بهمن دانایی -دبیر انجمن صنفی صنایع قند و شکر ایران
چراغ راه آينده آدمي به چند چيز است كه روشن و فروزان مي ماند و خاموشي را به خود راه نمي دهد. «اميد» همان چراغ هميشه روشن زندگي آدمي است كه اگر روزي به هر دليل كم سو شود يا به سوي خاموشي برود، روح و روان انسان را پژمرده و گل زندگياش را مي خشكاند. اميد به آيندهاي روشن و فروزان به ويژه براي كسب و كار حتي از سرمايه، درآمد و سود بالاتر است و بدون وجود آن به دست آوردن ديگر مقوله ها كاري ناممكن مي شود. اميد به آينده به مثابه يك نيروي پيشبرنده به ويژه در روزهاي سخت و در مراحل آخر را بايد جدي گرفت. روزهاي پاياني سال 1394 و در آستانه بهاري و سبز شدن زندگي طبيعت از هنگامه هايي است كه اهالي كسب و كار را درمينوردد و آنها را وادار مي كند چشمي به گذشته و چشمي به آينده داشته باشند.
تلخ و شيرين 1394 رشد 3 درصدي توليد ناخالص داخلي در سال 1393 كه آمار آن از سوي بانك مركزي اعلام شد و شرايط روحي – رواني مناسب پس از روي كار آمدن دولت جديد همه چيز را براي سال خوب 1394 فراهم كرده بود.
در حالي كه توليدكنندگان قند و شكر نيز اميدوار بودند سال 1394 را با كمترين تنش و آسيب اقتصادي و فكري به سر برند، اما واقعيتها شكل ديگري به خود گرفت. در حالي كه توليد قند و شكر در ايران روندي فزاينده را تجربه مي كرد و پس از دوران سخت سالهاي 1384 تا 1392 به روزهاي خوب نزديك مي شديم اما ادامه آثار و پيامدهاي يك تصميم غلط درباره نرخ گذاري كه از طرف ديگر با تأخير اعلام شد كار را دشوار كرد. توليدكنندگان قند و شكر در همه سال 1394 متأسفانه با حسرت و سختي دنبال طلب خود از دولت براي مابه التفاوت تعيين شده بودند. ارقام كلان طلب از دولت كار را براي كارخانه ها سخت كرد. در حالي كه گمان ميرفت مديران دولت يازدهم در وزارت صنعت، معدن و تجارت،در سازمان مديريت و برنامه ريزي و در برخي نهادهاي ديگر كار را سامان دهند اما متأسفانه اين اتفاق نيفتاد. در سال 1394 شرايط كلان اقتصاد نيز با ركود همراه شد و فروش محصولات توليدي به دليل كاهش قدرت خريد شهروندان همچنان سخت بود. سال 1394 اما روزهاي شيرين هم داشت. شيرين ترين رخداد سال 1394 بدون ترديد به ايستادگي وزارت جهاد كشاورزي و به ويژه وزير محترم اين نهاد مربوط مي شود كه راه را براي واردات رانتي همچنان مسدود نگه داشت. برگشت آرامش به بازار و جلب اعتماد دولت از طرف انجمن صنفي كارخانه هاي قند و شكر و مقبوليت آمارها و اطلاعات ارايه شده از طرف انجمن كه آن را به آمار مرجع تبديل كرده است از شيرينيهاي ديگر سال 1394 بود.
