدن آن‌ها برآورده نمی‌شود. این در حالی است که از عمر توجه به آب مجازی در سیاست ‌گذاری های کشورهای توسعه یافته، حدود 3 دهه می‌گذرد؛ اگرچه این روزها به تازگی خبر از توجه به آب مجازی در برنامه توسعه ششم کشور ما نیز به گوش می‌رسد. در این رابطه باشگاه خبرنگاران جوان، اقدام به تهیه گزارشی کرده است که خواندن آن خالی از لطف نیست.

ایران در رتبه چهارم جهان

برای تولید هر کیلو هندوانه که به عنوان یکی از محصولات پر آب کشاورزی محسوب می‌شود به طور میانگین 300 لیتر آب استفاده شده و با تولید در هر چهار فصل؛ به عراق، امارات متحده عربی و کویت صادر می‌شود ولی با اینکه ایران در بحران کم‌آبی به سر می‌برد ارزش واقعی آب مصرف شده در کشت این محصول پر آب در نظر گرفته نمی‌شود.
علیرضا رجائی مدیر عامل مرکز توسعه خواهرشهرهای ایران در این‌باره معتقد است: طبق آمار وزارت جهاد کشاورزی، ایران با تولید سالانه بیش از 2 میلیون و 200 هزار تن هندوانه در رتبه چهارم جهان قرار داشته و با صادرات 100 هزار تن هندوانه سالانه بیش از 50 میلیارد متر مکعب آب به خارج از کشور بدون در نظر گرفتن قیمت و ارزش آب صادر می‌شود.

کشت هندوانه در استان خشک

با اینکه هندوانه محصولی پر آب‌بر است، اما خبر کشت این محصول در مناطق خشک کشورمان به گوش رسیده است.
رجائی مدیر عامل مرکز توسعه خواهرشهرهای ایران در این خصوص می‌گوید: با اینکه میانگین بارش در استان یزد پایین‌تر از متوسط کشوری و حدود 100 میلی‌متر در سال است، هم اکنون در مناطقی مثل یزد که منطقه‌ای خشک محسوب می‌شود، کاشت هندوانه اتفاق می‌افتد.

آب صنعتی که معادل سد است

متاسفانه برخی از تولیدات صنعتی نظیر فولاد در مناطقی راه‌اندازی شده‌اند که آن محدوده آب کافی و متناسب با فعالیت این صنایع در اختیار ندارد و این صنایع با شروع تولیدات خود منطقه‌ای را بیشتر از قبل با بحران بی‌آبی یا کم‌آبی مواجه کرده‌اند.
رجائی مدیر عامل مرکز خواهرشهرهای ایران در این‌باره اظهار داشت: مصرف سالانه آب برای فولاد مبارکه اصفهان بالغ بر 60 میلیون متر مکعب و معادل یک سد است و بر اساس اصول آمایشی، تولیدات صنعتی نظیر فولاد باید به مناطقی منتقل شود که منابع آب کافی در اختیار دارند.

کشاورزی در صدر مصرف آب

از مجموع آب‌های کره زمین تنها یک دهم درصد آن، آب شیرین و در دسترس انسان‌هاست و از این رو استفاده بی‌رویه انسان ها و در صدر قرارگیری آب در تولیدات کشاورزی همین میزان اندک آب قابل استفاده را با بحران و کاهش چشمگیری مواجه کرده است.

رجائی مدیر عامل مرکز توسعه خواهرشهرهای ایران در این خصوص معتقد است: از کل آب‌هایی که سالانه در کشور مصرف می‌شود 40 درصد برای کشاورزی، 20 درصد برای صنعت و فقط 10 درصد برای مصارف خانگی به کار می‌رود و صرفه جویی در بخشی که بیشترین سهم مصرف آب را دارد راه‌حل مناسبی برای حل مشکل کم‌آبی محسوب می‌شود.

آب مجازی در برنامه توسعه ششم


در برنامه توسعه ششم توجه به آب مجازی در بخش کشاورزی و صنعت مطرح شده که امید است در تصویب و تدوین نهایی آن این موضوع با تمامی جوانب تاثیرگذارش در روزگاری که ایران با بحران کم‌آبی و بی‌آبی دست و پنجه نرم می‌کند گنجانده شده و با اجرایی شدنش مثمر ثمر واقع شود.

منبع:ایانا
کد خبر 9a97ac5eb9fb4329887ffbf6065f8067

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
4 + 3 =