فرصتهاي سال 1395
سال 1394 با همه تلخ و شيرين و فراز و نشيب چند روز ديگر پايان مييابد و سال 1395 از راه ميرسد. در سال 1395 كدام تهديدها و كدام فرصتها در مسير صنعت اصيل و قديمي صنعت قند و شكر وجود دارد؟ بدون چون و چرا بايد پذيرفت كه دولت يازدهم در مهار تورم و جلوگيري از شتاب بيشتر اين مقوله خطرساز كامياب بوده است. مهار نرخ تورم در دامنه 15 درصد و كمتر، اين مزيت را براي توليد داخل دارد كه قدرت رقابتي آن در برابر كشورهاي ديگر افزايش مييابد. صنعت قند و شكر نيز اين مزيت را به دست مي آورد كه قدرت رقابتي بالاتري را تجربه كند. دولت يازدهم در سال 1393 و 1394 توانست نوسانهاي آسيبزننده نرخ ارز را تا اندازه قابل توجهي مهار كند. تثبيت نرخ ارز و نوسانهاي كم آن راه را براي برنامهريزي هموار كرد و از طرف ديگر دندان طمع واردكنندگان را كشيد و اين نيز از فرصتهاي سال 1395 خواهد بود. تك نرخي كردن ارز و حذف دلار مبادلاتي از تجارت خارجي كالاهايي مثل شكر از فرصتهاي سال آينده است. حذف دلار مبادلاتي از چرخه تجارت خارجي به طور كامل ميتواند دامنه رقابت توليد داخل و خارج را به شرط تداوم اين سياست و دستكاري نكردن نرخ ارز، افزايش دهد. فرصت فوقالعاده مناسبي كه صنعت ايران و صنعت قند و شكر در سال آينده دارد دور شدن كابوس تحريم از سر اقتصاد ايران است. در سال 1394 گروه ديپلماتيك ايران با تلاش و زحمت توانست مذاكرات را به نقطه مصالحه برساند. در سال 1395 ميتوان اميدوار بود كه برخي افراد به بهانه تشديد تحريمها اقدام به واردات نكنند و از چرخه دريافت ارز رانتي حذف شوند. عادي شدن شرايط سياست خارجي ايران ميتواند راه را براي هموار كرده تجارت خارجي با هزينه هاي مبادلاتي كمتر صاف كند. اين پيامدها روي هم با توجه به اينكه پيش بيني تحليلها از رشد 5 تا 6 درصدي اقتصاد ايران آدرس ميدهند براي توليد داخل مبارك خواهد بود. افزايش رشد اقتصادي و عبور از ركود در سال 1395 پيامدهاي پرشماري دارد كه يكي از مهمترين آنها افزايش قدرت خريد مردم است كه بخشي از افزايش قدرت خريد به شكر و توليدات استفاده كننده از شكر مثل شيريني و شكلات و بستني بر مي گردد و ركود فروش قند و شكر كاهش مي يابد.
مهمترين و روشن ترين نقطه اميد و فرصت صنعت قند و شكر براي سال 1395 بدون ترديد چشمانداز روشن توليد داخل است. مجموعه سياستهاي اتخاذ شده از سوي وزارت جهاد كشاورزي با هدف حمايت از توليد ملي كشاورزي و به ويژه مسدود كردن جاده واردات، چش مانداز اميدواركنندهاي براي توليد داخلي شكر را ترسيم مي كند. مديران و سهامداران كارخانههاي قند اميدوارند با پرداخت بدهي كشاورزان،توليد چغندرقند نيز فزاينده باشد و توليد شكر از چغندر قند و نيشكر افزايش يابد.
تهديدهاي سال 1395
هيچ ايراني دلسوز به اين مرز و بوم هرگز تمايل ندارد كه از روزگار سرزمين شكايت و گله كند و نگارنده نيز از صميم قلب ميخواهد هيچ تهديدي براي صنعت قند و شكر و اقتصاد ايران نباشد. اما متأسفانه دغدغه ها و دلشورههايي هست كه بازتاب آنها مفيد است. يكي از دغدغه هاي توليدكنندگان شكر اين است كه در سال 1395 نيز همانند دو سال 1393 و 1394 توانايي گرفتن طلب خود از دولت را نداشته باشند. با توجه به تعهد سپرده شده از محل اين طلب به چغندركاران اگر اين اتفاق نيفتد، روزهاي سختي براي كارخانه ها رقم مي خورد. اگرچه دولت يازدهم توانسته است نوسان نرخ ارز را مهار كند اما وعدههاي دولت براي تك نرخي كردن ارز در سال 1394 لباس عمل نپوشيد و اين نگراني وجود دارد كه در سال 1395 نيز اين اتفاق رخ ندهد. دو قيمتي شدن ارز و اصرار بر دادن ارز مبادلاني و ترجيحي به واردات شكر همان تهديد بزرگ سالهاي سپري شده است كه ممكن است باقي بماند.
دولت محترم بايد در پايان امسال و يا شروع سال 1395 با صراحت و قاطعيت زماني را براي تك نرخي كردن ارز اعلام و كار را يكسره كند. در سال 1395 اما اين تهديد نيز وجود دارد كه وفور درآمد ارزي به دليل افزايش درآمدها از مسير آزاد شدن منابع ارزي طمع دولت براي واردات افزايش يابد. در شرايطي كه در زمستان سال 1395 شاهد رقابت براي رياست جمهوري هستيم دولت محترم بايد با شجاعت مسؤوليت كامل را بر دوش بگيرد و از وسوسه هاي سياست ورزان براي ارزان سازي به روش دولتهاي قبل اجتناب كند.
با توجه به اينكه كارخانههاي قند و شكر در سالهاي اخير با زيان انباشت شده مواجه شده اند تكرار و ادامه زيان آور بودن فعاليتها ممكن است آستانه تحمل آنها را طي كند و استحكام فعاليت را متزلزل كند.با آرزوي كاهش تهديدها و افزايش فرصتهاي سال 1395 و با عنايت به ايستادگي هميشگي مديران دلسوز به مرز و بوم، تهديدها را به فرصت تبديل خواهيم كرد.
چراغ راه آينده آدمي به چند چيز است كه روشن و فروزان مي ماند و خاموشي را به خود راه نمي دهد. «اميد» همان چراغ هميشه روشن زندگي آدمي است كه اگر روزي به هر دليل كم سو شود يا به سوي خاموشي برود، روح و روان انسان را پژمرده و گل زندگياش را مي خشكاند. اميد به آيندهاي روشن و فروزان به ويژه براي كسب و كار حتي از سرمايه، درآمد و سود بالاتر است و بدون وجود آن به دست آوردن ديگر مقوله ها كاري ناممكن مي شود. اميد به آينده به مثابه يك نيروي پيشبرنده به ويژه در روزهاي سخت و در مراحل آخر را بايد جدي گرفت. روزهاي پاياني سال 1394 و در آستانه بهاري و سبز شدن زندگي طبيعت از هنگامه هايي است كه اهالي كسب و كار را درمينوردد و آنها را وادار مي كند چشمي به گذشته و چشمي به آينده داشته باشند.
تلخ و شيرين 1394 رشد 3 درصدي توليد ناخالص داخلي در سال 1393 كه آمار آن از سوي بانك مركزي اعلام شد و شرايط روحي – رواني مناسب پس از روي كار آمدن دولت جديد همه چيز را براي سال خوب 1394 فراهم كرده بود.
در حالي كه توليدكنندگان قند و شكر نيز اميدوار بودند سال 1394 را با كمترين تنش و آسيب اقتصادي و فكري به سر برند، اما واقعيتها شكل ديگري به خود گرفت. در حالي كه توليد قند و شكر در ايران روندي فزاينده را تجربه مي كرد و پس از دوران سخت سالهاي 1384 تا 1392 به روزهاي خوب نزديك مي شديم اما ادامه آثار و پيامدهاي يك تصميم غلط درباره نرخ گذاري كه از طرف ديگر با تأخير اعلام شد كار را دشوار كرد. توليدكنندگان قند و شكر در همه سال 1394 متأسفانه با حسرت و سختي دنبال طلب خود از دولت براي مابه التفاوت تعيين شده بودند. ارقام كلان طلب از دولت كار را براي كارخانه ها سخت كرد. در حالي كه گمان ميرفت مديران دولت يازدهم در وزارت صنعت، معدن و تجارت،در سازمان مديريت و برنامه ريزي و در برخي نهادهاي ديگر كار را سامان دهند اما متأسفانه اين اتفاق نيفتاد. در سال 1394 شرايط كلان اقتصاد نيز با ركود همراه شد و فروش محصولات توليدي به دليل كاهش قدرت خريد شهروندان همچنان سخت بود. سال 1394 اما روزهاي شيرين هم داشت. شيرين ترين رخداد سال 1394 بدون ترديد به ايستادگي وزارت جهاد كشاورزي و به ويژه وزير محترم اين نهاد مربوط مي شود كه راه را براي واردات رانتي همچنان مسدود نگه داشت. برگشت آرامش به بازار و جلب اعتماد دولت از طرف انجمن صنفي كارخانه هاي قند و شكر و مقبوليت آمارها و اطلاعات ارايه شده از طرف انجمن كه آن را به آمار مرجع تبديل كرده است از شيرينيهاي ديگر سال 1394 بود.
فرصتهاي سال 1395
سال 1394 با همه تلخ و شيرين و فراز و نشيب چند روز ديگر پايان مييابد و سال 1395 از راه ميرسد. در سال 1395 كدام تهديدها و كدام فرصتها در مسير صنعت اصيل و قديمي صنعت قند و شكر وجود دارد؟ بدون چون و چرا بايد پذيرفت كه دولت يازدهم در مهار تورم و جلوگيري از شتاب بيشتر اين مقوله خطرساز كامياب بوده است. مهار نرخ تورم در دامنه 15 درصد و كمتر، اين مزيت را براي توليد داخل دارد كه قدرت رقابتي آن در برابر كشورهاي ديگر افزايش مييابد. صنعت قند و شكر نيز اين مزيت را به دست مي آورد كه قدرت رقابتي بالاتري را تجربه كند. دولت يازدهم در سال 1393 و 1394 توانست نوسانهاي آسيبزننده نرخ ارز را تا اندازه قابل توجهي مهار كند. تثبيت نرخ ارز و نوسانهاي كم آن راه را براي برنامهريزي هموار كرد و از طرف ديگر دندان طمع واردكنندگان را كشيد و اين نيز از فرصتهاي سال 1395 خواهد بود. تك نرخي كردن ارز و حذف دلار مبادلاتي از تجارت خارجي كالاهايي مثل شكر از فرصتهاي سال آينده است. حذف دلار مبادلاتي از چرخه تجارت خارجي به طور كامل ميتواند دامنه رقابت توليد داخل و خارج را به شرط تداوم اين سياست و دستكاري نكردن نرخ ارز، افزايش دهد. فرصت فوقالعاده مناسبي كه صنعت ايران و صنعت قند و شكر در سال آينده دارد دور شدن كابوس تحريم از سر اقتصاد ايران است. در سال 1394 گروه ديپلماتيك ايران با تلاش و زحمت توانست مذاكرات را به نقطه مصالحه برساند. در سال 1395 ميتوان اميدوار بود كه برخي افراد به بهانه تشديد تحريمها اقدام به واردات نكنند و از چرخه دريافت ارز رانتي حذف شوند. عادي شدن شرايط سياست خارجي ايران ميتواند راه را براي هموار كرده تجارت خارجي با هزينه هاي مبادلاتي كمتر صاف كند. اين پيامدها روي هم با توجه به اينكه پيش بيني تحليلها از رشد 5 تا 6 درصدي اقتصاد ايران آدرس ميدهند براي توليد داخل مبارك خواهد بود. افزايش رشد اقتصادي و عبور از ركود در سال 1395 پيامدهاي پرشماري دارد كه يكي از مهمترين آنها افزايش قدرت خريد مردم است كه بخشي از افزايش قدرت خريد به شكر و توليدات استفاده كننده از شكر مثل شيريني و شكلات و بستني بر مي گردد و ركود فروش قند و شكر كاهش مي يابد.
مهمترين و روشن ترين نقطه اميد و فرصت صنعت قند و شكر براي سال 1395 بدون ترديد چشمانداز روشن توليد داخل است. مجموعه سياستهاي اتخاذ شده از سوي وزارت جهاد كشاورزي با هدف حمايت از توليد ملي كشاورزي و به ويژه مسدود كردن جاده واردات، چش مانداز اميدواركنندهاي براي توليد داخلي شكر را ترسيم مي كند. مديران و سهامداران كارخانههاي قند اميدوارند با پرداخت بدهي كشاورزان،توليد چغندرقند نيز فزاينده باشد و توليد شكر از چغندر قند و نيشكر افزايش يابد.
تهديدهاي سال 1395
هيچ ايراني دلسوز به اين مرز و بوم هرگز تمايل ندارد كه از روزگار سرزمين شكايت و گله كند و نگارنده نيز از صميم قلب ميخواهد هيچ تهديدي براي صنعت قند و شكر و اقتصاد ايران نباشد. اما متأسفانه دغدغه ها و دلشورههايي هست كه بازتاب آنها مفيد است. يكي از دغدغه هاي توليدكنندگان شكر اين است كه در سال 1395 نيز همانند دو سال 1393 و 1394 توانايي گرفتن طلب خود از دولت را نداشته باشند. با توجه به تعهد سپرده شده از محل اين طلب به چغندركاران اگر اين اتفاق نيفتد، روزهاي سختي براي كارخانه ها رقم مي خورد. اگرچه دولت يازدهم توانسته است نوسان نرخ ارز را مهار كند اما وعدههاي دولت براي تك نرخي كردن ارز در سال 1394 لباس عمل نپوشيد و اين نگراني وجود دارد كه در سال 1395 نيز اين اتفاق رخ ندهد. دو قيمتي شدن ارز و اصرار بر دادن ارز مبادلاني و ترجيحي به واردات شكر همان تهديد بزرگ سالهاي سپري شده است كه ممكن است باقي بماند.
دولت محترم بايد در پايان امسال و يا شروع سال 1395 با صراحت و قاطعيت زماني را براي تك نرخي كردن ارز اعلام و كار را يكسره كند. در سال 1395 اما اين تهديد نيز وجود دارد كه وفور درآمد ارزي به دليل افزايش درآمدها از مسير آزاد شدن منابع ارزي طمع دولت براي واردات افزايش يابد. در شرايطي كه در زمستان سال 1395 شاهد رقابت براي رياست جمهوري هستيم دولت محترم بايد با شجاعت مسؤوليت كامل را بر دوش بگيرد و از وسوسه هاي سياست ورزان براي ارزان سازي به روش دولتهاي قبل اجتناب كند.
با توجه به اينكه كارخانههاي قند و شكر در سالهاي اخير با زيان انباشت شده مواجه شده اند تكرار و ادامه زيان آور بودن فعاليتها ممكن است آستانه تحمل آنها را طي كند و استحكام فعاليت را متزلزل كند.با آرزوي كاهش تهديدها و افزايش فرصتهاي سال 1395 و با عنايت به ايستادگي هميشگي مديران دلسوز به مرز و بوم، تهديدها را به فرصت تبديل خواهيم كرد.
نظر شما